Birleşmiş Milletler (BM) Kadının Statüsü Komisyonu (ksk) 59. Dönem Toplantısı Raporu tariH

7.4. İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu tarafından düzenlenen “Hükümette Yer Alan Kadınlar: Ekonomik ve Sosyal Değişimi Etkilemek” başlıklı yan etkinlik

İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu tarafından düzenlenen “Hükümette Yer Alan Kadınlar: Ekonomik ve Sosyal Değişimi Etkilemek” başlıklı yan etkinlik 13 Mart 2015 günü Dag Hammerskjöld Auditorium’da gerçekleştirilmiştir. Bahse konu etkinlik ile farklı ülkelerde kadınların yaşadığı temel sorunların ve çözüm yöntemlerinin ve kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi için iyi uygulama örneklerinin paylaşılması ve karar alma mekanizmalarında bulunan kadınların toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına sundukları katkının görünür olması amaçlanmıştır.

Yan etkinliğin moderatörlüğünü ve açılış konuşmasını New York’ta kain bir gönüllü kuruluş olan Almanya Amerikan Konseyi Başkan Yardımcısı Helena Kane Finn gerçekleştirmiştir. Milletvekili Ursula Groden-Kranich (Almanya), Eşit Muamele Hükümet Tam Yetkilisi Malgorzata Fuszara (Polonya), UN Women Politika Birimi Direktörü Begoña Lasagabaster ve Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik panelist olarak yer almışlardır.

Moderatör Helena Finn panelistlere sırayla iki soru yöneltmiştir. Bu sorular şunlardır:

1) Ülkenizde kadınların karşılaştığı temel sorunlar nelerdir? Hükümette yer alanlar, parlamenter ve bürokrat kadınlar; kadınların statüsünün yükselmesi ve kadınların fırsat eşitliği haklarının korunması için ne yapabilir?

2) Ülkenizde toplumsal cinsiyet eşitliği ve ekonomik refah arasında nasıl bir bağlantı görüyorsunuz? Kadınların işyerindeki imkanlarını artırmak için ne gibi önlemler aldınız?

Sayın Müsteşar ilk bölümde ülkemizde, çok çeşitli alanlarda ve mesleklerde yüksek oranlarda temsil edilen kadınların siyasette temsil oranlarının artırılmasının ve bu konuda kaydedilen gelişmelerin daha da ileriye götürülmesinin öncelikli hedef olduğunu ifade etmiş; iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması ve kadın istihdamının artırılmasına yönelik Türkiye’deki güncel gelişmeleri ve iyi uygulamaları paylaşmıştır.

İkinci bölümde ise Sayın Müsteşar kadınların işgücü piyasasında katılımlarının artırılması amacıyla tarafımızca uygulama alanında yapılan çalışmaları dinleyicilerle paylaşmış; “Türkiye’de Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması Projesi”, “İş’te Eşitlik Platformu” ve bu amaçla gerçekleştirilen işbirliği protokollerinden bahsetmiştir.

Panelin sonunda moderatör her paneliste ayrı birer soru daha yönlendirmiştir. Bu kapsamda Sayın Müsteşara şu soru yöneltilmiştir:

“Dünya genelinde kadınlar gerek ülke içinde gerek sınır ötesi göç etmektedirler. Sizin göç ve aile yapısı çalışmanızda; köyden kente göç eden kadınların kent toplumuyla uyumuna ilişkin ne gibi sorunlar saptadınız? Yeni yaşam biçimlerine ailelerin adapte olabilmesine ve kadınlara bu süreçte yardım edilmesine ilişkin bir hükümet stratejisi/ politika bulunakta mıdır?”

Sayın Müsteşar bu soruya cevaben; 1950’lerden bu yana Türkiye’de kırsaldan kente göç hareketini özetlemiş, nüfusun büyük bir çoğunluğunun kentlerde yaşamaya başladığını ifade etmiştir. Ayrıca Sayın Müsteşar, köyden kente göç edenlerin birçoğunun gecekondu olarak ifade edilen yapılarda yaşamaya başladığını ve bu yeni yaşam tarzının aile yapısı ve kadın üzerindeki etkilerini dile getirmiştir.

