Birinci fəsil: İslam, İslam inqilabı, İslam Respublikası quruluşu

İkinci fərq

Bu əsaslı fərqdən digər fərqlər də doğur. Biri budur ki, Qərb liberalizmində əxlaqi amil və dəyərlər nisbi olduğundan, azadlıq da hüdudsuzdur. Nə üçün? Çünki siz bir sıra əxlaqi dəyərlərə etiqad bəsləyirsinizsə, bu dəyərlərə hörmətsizlik edəni qınaya bilməzsiniz; ola bilsin onun bu dəyərlərə inamı yoxdur. Buna əsasən, azadlıq üçün heç bir hədd tanınmır, mənəvi və əxlaqi baxımdan heç bir hədd yoxdur və azadlıq sərhədsizdir. Nə üçün? Çünki sabit həqiqət yoxdur və onlara görə, əxlaqi dəyərlər nisbi xarakter daşıyır.

İslamda azadlıq məsələsinə baxış belə deyil. İslamda qəti və dəyişməz dəyərlər var, həqiqət var; dəyər və kamillik olan, dəyər yaradan həqiqət yolunda hərəkət var. Elə buna görə də, azadlıq bu dəyərlərlə məhdudlaşdırılır. Bu dəyərləri necə anlamaq və əldə etmək başqa bir məsələdir. Bəzi şəxslərin bu dəyərləri anlamaqda yanlış, bəzi şəxslərin isə düzgün yollar getməsi mümkündür. Bu, söhbətin mövzusundan xaricdir. Hər halda, azadlıq həqiqətlə və dəyərlərlə məhdudlaşır.

İslamda bu qədər dəyərli hesab edilən ictimai azadlıqdan bir xalqın dəyərli mənəvi və ya maddi sərvətlərini məhv etmək üçün istifadə olunsa, zərərlidir. Bir insanın həyatı da belədir: “Kim, bir kimsəni öldürməmiş və yer üzündə fitnə-fəsad törətməmiş bir şəxsi öldürsə, o, bütün insanları öldürmüş kimi olur”. Qurana görə, bir insanı öldürmək bütün insaniyyəti öldürmək kimidir. Bu çox möhtəşəm sözdür. Bir insanın qətlinə səbəb olan şəxs bütün insaniyyəti məhv etmiş kimidir; çünki insaniyyət məqamına əl uzatmışdır. Lakin burada da istisna var: “bir kimsəni öldürməmiş və yer üzündə fitnə-fəsad törətməmiş bir şəxsi”. Yəni bu adamın özü başqasının canına qəsd etmişsə, yaxud fəsad törətmişsə, məsələ ayrı cürdür. Baxın, sabit və qəti dəyər və həqiqətlər bu azadlığı məhdudlaşdırır; həyat haqqını məhdudlaşdırdığı kimi.