BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari

ULAŞTIRMA

1. Mevcut Durum

Genel

Artan ulaşım talebine uygun demiryolu ve denizyolu fiziki altyapısının zamanında gerçekleştirilememesi ve kapıdan kapıya taşımacılık için en uygun ulaştırma modunun karayolu taşımacılığı olması, yük ve yolcu taşımalarının ağırlıklı olarak karayolu ağına yüklenmesine yol açmıştır. Bu durum, fiziki standartlar ve ağ yoğunluğu açısından zaten yetersiz olan karayolu altyapısının, yasal sınırı aşan yüklemeler ve bakım-onarım hizmetleri için zamanında yeterli kaynak ayrılamaması gibi nedenlerle daha da yıpranmasına ve verimsiz bir ulaşım sisteminin oluşmasına sebep olmuştur. Artan ulaşım talebi, uzun dönemli planlamalar yapılsa dahi, kısıtlı kaynakların kısa vadeli kaygılarla karayolu iyileştirme ve yapım yatırımlarına tahsis edilmesine sebep olmaktadır. Eski bir altyapı üzerinde işletmecilik yapılan demiryollarının, rekabet edebilirliği her geçen gün azalmaktadır. Denizyollarında büyük liman altyapılarının inşasını özendirecek finansman modelleri etkin bir şekilde hayata geçirilememiştir. Sonuç olarak, kısıtlı kaynak, yanlış oturtulmuş karayolu ağırlıklı yapı ve sürekli artan talep kendi kendini besleyen olumsuz bir yapı yaratmıştır.

Türkiye’yi Trans-Avrupa ağlarına bağlayacak ana ulaştırma akslarının belirlenmesi için yapılan TINA çalışması tamamlanmıştır.

Hızlı ve plansız kentleşme, büyük kentlerde yaşanan yüksek nüfus artışı ve motorlu taşıt sahipliğindeki yükseliş; Türkiye’de kent içi ulaşımda yaşanan fazla yakıt tüketimi, çevre kirliliği, kazalar ve trafik sıkışıklığı problemlerinin artarak devam etmesine sebep olmaktadır. Kent içi ulaşımda bütün belediyeler için bağlayıcı olacak ulusal standart ve kriterlerin belirlenememiş olması, yüksek maliyetli raylı sistemlerin yapımı konusunda önceliklendirme yapılamamasına neden olmaktadır.

TABLO:IV. - Ulaştırma Alt Sektörlerindeki Gelişmeler

					Yıllık Artış (%)
	Birim	2005 Gerçekleşme (1)	2006 Gerçekleşme (2)	2007 Tahmin (3)	2006 (2/1)	2007 (3/2)
DEMİRYOLU ULAŞIMI
Yolcu Taşıma (Yurtiçi)	Milyon-Yolcu-Km	3 602	3 802	3 878	5,6	2,0
Yük Taşıma (Yurtiçi)	Milyon-Ton-Km	7 997	8 227	8 638	2,9	5,0
Yük Taşıma (Yurtdışı)	Milyon-Ton-Km	1 081	1 318	1 581	21,9	20,0
DENİZYOLU ULAŞIMI
Yük taşıma (Yurtiçi)^(1)	Milyon –Ton-Km	5 225	5 518	5 965	5,6	8,1
Yük taşıma (Yurtdışı)^(1)	Milyon –Ton-Km	680 000	775 500	884 800	14,0	14,0
Türk Deniz Tic. Filosu Tonajı (300 Grt ve Üstü)	Bin DWT	7 600	7 300	7 900	- 4,0	8,2
HAVAYOLU ULAŞIMI
Yolcu Taşıma (Yurtiçi)(2)	Milyon-Yolcu-Km	4 016	5 265	6 177	31,1	17,3
Yolcu Taşıma (Yurtdışı)^(2)	Milyon-Yolcu-Km	17 301	20 099	24 124	16,2	20,0
KARAYOLU ULAŞIMI ^(3)
Yolcu Taşıma (Yurtiçi)	Milyon-Yolcu-Km	182 152	187 593	194 159	6,3	4,5
Yük Taşıma (Yurtiçi)	Milyon-Ton-Km	166 831	177 399	185 382	3,0	3,5
BORU HATTI ULAŞIMI
Yük taşıma (Yurtiçi) ^(4)	Milyon-Ton-Km	2 712	2 842	2 518	6,7	-11,4
Yük Taşıma (Transit) ^(4)	Milyon-Ton-Km	1 141	9 118	28 806	118	215,9
Doğal Gaz ^(5)	Milyon-Sm3	26 735	30 308	36 651	41,4	18,9

⁽¹⁾ Denizyoluyla yapılan taşımaların tümünü kapsayan hesaplanmış tahmini taşıma miktarlarıdır.

⁽²⁾ Yalnız THY tarafından yapılan taşımalardır.

