Биринҹи фәсил



Yüklə 8,85 Mb.
səhifə44/65
tarix08.03.2020
ölçüsü8,85 Mb.
#102266
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   65

KÖRPƏNİN İLK YEMƏYİ


«Kafi» kitabının müəllifi mərhum Kuleyni belə bir rəvayət nəql edir: «Uşağın ağzına ilk olaraq Fərat suyu və imam Hüseynin (ə) qəbrinin türbətini qoyun. Bunlar olmadıqda isə, yağış suyu qoyun».2

AZAN VƏ İQAMƏ


İnsanın işə düşən ilk üzvü qulağıdır. Quran qulağa çox əhəmiyyət vermişdir. Qulaq doğuşun ilk günlərində eşidir. Beyin qulağın eşitdiyini yadda saxlayır və eşitdiyi hər bir səs uşağa təsir göstərir. Buna görə də, uşağı pak böyütmək üçün evdə haram və lazımsız səslər olmamalıdır.

Peyğəmbər (s) və məsum imamlar uşaq doğulduğu ilk anlarda onun sağ qulağına azan, sol qulağına isə iqamə oxuyardılar.

Tövhid, nübuvvət və imamət sədası, namaz zümzüməsi uşağın qulağını oxşamalıdır. O, həyatı bunlarla başlamalı və bunlarla da qurtarmalıdır. «Bir günlük uşaqdır, düşünmür, dərk etmir» deməyin. O bütün bunlara ən yaxşı şəkildə malikdir.

Mərhum Təbatəbai deyirdi: «İyirmi üç yaşlı amerikalı bir qız beyin xəstəliyinə tutulur. Ona cərrahiyyə əməliyyatı edirlər. İlk dəfə özünə gəldikdə, fransa ləhcəsi ilə məzhəbi bir nəğmə oxuyur. Valideynləri təəccübə qərq olurlar. Doktor nə üçün belə təəccübləndiklərini soruşur. Onlar deyirlər: «Bizim qızımız fransız dilində bir söz belə bilmir. Fransızca nə kitabı var, nə də fransız dostu olub». Gözlənilmədən qızın anası bu müəmmanı açır: «Qızımın üç yaşı olduqda bir çox fransalı ΙΙ Dünya Müharibəsi qaçqını Amerikaya gəldi. Onların arasında dini təəssübə malik bir tibb bacısı var idi. Bizim qonşuluğumuzda ev tutmuşdu. Bəzən bizə gəlir, uşağı ağuşuna alır və sakitləşdirmək üçün ona laylay oxuyurdu».

Məlumdur ki, onun oxuduqları dini kəlmələr imiş. O gündən bu nəğmələr uşağın beyninə həkk olub. 23 yaşında özünə gələrkən, beyninə həkk olunmuş nəğmə dilinə gəlir və qeyri-ixtiyari olaraq oxumağa başlayır».

Deməli, insanın ilk doğulduğu an azan və iqamə, ölümün ilk anlarında təlqin oxunması faydasız deyil. Çünki qulaq ilk işə düşən və son işdən düşən üzvdür».


UŞAQ DOĞULANDA BUNLARA RİAYƏT EDİN


Məsumlardan rəvayət olunur: «Uşaq dünyaya gələrkən yeddi şey sünnətdir: ən başlıcası ad qoymaqdır. Sonra isə başı qırxdırmaq, qırxılan tükün ağırlığı qədər sədəqə vermək, əqiqə1, əqiqəni qonşulara yedizdirmək uşağın başına zəfəran yaxmaq, onu xətnə etdirmək.»2

İmam Sadiq (ə) əqiqənin çox müstəhəb olduğunu vurğulamışdır. Belə ki, onun haqqında vacib sözünü işlətmişdir.3

İmam Musa ibn Cəfərdən (ə) xətnə haqqında soruşulduqda, həzrət buyurdu: «Xətnənin uşağın təvəllüdünün yeddinci günü olması sünnətdir».1

ANA SÜDÜ


Ananın öz körpəsinə iki il süd verməsi Qurani-kərimdə vurğulanan məsələlərdəndir:

«Analar (istər boşanmış, istərsə boşanmamış olsunlar) uşaqlarını əmizdirmə müddətini tamamlamaq istəyən (atalar) üçün tam iki il əmizdirsinlər»2.

«Uşağın süddən kəsilməsi isə iki il ərzində olur»3.

Bəli, uşağın ruzisi ananın sinəsindədir. Ana öz şəxsi xülyaları üzündən və ya zahiri görünüşünü qorumaq üçün uşağı Allahın veridyi ruzidən məhrum edə bilməz. Onu quru südün, heyvan südünün və ya digər bu kimi uşaqlar, körpələr üçün hazırlanan qida məhsullarının ümidinə qoymağa haqqı yoxdur. O bilməlidir ki, döşə süd gəlməyinin ən yaxşı yolu uşağı əmizdirməkdir. Heç bir dərman bunu əvəz edə bilməz. Körpəni əmizdirdikdən sonra süd ifrazı tənzimlənir və ananın vəziyyəti yaxşılaşmağa başlayır. Ananın döşündən ifraz olunan südün tərkibini 1/6 q. %-ni albuminoide-li maddələr, 4%-ni yağlı maddələr, 3/8 q. %-ni isə şəkər, duz və digər vitaminlər təşkil edir. Bu tərkib yer üzündə heç bir maddədə yoxdur. Belə bir qida maddəsini, yalnız ana orqanizmi Allahın iradəsi ilə öz yenicə doğulmuş körpəsi üçün ifraz edir. Heyvan südlərinin tərkibi bununla bir az fərqlənir. Belə ki, qoyun kimi sürətlə gedən heyvanların südündə albuminoide daha çox olur.

