BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari

(1) Geçici

(2) Gerçekleşme Tahmini

(3) Program

Not: 1. Genel devlet; konsolide bütçe (2004, 2005) / merkezi yönetim bütçesi (2006, 2007, 2008), mahalli idareler, döner sermayeli kuruluşlar, işsizlik sigortası fonu, sosyal güvenlik kuruluşları ve bütçe dışı fonları kapsamaktadır.

2. Vergi iadeleri gelir ve harcamalarda kapsanmamaktadır.
TABLO: III. - Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (KKBG) ve Finansmanı

	2004	2005	2006 (2)	2007 (3)	2008 (4)
Merkezi Yönetim Bütçesi Borçlanma Gereği (1)	(Cari Fiyatlarla, Milyon YTL)
	30 300	8 117	4 643	14 884	17 756
KİT Borçlanma Gereği	-2 451	-872	-3 725	5	-2 575
-İşletmeci	-1 723	-678	-1 327	-519	-526
-Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlar	-728	-194	-2 398	525	-2 049
Mahalli İdareler Borçlanma Gereği	-295	-449	1 204	-92	256
Döner Sermaye Borçlanma Gereği	-1 076	-1 226	-1 263	-1 317	-1 562
Sosyal Güvenlik Kuruluşları Borçlanma Gereği	203	138	-889	472	0
İşsizlik Sigortası Fonu Borçlanma Gereği	-4 379	-4 713	-5 717	-7 087	-7 886
Fonlar Borçlanma Gereği	-1 935	-3 087	-9 202	-7 129	-8 358
TOPLAM KKBG	20 367	-2 093	-14 950	-263	-2 369
TOPLAM KKBG (Faiz Giderleri Hariç)	-38 025	-49 055	-62 316	-51 122	-59 892
TOPLAM KKBG (Özelleştirme Gelirleri Hariç)	22 058	1 892	-2 992	11 318	9 429
TOPLAM KKBG (Faiz Giderleri+Özelleştirme Gelirleri Hariç)	-36 334	-45 070	-50 358	-39 541	-48 094
	(GSYİH’ya Oranlar, Yüzde)
Merkezi Yönetim Bütçesi Borçlanma Gereği (1)	7,04	1,67	0,81	2,30	2,48
KİT Borçlanma Gereği	-0,57	-0,18	-0,65	0,00	-0,36
-İşletmeci	-0,40	-0,14	-0,23	-0,08	-0,07
-Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlar	-0,17	-0,04	-0,42	0,08	-0,29
Mahalli İdareler Borçlanma Gereği	-0,07	-0,09	0,21	-0,01	0,04
Döner Sermaye Borçlanma Gereği	-0,25	-0,25	-0,22	-0,20	-0,22
Sosyal Güvenlik Kuruluşları Borçlanma Gereği	0,05	0,03	-0,15	0,07	0,00
İşsizlik Sigortası Fonu Borçlanma Gereği	-1,02	-0,97	-0,99	-1,09	-1,10
Fonlar Borçlanma Gereği	-0,45	-0,63	-1,60	-1,10	-1,17
TOPLAM KKBG	4,73	-0,43	-2,59	-0,04	-0,33
TOPLAM KKBG (Faiz Giderleri Hariç)	-8,83	-10,07	-10,81	-7,90	-8,35
TOPLAM KKBG (Özelleştirme Gelirleri Hariç)	5,12	0,39	-0,52	1,75	1,31
TOPLAM KKBG (Faiz Giderleri+Özelleştirme Gelirleri Hariç)	-8,44	-9,25	-8,74	-6,11	-6,71

(1) 2006 yılından itibaren konsolide bütçe tanımı yerine merkezi yönetim bütçesi tanımı kullanılmıştır.

(2) Geçici

(3) Gerçekleşme Tahmini

(4) Program

Not: Negatif işaret fazlayı göstermektedir.

TABLO: III. - 2005 Yılı Kamu Kesimi Genel Dengesi

(Cari Fiyatlarla, Milyon YTL)

				İşsizlik Sigortası				KİT
	Konsolide Bütçe	Mahalli İdareler	Fonlar		Sosyal Güvenlik	Döner Sermaye	GENEL DEVLET TOPLAMI	İşletmeci					TOPLAM KAMU
									Öz. Kap. Kuruluşlar	TOPLAM
1. Vergiler	104 580	10 599	2 319	0	0	-157	117 341	-350	-82	-433	116 908
a. Vasıtasız	30 324	3 881	2 319	0	0	-157	36 366	-350	-82	-433	35 933
b. Vasıtalı	74 256	6 719	0	0	0	0	80 975	0	0	0	80 975
2. Vergi Dışı N. Gelirler	12 256	3 994	584	0	0	-291	16 543	-337	-6	-342	16 200
3. Faktör Gelirleri	16 702	4 573	-324	3 031	2 277	2 102	28 361	2 331	1 375	3 706	32 067
4. Sosyal Fonlar	0	0	0	1 180	-22 269	0	-21 089	0	0	0	-21 089
5. Cari Transferler	-86 176	-484	-430	503	19 919	231	-66 436	520	10	530	-65 906
I. KAMU HARCANABİLİR GELİRİ	47 362	18 683	2 149	4 713	-73	1 884	74 719	2 164	1 297	3 461	78 180
II. CARİ GİDERLER	-46 493	-10 765	-1 063	0	0	0	-58 321	0	0	0	-58 321
III. KAMU TASARRUFU	870	7 918	1 085	4 713	-73	1 884	16 398	2 164	1 297	3 461	19 860
IV. YATIRIMLAR	-12 133	-8 502	-12	0	-66	-374	-21 087	-2 882	-1 743	-4 624	-25 711
a. Sabit Sermaye	-12 133	-8 495	-12	0	-66	-280	-20 986	-2 204	-1 388	-3 593	-24 578
b. Stok Değişmesi	0	-7	0	0	0	-94	-102	-677	-354	-1 032	-1 133
V. TASARRUF-YATIRIM FARKI	-11 263	-584	1 073	4 713	-138	1 510	-4 689	-718	-445	-1 163	-5 852
VI. SERMAYE TRANSFERLERİ	3 147	1 035	2 014	0	0	-272	5 924	1 397	642	2 039	7 963
1. Servet Vergileri	2 349	1 331	0	0	0	0	3 680	0	0	0	3 680
2. Diğer Transferler	1 180	528	2 017	0	0	0	3 725	852	520	1 373	5 097
3. Kamulaş. ve S. Değer. Art.	-383	-824	-3	0	0	-272	-1 481	545	121	666	-815
VII. KASA-BANKA/BORÇLANMA	8 117	-451	-3 087	-4 713	138	-1 238	-1 235	-680	-196	-876	-2 111
1. Kasa-Banka Değişimi	0	-1 479	-766	0	0	122	-2 123	-1 166	194	-972	-3 095
2. Dış Borçlanma (net)	-2 271	-323	-84	0	0	0	-2 677	2 250	-383	1 867	-810
-Dış Borç Ödemesi	-16 700	-608	-140	0	0	0	-17 448	-857	-504	-1 361	-18 810
-Dış Borç Kullanımı	14 429	285	56	0	0	0	14 771	3 107	122	3 229	17 999
3. İç Borç/Alacak (net)	10 387	1 352	-2 238	-4 713	138	-1 348	3 580	-1 762	-5	-1 767	1 812
4. Stok Değişim Fonu	0	-3	0	0	0	-12	-14	-1	-3	-4	-18

TABLO: III. - 2006 Yılı Kamu Kesimi Genel Dengesi (1)

(Cari Fiyatlarla, Milyon YTL)

				İşsizlik Sigortası				KİT
	Merkezi Yönetim Bütçesi	Mahalli İdareler	Fonlar		Sosyal Güvenlik	Döner Sermaye	GENEL DEVLET TOPLAMI	İşletmeci	Öz. Kap.				TOPLAM KAMU
									Kuruluşlar	TOPLAM
1. Vergiler	121 511	11 583	2 632	0	0	-100	135 625	-496	48	-448	135 177
a. Vasıtasız	33 666	3 983	2 632	0	0	-100	40 181	-496	48	-448	39 732
b. Vasıtalı	87 844	7 600	0	0	0	0	95 445	0	0	0	95 445
2. Vergi Dışı N. Gelirler	15 404	5 685	498	0	0	-292	21 295	-325	0	-325	20 969
3. Faktör Gelirleri	16 277	7 325	-225	3 448	3 455	2 262	32 542	3 221	2 313	5 534	38 076
4. Sosyal Fonlar	0	0	0	1 612	-21 102	0	-19 490	0	0	0	-19 490
5. Cari Transferler	-85 158	-392	-1 092	657	18 552	0	-67 433	707	21	728	-66 705
I. KAMU HARCANABİLİR GELİRİ	68 034	24 200	1 813	5 717	906	1 870	102 539	3 106	2 382	5 488	108 028
II. CARİ GİDERLER	-56 038	-14 826	-1 357	0	0	0	-72 222	0	0	0	-72 222
III. KAMU TASARRUFU	11 996	9 374	455	5 717	906	1 870	30 318	3 106	2 382	5 488	35 806
IV. YATIRIMLAR	-13 952	-12 462	-5	0	-17	-421	-26 857	-2 793	-56	-2 849	-29 706
a. Sabit Sermaye	-13 952	-12 480	-5	0	-17	-283	-26 738	-2 785	-887	-3 672	-30 410
b. Stok Değişmesi	0	18	0	0	0	-138	-120	-8	831	823	703
V. TASARRUF-YATIRIM FARKI	-1 956	-3 088	450	5 717	889	1 449	3 460	314	2 326	2 639	6 099
VI. SERMAYE TRANSFERLERİ	-2 686	1 897	8 752	0	0	-119	7 843	1 274	515	1 789	9 632
1. Servet Vergileri	2 800	1 942	0	0	0	0	4 742	0	0	0	4 742
2. Diğer Transferler	-5 307	1 611	8 754	0	0	0	5 057	1 905	2 610	4 515	9 572
3. Kamulaş. ve S. Değer Art.	-179	-1 656	-2	0	0	-119	-1 956	-631	-2 095	-2 726	-4 682
VII. KASA-BANKA/BORÇLANMA	4 643	1 191	-9 202	-5 717	-889	-1 329	-11 303	-1 588	-2 841	-4 428	-15 731
1. Kasa-Banka Değişimi	0	312	-897	0	0	-583	-1 168	-72	-199	-271	-1 439
2. Dış Borçlanma (net)	-1 203	-153	47	0	0	0	-1 309	-61	2	-60	-1 369
-Dış Borç Ödemesi	-18 476	-691	-103	0	0	0	-19 270	-1 691	-3	-1 694	-20 964
-Dış Borç Kullanımı	17 273	538	150	0	0	0	17 961	1 630	4	1 635	19 595
3. İç Borç/Alacak (net)	5 846	1 044	-8 351	-5 717	-889	-680	-8 747	-1 194	-2 201	-3 394	-12 141
4. Stok Değişim Fonu	0	-13	0	0	0	-66	-79	-260	-442	-703	-781

(1) Geçici

TABLO: III. - 2007 Yılı Kamu Kesimi Genel Dengesi (1)

(Cari Fiyatlarla, Milyon YTL)

								KİT
	Merkezi Yönetim Bütçesi	Mahalli İdareler	Fonlar	İşsizlik Sigortası	Sosyal Güvenlik	Döner Sermaye	GENEL DEVLET TOPLAMI	İşletmeci	Öz. Kap. Kuruluşlar	TOPLAM		TOPLAM KAMU
1. Vergiler	131 694	14 066	3 086	0	0	-68	148 777	-503	-140	-643	148 135
a. Vasıtasız	39 086	4 880	3 086	0	0	-68	46 984	-503	-140	-643	46 341
b. Vasıtalı	92 607	9 186	0	0	0	0	101 793	0	0	0	101 793
2. Vergi Dışı N. Gelirler	13 461	5 340	484	0	0	-302	18 983	-714	0	-714	18 269
3. Faktör Gelirleri	15 802	8 118	-167	4 328	2 390	2 421	32 892	4 068	-210	3 858	36 750
4. Sosyal Fonlar	0	0	0	1 969	-28 758	0	-26 789	0	0	0	-26 789
5. Cari Transferler	-100 079	-569	-763	790	25 971	0	-74 650	638	80	718	-73 932
I. KAMU HARCANABİLİR GELİRİ	60 877	26 955	2 641	7 087	-398	2 050	99 212	3 489	-269	3 219	102 432
II. CARİ GİDERLER	-65 373	-15 971	-1 244	0	0	0	-82 588	0	0	0	-82 588
III. KAMU TASARRUFU	-4 496	10 984	1 397	7 087	-398	2 050	16 624	3 489	-269	3 219	19 844
IV. YATIRIMLAR	-14 209	-14 492	0	0	-74	-647	-29 422	-3 793	-776	-4 569	-33 991
a. Sabit Sermaye	-14 209	-14 501	0	0	-74	-597	-29 382	-3 028	-1 025	-4 054	-33 435
b. Stok Değişmesi	0	9	0	0	0	-50	-41	-764	249	-515	-556
V. TASARRUF-YATIRIM FARKI	-18 705	-3 508	1 397	7 087	-472	1 404	-12 798	-304	-1 045	-1 349	-14 147
VI. SERMAYE TRANSFERLERİ	3 822	3 606	5 732	0	0	-43	13 116	912	654	1 566	14 682
1. Servet Vergileri	3 227	2 147	0	0	0	0	5 374	0	0	0	5 374
2. Diğer Transferler	710	3 450	5 732	0	0	0	9 893	1 617	526	2 144	12 036
3. Kamulaş. ve S. Değer Art.	-116	-1 991	-1	0	0	-43	-2 150	-705	127	-578	-2 728
VII. KASA-BANKA/BORÇLANMA	14 884	-98	-7 129	-7 087	472	-1 361	-318	-608	392	-217	-535
1. Kasa-Banka Değişimi	0	-714	-2 598	0	0	-150	-3 463	-551	14	-538	-4 000
2. Dış Borçlanma (net)	-2 255	-40	139	0	0	0	-2 156	348	8	356	-1 799
3. İç Borç/Alacak (net)	17 139	662	-4 670	-7 087	472	-1 167	5 349	-316	503	187	5 536
4. Stok Değişim Fonu	0	-6	0	0	0	-44	-50	-89	-133	-222	-271

(1) Gerçekleşme Tahmini

TABLO: III. - 2008 Yılı Kamu Kesimi Genel Dengesi (1)

(Cari Fiyatlarla, Milyon YTL)

					KİT
	Merkezi Yönetim Bütçesi	Mahalli İdareler	Fonlar	İşsizlik Sigortası	Sosyal Güvenlik	Döner Sermaye	GENEL DEVLET TOPLAMI	İşletmeci	Öz. Kap. Kuruluşlar	TOPLAM		TOPLAM KAMU
1. Vergiler	149 252	15 876	3 517	0	0	-67	168 577	-701	0	-701	167 876
a. Vasıtasız	43 126	5 547	3 517	0	0	-67	52 124	-701	0	-701	51 422
b. Vasıtalı	106 126	10 328	0	0	0	0	116 454	0	0	0	116 454
2. Vergi Dışı N. Gelirler	13 454	5 736	215	0	0	-332	19 073	-971	0	-971	18 102
3. Faktör Gelirleri	13 308	9 061	-31	4 736	2 364	2 682	32 120	5 185	1 562	6 747	38 866
4. Sosyal Fonlar	0	0	0	2 218	-30 990	0	-28 772	0	0	0	-28 772
5. Cari Transferler	-111 540	-1 155	-980	932	28 804	0	-83 939	722	23	745	-83 194
I. KAMU HARCANABİLİR GELİRİ	64 473	29 517	2 721	7 886	178	2 283	107 059	4 236	1 584	5 820	112 879
II. CARİ GİDERLER	-71 286	-16 976	-1 375	0	0	0	-89 637	0	0	0	-89 637
III. KAMU TASARRUFU	-6 813	12 541	1 346	7 886	178	2 283	17 421	4 236	1 584	5 820	23 241
IV. YATIRIMLAR	-14 468	-14 136	0	0	-178	-638	-29 421	-4 441	53	-4 388	-33 809
a. Sabit Sermaye	-14 468	-14 141	0	0	-178	-583	-29 371	-3 249	-751	-4 000	-33 371
b. Stok Değişmesi	0	4	0	0	0	-55	-50	-1 192	804	-388	-438
V. TASARRUF-YATIRIM FARKI	-21 281	-1 595	1 346	7 886	0	1 645	-11 999	-206	1 637	1 432	-10 568
VI. SERMAYE TRANSFERLERİ	3 525	1 343	7 012	0	0	-45	11 836	827	528	1 355	13 191
1. Servet Vergileri	3 605	2 296	0	0	0	0	5 901	0	0	0	5 901
2. Diğer Transferler	48	1 221	7 013	0	0	0	8 282	1 577	520	2 097	10 379
3. Kamulaş. ve S. Değer Art.	-127	-2 174	-1	0	0	-45	-2 347	-750	8	-742	-3 089
VII. KASA-BANKA/BORÇLANMA	17 756	252	-8 358	-7 886	0	-1 600	164	-622	-2 166	-2 787	-2 624
1. Kasa-Banka Değişimi	0	73	-4 983	0	0	-547	-5 457	-411	116	-295	-5 752
2. Dış Borçlanma (net)	0	260	169	0	0	0	429	277	1	278	707
-Dış Borç Ödemesi	0	-601	-67	0	0	0	-668	-345	-2	-346	-1 014
-Dış Borç Kullanımı	0	861	236	0	0	0	1 097	621	3	624	1 721
3. İç Borç/Alacak (net)	17 756	-77	-3 545	-7 886	0	-1 015	5 234	-392	-2 166	-2 558	2 676
4. Stok Değişim Fonu	0	-5	0	0	0	-38	-42	-96	-116	-212	-255

(1) Program

Not: 2008 yılı finansman programı açıklanmadığı için merkezi yönetim bütçesi açığının finansmanı, iç borç/alacak net kaleminde gösterilmiştir.

2008 yılında, bir önceki seneye göre GSYİH’ya oran olarak merkezi yönetim bütçesi faiz ödemelerinde beklenen 0,2 puanlık artışın da etkisiyle genel devlet cari transferlerinin 0,3 puan; mahalli idare ve fonların etkisiyle de sermaye transferlerinin 0,2 puan artması beklenmektedir. Öte yandan, özellikle merkezi yönetim bütçesi, mahalli idareler ve döner sermayelerin etkisiyle cari harcamalarda 0,4 puanlık; merkezi yönetim bütçesi ve mahalli idare sabit sermaye yatırımlarındaki azalmaya paralel olarak yatırım harcamalarında 0,4 puanlık azalışlar öngörülmektedir. Böylece, genel devlet toplam harcamalarında 0,3 puanlık bir düşüş beklenmektedir.

Bu çerçevede, genel devlet dengesinin, 2007 yılında olduğu gibi 2008 yılında da denk olması öngörülmektedir. Ancak, merkezi yönetim bütçesinin GSYİH’ya oran olarak 2007 yılında yüzde 2,2 olan fazlasının, 2008 yılında 0,6 puan azalışla yüzde 1,6’ya düşmesi; öte yandan mahalli idareler ve sosyal güvenlik kuruluşları açıklarının sırasıyla 0,3 puan ve 0,1 puan düşmesi; fon ve döner sermaye fazlalarının da 0,1’er puan artması beklenmektedir.

2007 yılında, faiz giderleri ve özelleştirme gelirleri hariç tutulduğunda, GSYİH’ya oran olarak yüzde 6,0 düzeyinde fazla vermesi beklenen genel devlet dengesinin, 2008 yılında 0,2 puan artışla yüzde 6,2 düzeyinde fazla vereceği tahmin edilmektedir. KİT’ler dahil edilerek elde edilen ve DPT tanımı esas alınarak hesaplanan kamu kesimi genel dengesinin ise, 2007 yılında denk olması beklenirken, 2008 yılında GSYİH’ya oran olarak yüzde 0,3 düzeyinde bir fazlaya dönüşeceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, 2007 yılında GSMH’ya oran olarak yüzde 4,1 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilen IMF tanımlı kamu kesimi faiz dışı fazlasının, 2008 yılında yüzde 5,5 seviyesinde gerçekleşmesi programlanmaktadır.