⁽³⁾ KGM’nin sorumluluğu altındaki yol ağında yapılan taşımalardır.

⁽⁴⁾ Yalnız hampetrol taşımalarıdır.

⁽⁵⁾ Rusya Federasyonu, Nijerya, Cezayir, Azerbaycan ve İran’dan BOTAŞ tarafından ithalatı yapılan toplam doğalgaz taşımalarıdır.
Türkiye’de şehirlerarası yolcu taşımalarının yaklaşık yüzde 95’i, yük taşımalarının ise yaklaşık yüzde 90’ı karayolu ile gerçekleştirilmektedir. Bu oran AB-25 ülkelerinde 2005 yılı için yolcu taşımalarında yüzde 84, yük taşımalarında ise yüzde 44 düzeyindedir. Aynı yıl itibarıyla, AB ülkelerinde yük taşımalarının yaklaşık yüzde 43’ü denizyolu ve iç su yolları üzerinden gerçekleştirilmiştir.

Mevcut ulaştırma altyapı yoğunluğu incelendiğinde, Türkiye’nin AB-25 ortalamasının oldukça altında karayolu, otoyol ve demiryolu ağına sahip olduğu gözlenmektedir. AB-25’te kilometrekareye düşen ortalama karayolu uzunluğu 0,475 km, otoyol uzunluğu 0,015 km iken, ülkemizde sırasıyla 0,201 km ve 0,002 km’dir.

TABLO:IV. - Ülkelere Göre Ulaştırma Alt Sektörlerinin Karşılaştırması

Ülkeler	Karayolu Yoğunluğu km/km^2 (2004)	Otoyol Yoğunluğu km/km^2 (2004)	Demiryolu Yoğunluğu km/1.000 km^2 ( 2004)	Havayolu Yolcu Trafiği (milyon) (2006)
Çek Cumhuriyeti	0,704	0,007	122	13
Fransa	0,729	0,019	54	113
Almanya	0,648	0,034	97	156
Belçika	0,512	0,057	116	19
Avusturya	0,417	0,019	68	21
AB-25	0,475	0,015	50	743
Türkiye	0,201(1)	0,002	11	59

Kaynak: AB Enerji-Ulaştırma İstatistikleri, Karayolları Genel Müdürlüğü

(1) Asfalt köy yolları da dikkate alınmıştır.

Karayolu

Ülkemizde özellikle yük taşımacılığının yüzde 90’lar düzeyinde karayolu ile gerçekleştiriliyor olması, karayollarındaki ağır taşıt trafiğini yükseltmekte ve bu durum trafik güvenliğini azaltmaktadır. Devlet yolları üzerindeki ortalama günlük trafik AB değerlerine göre düşük olmasına rağmen, 2005 yılı verilerine göre Türkiye’de trafik kazalarında 100 km yola düşen ölü sayısı AB-25 ortalamasının yaklaşık 3,5 katı düzeyindedir.

2007 yılı başı itibarıyla köy yolları hariç toplam 63.751 km uzunluğundaki devlet ve il yollarının 4.266 km’si stabilize, toprak ve geçit vermez yol niteliğindedir. Yurt içi yük taşımalarının yüzde 90’ının gerçekleştirildiği karayollarında ağır taşıt trafiğine uygun bitümlü sıcak karışım (BSK) kaplamalı yol uzunluğu ise 9.191 km’dir.
TABLO:IV. - Karayolu Ağının Durumu (km)

(2007 Yılı Başı İtibarıyla)

Yol Sınıfı	BSK	Sathi Kaplama	Parke	Stabilize	Toprak	Geçit Vermez	Toplam
Otoyollar	1 987	-	-	-	-	-	1 987
Devlet Yolları	6 337	24 391	43	237	86	241	31 335
İl Yolları	867	25 768	92	1 895	1 140	667	30 429
Toplam	9 191	50 159	135	2 132	1 226	908	63 751

Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü

560,5 km uzunluğundaki Doğu Karadeniz Sahil Yolu ve 25 km uzunluğundaki Bolu Dağı Geçişi projeleri 2007 yılı içinde tamamlanarak trafiğe açılmıştır. 15.000 km bölünmüş yol yapım hedefi kapsamında Eylül 2007 itibarıyla yaklaşık 6.800 km bölünmüş yol tamamlanmıştır. 2007 yılında ayrıca mevcut bölünmüş yolların 281 km’si BSK kaplamalı hale getirilmiş veya kaplaması yenilenmiş, yeni yapılan 43 km bölünmüş yol ise BSK kaplamalı olarak inşa edilmiştir.