Qadının süd verdiyi aylar ərzində bu tərkib daim dəyişir. Belə ki, onun şəkər və yağlılığı günü-gündən azalır, albuminoide-li maddələri isə artır.

Uşağı əmizdirmək onu doyurub yaşamını təmin etməsindən başqa, süd ifrazını artırır və süd ifraz edən vəzilərin daha yaxşı işləməsi üçün şərait yaradır.

İlk on beş gündə körpəni əmizdirmək aşağıdakı qaydada olmalıdır: Doğulduğu ilk on beş gündə hər gün yeddi dəfə əmizdirilməlidir. Sübh saat altıdan başlayaraq, gecə saat on ikiyə qədər hər üç saatdan bir əmizdirilməlidir. Bu on gündə körpə gecə saat on ikidən sübh saat altıya qədər istirahət etməlidir. On beş gündən sonra südverməni hər gün yeddi dəfədən altı dəfəyə qədər azaltmalıdır. Yəni gecə saat doqquzda uşağı süddən ayırıb, yatızdırmaq lazımdır. Bu müddətdə həm ana istirahət etməli, həm də uşağın həzm orqanı özünü növbəti həzmlər üçün hazırlamalıdır.

Ana hər dəfə uşağını əmizdirdikdə onu yaxşı doyurmalı, sonra isə sağ tərəfi üstə yatırtmalıdır. Süd verdikdən sonra rahat yatan və təcrübənin göstərdiyinə görə çəkisi 25-30 qram artan uşaq tam sağlamdır.

Həzrət Peyğəmbər (s) məşğuliyyətinin çoxluğuna baxmayaraq, uşaqların südlə qidalanmasına xüsusi diqqət yetirirdi. Fatimənin (s.ə) evinə gəlir, şəhadət barmağını Hüseynin (ə) ağzına qoyurdu. Onun barmağı sovurması ilə iştahanın düzgün olub-olmamasını yoxlayırdı. Əgər uşağın həqiqətən iştahası olsaydı, sırf onu sakitləşdirmək üçün əmizdirməzdi. Çünki uşağı tez-tez əmizdirmək onun həzmini pisləşdirir və bütün orqanizmə mənfi təsir göstərir.

Rəsuli-əkrəm (s) buyurur: «Uşaq üçün ana südündən yaxşı süd yoxdur».1

Bu cümləni əsrlər öncə İslam peyğəmbəri (s) buyurmuşdur. Hansı ki, böyük alimlər bunu yeni kəşf etmişlər.

Qərb ailələrinin böyük əksəriyyəti öz uşaqlarını qeyri-təbii südlə böyütmək üçün bu işlə məşğul olan müəssisələrə müraciət edirlər. Bu alimlərinin tədqiqatlarında qeyd olunur: «Uşaq üçün ana südündən yaxşı və faydalı qida yoxdur».

Rəvayətlərdə buyrulur: «Bəzi hallarda müşahidə olunduğu kimi ananın südü olmazsa, dayə seçimində çox diqqətli olmaq lazımdır. Çünki süd uşağın cisminə, fikrinə çox böyük təsir göstərir. Həmçinin rəvayətlərdə qeyd olunur ki, pis əməlli, ruhi baxımdan normal olmayan, əqli baxımdan geri qalmış, dardüşüncəli, yəhudi, məsihi, məcus, şərabxor dayə tutmayın. Çünki onun xüsusiyyətləri süd vasitəsilə uşağa keçir».1

Südvermə məsələsində daha çox diqqəti cəlb edən, onun qarşılığı olan savabdır. Həzrət Peyğəmbər (s) «Kişilər bütün savabları əldə edirlər, bəs çarəsiz qadınlar nə etsinlər?»-deyə soruşan Ümmü-Sələməyə cavab olaraq buyurdu: «Qadının hamilə olduğu günlərin savabı orucun, gecələri ibadətlə keçirməyin, canla, malla Allah yolunda cihad etməyin savabından çoxdur. Doğmağın o qədər savabı var ki, onu heç kim bilə bilməz. Qadın uşağını ağuşuna alıb əmizdirdikdə, ona İsmayıl övladlarından bir qul azad etməyin savabı verilir. Süd verib qurtardıqda isə kəramətli bir mələk onun yanına enərək, «Əməllərini yenidən başla, çünki günahların bağışlandı,»-deyir.

Analar süd verərkən imam Sadiqin (ə) Ümmü-İshaq adlı bir qadına buyurduğu sözləri nəzərə almalıdırlar: «Bir döşdən süd vermə. Körpəni hər iki döşlə qidalandır. Biri onun üçün yemək, digəri isə içki olsun».


Yüklə 8,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin