BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari

C. ÖDEMELER DENGESİ

1. Dünya Ticareti

2006 yılında yüzde 5,4 oranında büyüyen dünya ekonomisinin, 2007 yılında yüzde 5,2, 2008 yılında ise yüzde 4,8 oranlarında büyüyeceği tahmin edilmektedir.

TABLO: II. - Dünya Hasılası ve Büyüme Oranları

(Yüzde Değişim)

	2005	2006	2007 (1)	2008 (1)
Dünya Hasılası (Milyar ABD Doları)
Piyasa Döviz Kurlarına Göre	44 745	48 245	53 352	57 323
Satın Alma Gücü Paritesine Göre (PPP)	61 259	66 229	70 807	75 632
Büyüme (GSYİH, sabit fiyatlarla)
Dünya	4,8	5,4	5,2	4,8
Gelişmiş Ekonomiler	2,5	2,9	2,5	2,2
Euro Bölgesi	1,5	2,8	2,5	2,1
ABD	3,1	2,9	1,9	1,9
Japonya	1,9	2,2	2,0	1,7
Diğer Gelişmiş Ekonomiler	3,2	3,7	3,7	3,1
Gelişmekte Olan Ekonomiler	7,5	8,1	8,1	7,4
Avrupa Birliği	2,0	3,2	3,0	2,5
Yeni Sanayileşmiş Asya Ekonomileri	4,7	5,3	4,9	4,4
Gelişmekte Olan Asya Ekonomileri	9,2	9,8	9,8	8,8
Orta Doğu Ülkeleri	5,4	5,6	5,9	5,9
Çin	10,4	11,1	11,5	10,0
Hindistan	9,0	9,7	8,9	8,4
Türkiye	7,4	6,1	5,0	5,5

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2007; DPT

(1) Tahmin

En önemli ticaret ortağımız AB’nin, 2007 yılında yüzde 3 olması beklenen büyüme oranının 2008 yılında yüzde 2,5’e düşeceği tahmin edilmektedir. Çin ve Hindistan’ın öncülük ettiği gelişmekte olan Asya ekonomileri yüksek oranlı büyümelerini devam ettirmektedir. 2007 ve 2008 yıllarında Çin’de sırasıyla yüzde 11,5 ve yüzde 10 oranında gerçekleşeceği tahmin edilen büyüme oranının, Hindistan’da sırasıyla yüzde 8,9 ve 8,4 oranlarında olacağı beklenmektedir.

Dünyada 2007 yılında toplam 13,6 trilyon ABD doları mal ihracatı gerçekleşmesi beklenirken, 2008 yılında bu rakamın 14,9 trilyon ABD dolarına yükselmesi beklenmektedir. Türkiye’nin 2007 yılında gerçekleşmesi beklenen toplam ihracatı dünyada gerçekleşen ihracatın binde 7,7’sine tekabül ederken, 2008 yılında bu oranın binde 7,9’a çıkarılması hedeflenmektedir.

TABLO: II. - Türkiye'nin Dünya Ticaretindeki Yeri

(Milyar ABD Doları)

	2005	2006	2007 (1)	2008 (1)
Dünya İhracatı
Mal ve Hizmetler	12 822	14 697	16 786	18 334
Mallar	10 296	11 893	13 581	14 854
Türkiye’nin Dış Ticareti
İhracat	73,5	85,5	104,0	117,0
İthalat	116,8	139,6	166,0	182,0
Binde Pay
Türkiye İhracatı / Dünya İhracatı	7,14	7,19	7,66	7,88
Türkiye İthalatı / Dünya İhracatı	11,34	11,74	12,22	12,25

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2007; TÜİK; DPT

(1) Tahmin

2006 yılında yüzde 9,2 artan dünya mal ve hizmet ticaret hacminin, 2007 yılında yüzde 6,6, 2008 yılında ise yüzde 6,7 oranında artacağı tahmin edilmektedir. Türkiye’nin en önemli ihracat pazarı konumunda olan ve 2007 sonu itibarıyla yüzde 5,6 büyüyeceği tahmin edilen Euro bölgesinin mal ve hizmet ithalat hacminin 2008 yılında yüzde 6,1 oranında artacağı tahmin edilmektedir.