Sürücü belgelerinin AB sürücü belgeleriyle uyumlaştırılması, belirli araçlara hız sınırlayıcı teknik cihaz takılması, sürücülerin çalışma ve dinlenme sürelerinin düzenlenmesi, trafik kazalarına ilişkin AB standartlarıyla uyumlu veri tabanı oluşturulması ve ülkemizde sürücülere verilen eğitimlerle AB üyesi ülkelerdeki sürücü eğitimi arasında denkliğin sağlanması amacıyla gerekli yasal düzenleme çalışmalarına devam edilmektedir.

Demiryolu

Türkiye’deki mevcut demiryolu ağı, 8.697 km’si ana hat olmak üzere toplam 10.984 km olup, 2.336 km’si elektrikli ve 3.111 km’si sinyallidir. Ana şehirler arasındaki koridorlarda taşımacılık eski bir altyapı üzerinde sürdürülmeye çalışılmaktadır. Türkiye’de hem demiryolu yoğunluğu hem mevcut demiryolları üzerindeki trafik yoğunluğu azdır. Ayrıca, Türkiye’de yüzde 21 olan elektrikli hat oranı, yüzde 50 olan AB ortalamasının oldukça altındadır. Demiryolu altyapısının en önemli problemi büyük nüfuslu şehirler arasındaki demiryolu hatlarının yüksek hız ve kaliteli hizmete uygun olmamasıdır.

Blok tren işletmeciliğine geçiş, yeni ve verimli yük vagonlarının temini ve özel sektörün kendi mülkiyetindeki vagonlarla taşımacılığın teşviki neticesinde, yük taşımacılığında milyon ton-km bazında 2006 yılı yurt içi taşımalarda yüzde 2,9, yurt dışı taşımalarda yüzde 21,9 artış sağlanmıştır. Yük taşımacılığına olumlu yönde etki edecek yeni demiryolu yatırımları yapılmaktadır. Uluslararası trenlere hizmet verecek Muratlı-Tekirdağ demiryolu ve önemli bir sanayi merkezi olan Kemalpaşa’nın demiryolu şebekesine bağlantısını sağlayacak Kemalpaşa Demiryolu Bağlantı Hattının yapımları devam etmektedir.

Yolcu taşımacılığında yolculuk süresinin uzun, güvenlik ve güvenilirliğin ise düşük olması, talebin yetersiz düzeyde kalmasına sebep olmaktadır. Bununla birlikte, Ankara ve İstanbul arasında hızlı, güvenli ve konforlu bir yolculuk sağlayacak olan ve 2004 yılında inşaatına başlanan Ankara-İstanbul Hızlı Tren projesinin Ankara-Eskişehir kesiminde test sürüşleri devam etmektedir. Eskişehir-Köseköy kesiminin ihale süreçleri tamamlanmış ve kredi sözleşmesi imzalanmıştır. Ankara-Konya Hızlı Tren projesinin altyapı inşaatında ilerleme sağlanmış, üstyapısının da ihalesi tamamlanmıştır.

TCDD’nin piyasa şart ve dengelerini gözeten, etkin hizmeti esas alan ve müşteri odaklı bir işletmecilik anlayışına geçmesi önem taşımaktadır. İçine kapanık, müşteri ihtiyaçlarını ve doğal avantajlarını gözetmeyen, sürekli zarar etmesi nedeniyle ihtiyaç duyduğu operasyonel elemanları alamayan TCDD’nin mevcut yapısı demiryollarındaki taşımacılığı olumsuz yönde etkilemektedir. Bu olumsuzlukların bir kısmının giderilmesine yönelik olarak, TCDD Kanunu ve Demiryolu Kanunu taslakları hazırlanmıştır.

Denizyolu

Türkiye’de 2006 yılı sonu itibarıyla 3,8 milyon TEU (Twenty Feet Equivalent Unit) konteyner ve 203 milyon ton konteyner harici yük elleçlenmiştir. 2006 yılında elleçlenen konteyner ve yük miktarı 2005 yılına göre yüzde 15 artmıştır. Bununla birlikte, Türkiye’deki limanların ölçek ekonomisinden uzak ve dağınık yapıda olmaları sebebiyle liman başına elleçlenen yük miktarları AB’nin Akdeniz’deki limanlarıyla karşılaştırıldığında düşük seviyede kalmaktadır. Büyük ölçekli liman yatırımlarının zamanında gerçekleştirilememesi, artan ticaret talebinin zorlamasıyla birlikte küçük ölçekli liman ve iskelelerin yapımına yol açmakta, bu da yük trafiğinin dağılmasına ve liman başına elleçleme miktarının düşük kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca, ölçek ekonomisi yakalanamadığı için limanlara yeterli yük çekilememekte ve Türkiye denizyolunda transit bir ülke olamamaktadır.

Deniz güvenliği konusunda Türk bandırasının sicili önemli bir iyileşme göstermiş, Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 50’sinin gerçekleştiği AB ülkeleri nezdinde (Paris Mutabakat Zaptı) kara listeden gri listeye geçilmiştir. Ayrıca, tüm Türkiye kıyılarında güvenlik ve emniyetin artırılmasını sağlayacak Otomatik Tanımlama Sistemi 2007 yılında işletmeye girmiştir.

