Биринҹи фәсил

DANIŞIQ

Qadın və kişinin bir-biri ilə danışığı eşqdən, daxili duyğulardan doğmalıdır. Bir-birləri ilə danışıqlarında ədalətli, xoş, yumşaq və gözəl sözlərdən istifadə etməlidirlər.

Danışıq mülayim, xoş olduqda ilahi rəngə boyanaraq, həyata şirinlik bəxş edir. Söz haqq olduqda yumşaq dillə deyilərsə, bəsirət gözünün açılmasına, haqqın eşidilməsinə səbəb olur.

Peyğəmbər (s) buyurur: «Siz çox danışmasaydınız, qəlbiniz şyetanın otlağına çevrilməsəydi, o zaman mənim eşitdiyimi eşidər, gördüyümü görərdiniz».²

Artıq danışıqdan, yersiz, dünya və axirətin xeyrinə olmayan sözlərdən çəkinmək lazımdır.

Rəsulullah (s) buyurur: «Kişinin islami gözəlliyi ona xeyri dəyməyən söz danışmamağındadır».¹

Əmirəl-möminin (ə) çox danışan bir kişiyə buyurdu: «Əməl yazanların əlində olan bir əməl naməsini artıq sözlərlə doldurursan. Hansı ki, bu əməl naməsi Allahın hüzuruna aparılır. Yalnız faydalı sözlər danış və heç bir xeyri olmayan sözlərdən çəkin».

Əbuzər buyurur: «Dünyanı iki kəlməyə (sözə) böl. Birindən halal qazanc üçün istifadə et, digərindən isə axirət üçün. Üçüncüsü faydasızdır. Ondan istifadə etmə».²

Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «Bəni-Adəmin yaxşı işlərə dəvət, pis işlərdən çəkindirmək və Allahın zikri üçün danışdığı sözlərdən qeyrisi faydasızdır».³

Əli (ə) buyurur: «Çox danışan şəxs çox səhv edir. Çox səhv edən şəxsin həyası azalır. Həyası azalan şəxsin pəhrizkarlığı azalır. Pəhrizkarlığı azalan şəxsin qəlbi ölür. Qəlbi ölən şəxs isə cəhənnəm oduna daxil olur».⁴

Qadın və kişi ailədə ehtiyacları olan qədər danışmalı, qarşılıqlı eşqlərini elan etməli, bir-birlərinin sirlərini qorumalı, onu evdən kənara, ata, qohum evinə çıxartmamalı və evi yalan, söyüş, qeybət ocağına çevirməməlidirlər. Çünki Quranda və rəvayətlərdə qeyd olunduğuna görə yalan, qeybət, söyüş və bu kimi qeyri-insani keyfiyyətlər insanı Allahın rəhmətindən uzaqlaşdıraraq, ilahi əzaba layiq edir.

Evin kişisi günah əhlini evə gətirərək, Haqq göstərişlərinə zidd olan məclislər qurmamalıdır. Çünki bunun ziyanı ilk növbədə onun özünə və əhli-əyalına dəyərək, onların axirətlərini əllərindən alacaq. Qadın israfdan, yersiz xərclərdən çəkinməlidir. Bəhsləşmədən doğan bu artıq xərclərin hər bir qəpiyi belə qiyamət günü hesab olunacaq.

Kişi və qadın öz davranışları, danışıqları ilə övladlarına örnək olmalıdırlar. İnsanın öz övladını belə düzgün yola yönəltməsinin savabı, yaradılmış bütün insanları düzgün yola yönəltməsinin savabı qədərdir.