7.5. TÜRKEN Vakfı tarafından düzenlenen “8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Suriye Kamplarındaki Kız Çocuklarına Türkiye Olarak Desteklerimiz” Konulu Panel

8 Mart 2015 tarihinde TÜRKEN Vakfı ev sahipliğinde “8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Suriye Kamplarındaki Kız Çocuklarına Türkiye Olarak Desteklerimiz” başlıklı bir panel düzenlenmiştir. Moderatörlüğünü Vakıf Başaknı Halil MUTLU’nun yaptığı panele Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarı Sayın Nesrin ÇELİK, Türkiye BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Halit ÇEVİK, TÜRGEV Yönetim Kurulu Başkanı Arzu AKALIN ve KADEM Başkanı Yrd. Doç. Dr. Sare AYDIN konuşmacı olarak yer almışlardır.

Sn. Nesrin ÇELİK, konuşmasında silahlı çatışmalar ve diğer olağanüstü durumlardan olumsuz etkilenen insanların büyük çoğunluğunu, kadınlar ve çocukların oluşturduğunu belirtmiştir. Bu kapsamda ülkemizde Suriyeli kadınların maruz kalabileceği şiddetle mücadele etmek, sığınmacılara psiko-sosyal destek sunmak ve kız çocukları başta olmak üzere çocukların eğitimden uzak kalmalarını önlemek amacıyla yürütülen programlara değinmiştir.

Bakanlığımız, AFAD ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ortaklığında düzenlenmekte olan “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetle Mücadele ve Müdahale İnsani Yardım Programı” hakkında bilgi veren Sn. ÇELİK, programın amaçlarını şöyle sıralamıştır: Ülkemize gelen Suriye vatandaşlarının toplumsal cinsiyete dayalı şiddet konusunda farkındalıklarının artırılması, Suriyelilere hizmet sunan ilgili personelin toplumsal cinsiyete dayalı şiddete müdahale konusunda kapasitelerinin geliştirilmesi ve ülkemize teknik destek sağlanması.

Suriyeli çocukların eğitimlerine devamlarının sağlanması konusunda yürütülmekte olan faaliyetlere dikkat çeken Sn. ÇELİK, gerek Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde, gerekse AFAD tarafından oluşturulan merkezlerde Suriyeli öğrencilerin eğitim alabildiklerini belirtmiştir. Bu konuda gönüllü çalışmaların da bulunduğunu vurgulayan Sn. ÇELİK, 180'in üzerinde merkezde yaklaşık 90.000 Suriyeli öğrenciye hizmet verildiğini ifade etmiştir.

8. TEKNİK HEYET TARAFINDAN TAKİP EDİLEN YAN ETKİNLİKLER

8.1. Avrupa Konseyi ve Belçika Daimi Temsilciliği Tarafından düzenlenen “Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyetçilik – Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Temel Sebepleri” Başlıklı Yan Etkinlik

9 Mart 2015 tarihinde 18.30-19.45 saatleri arasında Avrupa Konseyi ve Belçika Daimi Temsilciliği tarafından “Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyetçilik – Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Temel Sebepleri” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Yan etkinlik, Avrupa Konseyi’nin toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve cinsiyetçilik konularındaki çalışmalarına dikkat çekmek; İstanbul Sözleşmesi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin toplumsal cinsiyet ve medya ile eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana plan ve politikalara yerleştirilmesi konusundaki tavsiye kararlarının sunulması amacıyla düzenlenmiş olup, söz konusu etkinlikte iyi uygulama örnekleri de paylaşılmıştır.

Moderatörlüğünü Avrupa Konseyi Eşitlik ve İnsan Onuru Direktörü Marja Ruotanen’in yaptığı etkinlikte Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ve Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslstsya, Belçika Yetişkin Eğitimi, Gençlik, Kadın Hakları ve Fırsat Eşitliği Bakanı Isabelle Simonis, UN Women İletişim ve Savunuculuk Başkanı Nanette Braun, “A Call to Men” eş kurucusu ve eş başkanı Ted Bunch konuşmacı olarak yer almışlardır.