Türkiye’nin dünya gemi inşa sanayiindeki konumunun geliştirilmesi amacıyla oluşturulması planlanan tersanelerin yerlerini belirlemeye yönelik olarak yürütülen Türkiye Tersaneler Master Planı, 2007 yılında tamamlanmıştır.

TABLO:IV. - Akdeniz Limanlarındaki Konteyner Trafiği (2004)

Limanlar	Konteyner (Bin TEU)
Gioia Tauro-İtalya	3 261
Algeciras-İspanya	2 936
Valencia-İspanya	2 145
Cenova-İtalya	1 629
Barselona-İspanya	1 916
Pire-Yunanistan	1 542
La Spezia-İtalya	1 040
Marsilya-Fransa	916
İzmir	805
Mersin	533
Haydarpaşa	317

Kaynak: AB Enerji-Ulaştırma İstatistikleri
Havayolu

Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) tarafından işletilen havalimanı ve meydanlarının sayısı, 20'si uluslararası statüde olmak üzere, 36’ya ulaşmıştır. Atatürk, Esenboğa ve Antalya Havalimanlarında iç ve dış hat terminalleri, Adnan Menderes ve Dalaman Havalimanlarında ise dış hat terminalleri özel sektör tarafından işletilmektedir. Ülkemizdeki meydanlardaki yolcu trafiğinin yaklaşık yüzde 95’i Atatürk, Antalya, Esenboğa, Adnan Menderes, Dalaman, Bodrum/Milas, Adana ve Trabzon havalimanlarında gerçekleşmektedir. Bu meydanların kapasitelerinin artırılmasına yönelik yatırımlar ile hizmet standartlarının yükseltilmesi ve hava trafik yönetimi ile ilgili projeler sektör açısından önceliğini korumaktadır.

Havayolu ulaşımındaki vergi yükünün azaltılmasıyla, iç hat havayolu yolculuğu talebindeki artış 2006 yılında da devam etmiş, dış hat trafiğinde ise geçmiş yıllardaki artış eğilimi son bularak yolcu sayısında azalma görülmüştür. Bunun sonucunda, 2006 yılında havalimanı ve meydanlarında gerçekleşen yolcu trafiği, bir önceki yıla göre dış hatlarda yüzde 7,1 azalarak 32,1 milyon, iç hatlarda yüzde 33,6 artarak 26,6 milyon ve toplamda ise yüzde 7,8 artarak 58,8 milyon olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılında ise, dış hat trafiğinin tekrar artışa geçerek yüzde 14,4 artışla 36,8 milyon, iç hat trafiğinin yüzde 17,8 artışla 31,4 milyon, toplam trafiğin ise yüzde 15,9 artışla 68,1 milyon yolcu olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

2. Temel Amaç ve Hedefler

Ulaştırma sektöründeki temel amaç, ülke ekonomisinin ve sosyal hayatın gereksinimlerine uygun, taşıma türleri arasında dengenin sağlandığı, çağdaş teknoloji ve uluslararası kurallarla uyumlu, çevreye duyarlı, ekonomik ve güvenli taşımacılığın yapıldığı bir ulaştırma altyapısının zamanında oluşturulmasıdır. Ulaştırma alt sektörlerinin birbirlerini tamamlayıcı nitelikte çalışması ve kombine taşımacılığın yaygınlaştırılması esastır.

Karayolu sektöründe temel hedef, bölünmüş yol yapım çalışmalarına öncelikle yoğun taşıt trafiğine sahip ana güzergahlarda devam edilmesi; ağır taşıt trafiği yüksek güzergahların BSK kaplamalı hale getirilmesi; trafik güvenliği altyapısı ve denetim hizmetlerinin iyileştirilmesi ve kara noktaların giderilmesi suretiyle yüksek kalite standartlarında hizmet veren, güvenli ve diğer taşıma türleri ile uyumlu bir karayolu ağının oluşturulmasıdır.

Otoyollarda mevcut altyapının korunmasına önem ve öncelik verilecek, akıllı ulaşım sistemleri kapsamında otomatik geçiş sistemleri yaygınlaştırılacak, sürücü bilgilendirme ve trafik yönetim sistemleri tesis edilecektir.

Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolunun ana gövdesinin yıl içinde büyük ölçüde tamamlanması, Ankara-Habur güzergahındaki Kemerhisar-Pozantı Otoyolunun ise ana gövdesinin 2009 yılı itibarıyla bitirilmesi planlanmaktadır. Büyük şehir geçişlerinin çevre yollarına dönüştürülmesi politikası çerçevesinde başlatılan Bursa Çevreyolu projesinde eksik kalan bağlantı yolları yapımına devam edilecek, İzmir Çevreyolunun yapımı devam eden kuzey kesiminde, Sasalı kavşağına kadar olan bölüm tamamlanacaktır.

