Birinci fəsil: İnqilabı, quruluşu və ölkəni müdafiə etməkdə fəhlələrin rolu

3. Mədəni müstəqillik

Mədəni müstəqillik digər müstəqilliklərdən çətindir!

...Hamısından çətin olan üçüncü müstəqillik mədəni müstəqillikdir. Bu olduqca çətin və ağrılıdır. Mədəni müstəqillik üçün mübarizə aparmaq müstəqilliyin digər növləri üçün mübarizə aparmaqdan çətindir. Mən bir dəfə dedim ki, düşmənlər mədəni sahədə qəfil hücumlar edirlər. Bu iddia doğrudur; Allah bilir ki, doğrudur. Bəzi adamlar anlamır, səhnəni görmürlər. Səhnəni görən düşmənin nə iş gördüyünü, çox güclü qəfil hücumların edildiyini bilir.³¹

Ölkə idarəsinə dair müxtəlif nəzəriyyələr

1. Gələcəyi qurmaq üçün beynəlxalq hakim gücə arxalanaq?!

Fürsətdən istifadə edərək bu gün demək istədiyim məsələ budur ki, bizim ölkəmizdə və həmçinin bir çox, necə deyərlər, üçüncü dünya ölkələrində ölkə idarəsi üçün iki nəzəriyyə mövcuddur: bir nəzəriyyə budur ki, bir ölkənin xalqı, ziyalıları və qərar mərkəzləri ölkələrini qurmaq və gələcəyə nail olmaq üçün beynəlxalq hakim gücə arxalanmalı olduqlarını bildirirlər. Bu beynəlxalq hakim gücün hansı zamanda kimin olmasının – istər üstün elmi, istər üstün siyasi və mədəni gücün olmasının onlar üçün fərqi yoxdur. Deyirlər ki, biz bu gün elm, siyasət və silah yarışmalarında dünyada birinci yerləri tutan qüvvələrin arxasınca getməliyik. Əsaslandırmaları budur ki, onlar güclü olduqlarından biz onlara sığınmalıyıq.

Bu baxış və düşüncə tərzi dünyanın geriqalmış ölkələrində hakimdir. Siyasi və coğrafi mütaliəsi olan şəxslər bilirlər ki, belə təfəkkür tərzi Latın Amerikası ölkələrində, Afrikada və bəzi Asiya ölkələrində mövcud olmuşdur. Bəzi ziyalı və siyasətçilər bu qaydaya tabe olurlar. İranın keçmiş rejim başçıları da bu fikrə və təfəkkür tərzinə malik idilər. Onlar deyirdilər ki, ABŞ, yaxud bəzi Avropa məmləkətləri pullu, güclü, elmli və silahlıdırlar; biz nə üçün özümüzü onlardan ayırmalıyıq; biz nə üçün bu güclərin arxasınca getməməliyik; hər halda, nə də olsa, bunlar ərbab və ağadırlar.

Keçmişdə İranda belə təfəkkür tərzi hakim idi. Əgər sizdən kimsə tağut dövrünün feodal kəndlərində yaşamışdırsa, xanın süfrəsinin artığını yeyən rəzil, zəlil və zəif təbəqələrdə bu təfəkkür tərzini müşahidə etmişdir. Belə təfəkkür tərzinin nəticəsində tağut Pəhləvi rejiminin başçıları ağıllı, qeyrətli, şücaətli, sivilizasiya və elm keçmişi olan bu xalqın sərvətlərini ABŞ-dan hərbi təyyarə almağa sərf edirdilər. Təyyarənin bir hissəsində eyib və qüsur yarandıqda iranlı mühəndisin və mexanikin o hissəni açıb xarablığını düzəltməyə haqqı çatmırdı. Çünki hissələr mürəkkəb idi. Yəni bəzən təyyarənin bir hissəsi bir-birinə bağlı olan on detaldan təşkil olunurdu. Onlar nöqsanlı hissəni açıb təyyarə ilə istehsal edən və satan ölkəyə - əsasən də ABŞ-a göndərirdilər. Sonra nöqsanlı hissəni təhvil verib, yeni bir hissə alır və geri qayıdırdılar. Nə üçün iranlı bir mühəndisin təyyarənin xarab olmuş hissələrinə əl vurmağa haqqı çatmırdı? Çünki onlara deyirdilər ki, sizin belə məsələlərlə nə işiniz var, bunlar xarici mütəxəssislərə aiddir; siz ümumiyyətlə, qarışmayın və belə işlərə yaxınlaşmayın. Bir xalqı təhqir etmək belə olur. Mən çox təəssüflə deməliyəm ki, bu gün də ölkənin bəzi yerlərində belə təfəkkür tərzinə malik insanlar tapılır. Yəni hələ də bəziləri qərbə və ABŞ-a bağlı olan keçmişdəkilərin fikir və üsul tör-töküntülərinin təsiri altındadırlar. Bu bir nəzər və təfəkkür tərzidir.³²