İlk olarak söz alan Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ve Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslstsya, cinsiyet ayrımcılığının temel sebebinin toplumsal cinsiyet kalıp yargılarından kaynaklandığını dile getirmiştir. Bu konuda İstanbul Sözleşmesinin altını çizen Sn. Kyslstsya, Sözleşmenin önleme, koruma, kovuşturma ve politika oluşturma olmak üzere dört ilkeden oluştuğunu belirtmiş olup özellikle politika oluşturma ayağına dikkat çekmiştir. Kalıp yargılarla savaşmada eğitimin önemini belirten Sn. Kyslstsya, medya, özel sektör ve uluslararası örgütlerin bu konuda oynadıkları rolü vurgulamıştır. Sn. Kyslstsya Sözleşmeyi imzalama ve onaylamaya tüm ülkeleri davet ederek sözlerini noktalamıştır.

Belçika Yetişkin Eğitimi, Gençlik, Kadın Hakları ve Fırsat Eşitliği Bakanı Isabelle Simonis ise konuşmasına Belçika’nın kurumsal özelliklerinden bahsederek başlamıştır. Üç farklı bölgeden oluşan federal yapılı ülkede üç farklı dilin konuşulduğunu belirten Sn. Simonis toplumsal cinsiyet ve kadın erkek eşitliği ile ilgili kurumsal yapılardan söz etmiştir. Toplumsal cinsiyet kalıp yargıları konusunda ise her bireyin belli kalıp yargılar taşıdığını ancak demokrasinin bu yargıları yok edeceğini dile getirmiştir. Medya ve eğitimde kalıp yargılar konusunda hükümet çalışmalarından bahseden Sn. Simonis, konu ile ilgili rehber kitapçıklar hazırladıklarını, eğitim materyallerinde cinsiyetçi ögelerin yok edilmesi için çalıştıklarını, Genç Kız Günü/Genç Erkek Günü etkinlikleri düzenleyerek kız çocuklarının fen bilimleri alanına yönelmelerini teşvik ettiklerini belirtmiştir.

Sn. Simon sonrası söz alan UN Women İletişim ve Savunuculuk Başkanı Nanette Braun ise konuşmasına Bechdel testini açıklayarak başlamıştır. Alison Bechdel’in karikatüründen esinlenerek oluşturulan teste göre bir filmin testi geçebilmesi için filmde en az iki kadın karakterin olması (bazen bu karakterlerin isimlerinin de bulunma şartı aranır), bu karakterlerin birbirleriyle konuşmaları ve bu konuşmanın bir erkekten başka bir konu içermesi gerekmektedir. Günümüzde çoğu filmin bu testi geçemediğini söyleyen Sn. Braun, Geena Davis Enstitüsü ve UN Women işbirliğinde 11 ülkede gerçekleştirilen “Küresel Filmlerde Toplumsal Cinsiyet İmgeleri Araştırması” sonuçlarından bahsetmiştir. Araştırma sonuçlarına göre filmlerde konuşan tüm karakterlerin üçte birinden daha azının kadın olduğunu belirten Sn. Braun, ayrıca başrol ya da yardımcı rollere bakıldığında bu sayının dörtte bire düştüğünü dile getirmiştir. Öte yandan filmlerde iş sahibi kadın profiline bakıldığında bunların çoğunun karar alma pozisyonda olmadığını ifade eden Sn. Braun, toplumdaki gerçekle örtüşmeyen bu rakamların sebebinin iyi analiz edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Son olarak söz alan “A Call to Men” (Erkeklere Çağrı) eş başkanı Ted Bunch, toplumdaki cinsiyet kalıp yargılarının toplumsallaşma süreçlerinden kaynaklandığını hatırlatmıştır. Bunu bir örnekle açıklayan Sn. Bunch, oğluna top atmayı öğreten bir babanın, çocuğu istediği kadar kuvvetli atmadığında “kız gibi atma” demesinin bu kalıp yargıları yarattığını belirtmiştir. Sn. Bunch, bu kalıp yargıların ortadan kaldırılabilmesi için anlayış biçimimizi değiştirmemiz gerektiğinin altını çizmiştir. “A Call to Men” girişimi olarak kadına yönelik şiddetle mücadelede erkeklerin eğitimi ile ilgili uluslararası alanda tanınan bir isim olan Sn. Bunch’ın sunumuna katılımcıların ilgisi yoğun olmuştur.