Yük taşımalarının demiryolu ağırlıklı yapılması ulaştırma sektöründe stratejik bir amaçtır. Bu doğrultuda demiryolunda özel sektör tren işletmeciliği geliştirilecektir. Yük taşımacılığı özel sektörün işletmecilik avantajlarından yararlanmak üzere serbestleştirilecek ve TCDD yeniden yapılandırılarak kamu üzerindeki mali yükü sürdürülebilir bir seviyeye çekilecektir. Özel sektörle ortaklıklara gidilerek başta sanayi bölgeleri olmak üzere demiryolu bağlantı hattı yatırımları yapılacak ve araç yatırımları özel sektöre bırakılacaktır.

Artan ticaretin kesintisiz ve etkin bir şekilde akışını sağlayacak ve Türkiye’nin transit ülke konumuna gelmesini kolaylaştırmak amacıyla büyük ölçekli ana limanlar oluşturulacaktır. Özellikle Çandarlı Limanının yapımına geçilmesi için gerekli adımlar atılacaktır. Türk limanlarının AB deniz otoyolları ana aksları üzerinde yer alması yönündeki çalışmalara devam edilecektir. Ayrıca, deniz güvenliği konusundaki projelerin bir an önce tamamlanması sağlanacaktır. Paris Mutabakat Zaptı kapsamında gri listeden beyaz listeye geçmek için çalışmalara devam edilecektir. Devletin liman işletmeciliğindeki azalan rolü, düzenleyici rolünün önemini artırmıştır. Bu rolün yerine getirilebilmesi için liman yönetim modeli oluşturulacaktır.

Havayolu ulaşımı sektöründe, Trabzon Havalimanı Yeni İç Hatlar Terminal Binası ve Otopark İnşaatı, Merzifon Havaalanı Yeni Terminal Binası Yapılması ve Mütemmimleri ve Elazığ Havaalanı Yeni Pist Yapımı ve Mütemmim İşler projeleri 2008 yılında tamamlanacaktır.

Kent içi ulaşımda gerek yerel, gerek merkezi idare düzeyinde, proje seçimi ve finansmanı ile yapım ve işletme aşamalarında uygulanacak ulusal standartların oluşturulması için gerekli çalışmalara öncelik verilecektir.

Kentlerimizde en yaygın ve temel toplu taşım türü olan otobüs sistemlerinin geliştirilmesine öncelik verilecek, raylı sistem yatırımları zirve saatte kritik kesitte tek yönde 15.000 yolcu/saat üzerinde yolculuk talebine sahip koridorlarda gerçekleştirilecektir. Raylı sistem projelerinin yatırım programına alınması aşamasında projelerin ekonomik ve mali yapılabilirliğinin yanı sıra, teklif veren belediyenin mali yapısı da göz önünde bulundurulacaktır. Projelerin finansmanında özkaynak kullanımı esas olacak, dış finansman kaynakları sadece yüksek teknoloji uygulamalarını içeren işlerin yapımında kullanılacaktır. Kent içi raylı sistem projelerinde yerli sanayiden azami ölçüde faydalanılacaktır. Uluslararası rekabet gücünün artırılabilmesi amacıyla, projelerin planlama sürecinden başlayarak finansmanının sağlanmasına kadar bütün aşamalarda, belediyeler yerel sanayi ile işbirliğine yönlendirilecektir. Hazine garantili dış kredi ile gerçekleştirilecek raylı sistem projelerinde toplam maliyetin asgari yüzde 25’i belediye özkaynaklarından karşılanacaktır.

3. Politika Öncelikleri ve Tedbirler

Öncelik/Tedbir	Sorumlu Kuruluş	İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Öncelik 1. AB kaynaklarından üst düzeyde yararlanılarak, AB ülkelerinin, Kafkas ülkeleri, Orta Asya, Güney Asya ve Ortadoğu ülkeleriyle ulaşımını sağlayan ulusal ulaşım ağlarımızın Trans-Avrupa ulaştırma ağları ile bütünleşmesi yönünde çalışmalar hızlandırılacaktır.
Tedbir 1.1. TINA Çalışması tamamlanacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	DPT	Mart Sonu	Trans-Avrupa Ağları faslı müzakerelerine temel oluşturacak TINA (Ulaştırma Altyapı İhtiyaç Değerlendirmesi) çalışması için YPK onayı alınacaktır.
Tedbir 1.2. Ulaştırma Operasyonel Programında yer alan projelere başlanacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	DPT	Haziran Sonu	Ulaştırma Operasyonel Programında yer alan Çandarlı Limanı ile Halkalı-Kapıkule Demiryolu Projelerinin AB fonlarıyla hayata geçirilmesine yönelik süreç tamamlanacaktır.