TABLO: II. - Uluslararası Ticaret

(Yüzde Değişim)

	2005	2006	2007 (1)	2008 (1)
Mal ve Hizmet Ticareti
Dünya Ticaret Hacmi	7,5	9,2	6,6	6,7
Fiyat Deflatörü (ABD Doları)	5,7	4,8	7,0	2,4
İhracat Hacmi
Gelişmiş Ekonomiler	5,8	8,2	5,4	5,3
Gelişmekte Olan Ekonomiler	11,1	11,0	9,2	9,0
Euro Bölgesi	4,5	7,8	6,0	5,5
İthalat Hacmi
Gelişmiş Ekonomiler	6,1	7,4	4,3	5,0
Gelişmekte Olan Ekonomiler	12,1	14,9	12,5	11,3
Euro Bölgesi	5,1	7,8	5,6	6,1
Ticaret Hadleri
Gelişmiş Ekonomiler	-1,6	-0,9	0,2	-0,2
Gelişmekte Olan Ekonomiler	5,7	4,7	0,2	1,0
Euro Bölgesi	-1,4	-1,0	-0,2	-

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2007

(1)Tahmin

Artan dünya ticaretine paralel olarak 2006 yılında 225 milyar ABD dolarını aşmış olan ülkemiz dış ticaret hacminin, 2007 yılı sonu itibarıyla 270 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir.

2006 yılında yakıt dışı başlıca emtia fiyatları ABD doları cinsinden yüzde 28,4 oranında artarken, petrol fiyatlarındaki artış yüzde 20,5 olarak gerçekleşmiştir. Petrol fiyatlarının, 2007 yılının ilk üç çeyreğinde 2006 yılının aynı dönemine göre düşmesine rağmen yılın geri kalan kısmında yüksek oranlarda artması beklenmektedir. Bu çerçevede, 2007 yılı sonu itibarıyla petrol fiyatlarında yüzde 6,6, emtia fiyatlarında ise yüzde 12,2 oranında artış beklenmektedir. 2008 yılında da petrol fiyatlarında yüzde 9,5 oranında artış beklenirken, emtia fiyatlarında yüzde 6,7 oranında azalma olacağı tahmin edilmektedir. Bu durumda dünya petrol fiyatının (Brent, Dubai ve Batı Teksas spot fiyatı ortalaması), 2007 yılında varil başına 68,5 ABD doları olarak gerçekleşmesi, 2008 yılında ise 75 ABD doları seviyesine çıkması beklenmektedir.

TABLO: II. - Dünya İhracat Fiyatları (Yıllık Ortalama)

(Yüzde Değişim)

		2005	2006	2007 (1)	2008 (1)
ABD doları cinsinden	Mamul Fiyatları	3,7	3,8	7,9	2,8
	Petrol	41,3	20,5	6,6	9,5
	Yakıt Dışı Başlıca Emtia	10,3	28,4	12,2	-6,7
	Ham Petrol Varil Fiyatı (2)	53,4	64,3	68,5	75,0
Euro cinsinden	Mamul Fiyatları	3,5	2,9	0,3	1,0
	Petrol	41,0	19,5	-0,8	7,6
	Yakıt Dışı Başlıca Emtia	10,0	27,4	4,4	-8,3
	Ham Petrol Varil Fiyatı (2)	42,8	51,1	50,7	54,6
Reel faiz oranları (3)	LIBOR	0,5	2,1	2,6	2,7
	Dünya Uzun Dönem	1,3	1,7	2,4	2,7

Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Ekim 2007; DPT

(1) Tahmin

(2) Brent, Dubai, Batı Texas, ham petrol spot fiyatları ortalaması

(3) Yüzde, LIBOR için Londra Interbank’ın ABD doları mevduatı faizi ile ABD GSYİH deflatör farkı, Dünya Uzun Dönem; ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Kanada’nın 10 yıl veya en yakın süreli hükümet tahvillerinin GSYİH ağırlıklı ortalaması