Öncelik 2. Bölünmüş yol yapımı ve standartlarının yükseltilmesi ile mevcut karayolu alt yapısı iyileştirilecektir.
Tedbir 2.1. Bölünmüş yol yapımına devam edilecektir.	Karayolları Genel Müdürlüğü	-	Aralık Sonu	Bölünmüş yol ağında 15.000 km hedefine ulaşılabilmesini teminen, ana güzergahlarda yapımı devam eden bölünmüş yol çalışmaları sürdürülecektir. Bu kapsamda, 2008 yılı içerisinde BSK, sathi kaplama ve üstyapı seviyesinde yaklaşık 500 km bölünmüş yol yapımı tamamlanacaktır.
Tedbir 2.2. Ağır taşıt trafiği bulunan yolların fiziki standardı yükseltilecektir.	Karayolları Genel Müdürlüğü	-	Aralık Sonu	Ortalama günlük ağır taşıt trafiği 1.000 aracın üzerinde olan güzergahlarda toplam 250 km BSK yapımı gerçekleştirilecektir.
Öncelik 3. Karayollarında trafik güvenliği artırılacaktır.
Tedbir 3.1. Karayolu altyapısındaki kara noktalar iyileştirilecektir.	Karayolları Genel Müdürlüğü	Emniyet Gn. Md., TCDD Gn. Md	Aralık Sonu	70 adet kara nokta önceliklere göre giderilecek, devlet ve il yollarında 9 hemzemin TCDD geçidi otomatik bariyerli hale getirilecektir.
Tedbir 3.2. Ağırlık denetimleri etkinleştirilecektir.	Ulaştırma Bakanlığı	TCK Gn. Md. Emniyet Gn. Md. Jandarma Gn.K.	Aralık Sonu	Sabit ve seyyar kontrol sistemlerinin kurulması tamamlanarak ağırlık ve boyut denetimlerinin etkinleştirilmesi hedeflenmektedir. Ağırlık ve Boyut Denetim İstasyonları Yenileme, Geliştirme ve Yapımı projesi kapsamında mevcut istasyonların yenilenmesine ve ilave istasyonların yapımına ilişkin etüt çalışmaları tamamlanarak, gerekli yapım işleri ihale edilecektir.
Tedbir 3.3. Ana karayolu güzergahlarında otokorkuluk, yatay-düşey işaretleme ve trafik levhaları iyileştirilecektir.	Karayolları Genel Müdürlüğü	-	Aralık Sonu	Yapımı tamamlanan bölünmüş yollar başta olmak üzere karayollarında 450 km otokorkuluk yapımı ve onarımı gerçekleştirilecek, 55.000 km yolda 15.000.000 m^2 yatay işaretleme yapılacak, düşey işaret levhalarında %25 oranında yenileştirme ve iyileştirme sağlanacaktır.

Öncelik 4. Yük Taşımacılığında demiryoluna ve denizyoluna ağırlık verilecektir.
Tedbir 4.1. Özel sektör katkısı ile organize sanayi bölgelerine, büyük fabrikalara ve limanlara bağlantı hatları yapılacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	DPT	Aralık Sonu	İzmir Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi (KOSBİ) demiryolu bağlantı hattı inşaatı tamamlanacaktır. Tekirdağ-Muratlı Demiryolu tamamlanacaktır.
Tedbir 4.2. Yük taşımalarını artırmak amacıyla TCDD’nin çeken-çekilen araç filosu geliştirilecektir.	TCDD	Ulaştırma Bakanlığı, DPT	Aralık Sonu	80 adet elektrikli anahat lokomotifinin dış kredili olarak ihalesi tamamlanacaktır. Üretimi TÜLOMSAŞ’ta devam eden Dizel Elektrikli Anahat Lokomotiflerinden kalan 23 adedi imal edilecektir. Özkaynak durumuna bağlı olmak üzere değişik tipte yaklaşık 600 yük vagonu imal edilecektir.
Tedbir 4.3. Limanların geri sahasında demiryolu aktarım terminalleri veya karada konteyner terminalleri kurularak, demiryolu taşımacılık anlayışından lojistik taşımacılık anlayışına geçilecektir.	TCDD	Ulaştırma Bakanlığı, DPT	Aralık Sonu	İstanbul-Halkalı, Kocaeli-Köseköy, Eskişehir-Hasanbey, Balıkesir-Gökköy, Kayseri-Boğazköprü ve Samsun-Gelemen lojistik merkezlerinin kurulması için çalışmalar başlatılmıştır. Samsun-Gelemen’de lojistik merkez işler hale getirilmiş olup, tamamlama yatırımları yapılmaktadır. Eskişehir-Hasanbey’de inşaat çalışmaları başlayacaktır. Diğer lojistik merkezlerde proje ve kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Yukarıdaki lojistik merkezlerin haricinde Mersin-Yenice lojistik merkezin projeleri çizilmiştir. Ayrıca Erzurum, Uşak ve Konya için de çalışmalar devam etmektedir.
Öncelik 5. Hizmet kalitesini ve sektör içindeki payını artırmak ve kamu üzerindeki mali yükünü azaltmak amacıyla TCDD yeniden yapılandırılacaktır.
Tedbir 5.1. Demiryolu sektörüne ve TCDD’ye ilişkin yeni yasal düzenlemeler yapılacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	TCDD	Aralık Sonu	Demiryolu Kanunu ve TCDD Kanunu taslakları TBMM’ne gönderilecektir.
Tedbir 5.2. TCDD’nin bağlı ortaklıkları ve fabrikaları özel sektöre açılacaktır.	TCDD	Ulaştırma Bakanlığı, DPT	Aralık Sonu	Yüksek Planlama Kurulu Kararları ile özel sektöre iştirak kurulması yöntemiyle açılma kararı alınan Çankırı Makas Fabrikası, Afyon ve Sivas Beton Travers Fabrikalarının ihale işlemleri tamamlanacaktır.

Öncelik 6. Ankara merkez olmak üzere İstanbul-Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-İzmir, Ankara-Konya ve Bursa Bağlantısından oluşan çekirdek ağ üzerinde hızlı tren ile yolcu taşımacılığına başlanacaktır.
Tedbir 6.1. Ankara merkez olmak üzere İstanbul-Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-İzmir, Ankara-Konya ve Bursa Bağlantısından oluşan çekirdek ağ üzerinde hızlı tren ile yolcu taşımacılığına başlanacaktır.	TCDD	Ulaştırma Bakanlığı, DPT	Aralık Sonu	Ankara-İstanbul Hızlı Tren projesinin Sincan-Esenkent, Esenkent-Eskişehir, Eskişehir-İnönü hat kesimlerinin eksik işleri tamamlanarak işletmeye açılacak ve Eskişehir Gar Geçişi’nin ihalesi tamamlanacaktır. İnönü-Vezirhan ve Vezirhan-Köseköy hat kesimlerinde inşaat çalışmalarına başlanacaktır. Ankara-Konya Hızlı Tren projesinin altyapısı (Toprak İşleri ve Sanat Yapıları) tamamlanacaktır. Ankara-Sivas ve Bandırma-Bursa-Osmaneli, Ayazma-İnönü demiryolu yapım projeleri TCDD limanlarının özelleştirilmesinden sağlanan kaynaklarla finanse edilmek üzere ihale edilecektir.
Öncelik 7: Liman kapasiteleri artırılacak, limanlar kombine taşımacılık yapılan lojistik merkezler haline getirilecek ve limanların etkin yönetimi sağlanacaktır.
Tedbir 7.1. Türk Limanları için Liman Yönetim Modeli oluşturulacaktır.	Denizcilik Müsteşarlığı	Ulaştırma Bakanlığı, DPT Özelleştirme İdaresi Bşk. TCDD İlgili Belediyeler Deniz Tic. Odası TÜRKLİM	Aralık Sonu	Liman yönetiminde dağınıklığın giderilmesi ve devlet tarafından belirlenecek politikanın, liman ihtiyaçlarını da gözönüne alacak şekilde uygulanmasını teminen bir liman otoritesi kurulacaktır. Bu çerçevede: Türkiye için liman otoritesi modelini belirlemeye yönelik çalışmalar tamamlanacaktır. Model sonucunda ortaya çıkan hukuki ve kurumsal düzenlemeleri hayata geçirmeye yönelik çalışmalar başlatılacaktır.
Tedbir 7.2. Dağınık yapıda düşük kapasitedeki iskele/limanlar yerine bir plan dahilinde büyük ölçekli limanların oluşumu için Kıyı Yapıları Master Planı hazırlanacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Denizcilik Müst. Özelleştirme İdaresi Bşk. TCDD İlgili Belediyeler Deniz Tic. Odası	Mart Sonu	Artan ticaretin kesintisiz ve etkin bir şekilde akışını sağlayacak ve Türkiye’nin transit ülke konumuna gelmesini kolaylaştıracak olan büyük ölçekli ana limanlar oluşturulabilmesi amacıyla, uygun liman sahalarını belirleyecek ve girişimcilerin bu sahalara yönlendirilmesini sağlayacak Kıyı Yapıları Master Planı çalışması başlatılacaktır.

Öncelik 8: Bayrak, liman ve kıyı devleti kontrollerinin iyileştirilmesi ve Türk vatandaşlarının, sahip oldukları filo için Türk bayrağını tercihi yönündeki çalışmalara devam edilecektir.
Tedbir 8.1. Deniz ve çevre güvenliğinin artırılması kapsamında bayrak, liman ve kıyı devleti kontrolü iyileştirilecektir.	Denizcilik Müsteşarlığı	Dışişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı Genel Kurmay Başkanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı TDİ, KIYEM, Deniz Tic. Odası	Eylül Sonu	Kıyı ve liman devleti güvenliğinin sağlanmasını teminen tüm Türkiye kıyılarında başta Marmara, Ege ve Akdeniz olmak üzere bölgesel kapsamlı Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi (VTS) kurulması işine başlanacaktır. Deniz Emniyeti Kanunu ile SOLAS ve MARPOL Eklerine taraf olunmasının uygun bulunduğuna dair kanunlar TBMM’ye gönderilecektir.
Tedbir 8.2. Türk vatandaşlarının sahip olduğu gemilerin Türk bandırasına geçmesini sağlayacak önlemler alınacaktır.	Denizcilik Müsteşarlığı	Maliye Bakanlığı, TOBB, SPK	Haziran Sonu	Türk sahipliğinde olup farklı bandıralar altında çalışan gemilerin tekrar Türk bandırasına kazandırılması için mevcut sorunları belirleyecek ve alınması gereken tedbirleri ortaya koyacak bir rapor hazırlanacaktır.
Tedbir 8.3. Gemi inşadaki yerli katkı oranını yükseltmek için gemi yan sanayiinin geliştirilmesine yönelik Ar-Ge çalışmaları yürütülecektir.	Denizcilik Müsteşarlığı	Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, KOSGEB, Deniz Tic. Odası, GİSBİR, GESAD, TÜBİTAK, Üniversiteler	Eylül Sonu	Gemi ve yat inşa sanayiinde kullanılan ve ülkemiz açısından büyük döviz kaybına neden olan belli başlı ithal ürün ve malzemeler belirlenecek ve bu malzemelerin Türkiye’de üretimine yönelik çalışmalara başlanacaktır.
Öncelik 9: İstanbul bölgesinde yeni havalimanına yönelik çalışmalar başlatılacaktır.
Tedbir 9.1. Üçüncü havalimanı için yer tespiti ve fizibilite çalışmaları başlatılacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, DHMİ DPT	Aralık Sonu	İstanbul’un gelişim planlarıyla uyumlu olacak şekilde, ulaşım ve imar planları çerçevesinde yeni bir havalimanı için gerekli asgari fiziksel şartları taşıyan bölgeler arasından yer seçimi çalışmaları başlatılacaktır. Yeni havalimanı için gerekli etüt ve proje çalışmaları başlatılacaktır.
Öncelik 10: Bölgesel havayolu taşımacılığı geliştirilecektir.
Tedbir 10.1. Yeterli havayolu hizmeti sunulmayan hatlarda, kesintisiz havayolu hizmeti verilmesine yönelik önlemler alınacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	Maliye Bakanlığı, DPT, Hazine Müst.	Eylül Sonu	Kesintisiz ve düzenli bölgesel havayolu hizmeti sağlamak amacıyla maliyetlerin azaltılmasına yönelik mevzuat çalışmaları başlatılacak ve bu mevzuat çalışmaları ile, talebin yeterli olmadığı bazı hatlarda tek bir havayolu şirketinin sefer yapmasına imkan verecek düzenlemeler getirilecektir.

Öncelik 11: Ulaştırma altyapısı ihtiyaçlarının karşılanmasında özel sektör katılımını artıracak modeller gerçekleştirilecektir.
Tedbir 11.1. Kamu-özel işbirliği kanunu çıkarılacaktır.	DPT	Ulaştırma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Haziran Sonu	Yeni kamu-özel işbirliği modellerinin hayata geçirilmesine ve kamu-özel işbirliği modellerinin daha çok sayıda sektöre uygulanabilmesinin önünü açmaya yönelik yürütülen mevzuat çalışmaları tamamlanacaktır.
Öncelik 12: Kentiçi ulaşımda yerel ve merkezi idare düzeyinde proje önceliklendirmesi ve finansmanı ile yapım ve işletme aşamalarında uygulanacak ulusal standartlar geliştirilecektir.
Tedbir 12.1. Kentiçi raylı sistem projelerinin DLHİ Genel Müdürlüğü tarafından incelenmesi ve onaylanmasına ilişkin esasları düzenlemeye yönelik yönetmelik hazırlanacaktır.	Ulaştırma Bakanlığı	DPT	Aralık Sonu	3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun gereği kentiçi raylı sistem proje ve şartnamelerinin DLHİ Genel Müdürlüğü tarafından onayı gerekmektedir. Söz konusu Kanunun ilgili maddesi gereğince bir yönetmelik hazırlanacak ve raylı sistem projelerinin DLHİ Genel Müdürlüğü tarafından onayı sürecinde yapılacak işlemler belirlenecektir.