Birleşmiş Milletler (BM) Kadının Statüsü Komisyonu (ksk) 59. Dönem Toplantısı Raporu tariH

6.5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesi İçin Sosyal Normları Dönüştürmek: Beklentiler ve Fırsatlar

16 Mart 2015 15.00-18.00 arasında gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesi İçin Sosyal Normları Dönüştürmek: Beklentiler ve Fırsatlar” konulu panel, Komisyon Başkan Yardımcısı Pille Keslerin başkanlığı, Dag Hammarskjöld Vakfından Anita Nayar’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Panelist olarak, Vermont Üniversitesinden Profesör Stephanie Seguino, UNFPA-UNICEF Ortak Programından Nafissatou J. Diop, Ukrayna Kadın Danışma Merkezi’nden Olena Suslova, Meksika Kadın Projesi’nden Elisa Salinas ve Kamerun World Pulse’dan Yvonne Leina katılım sağlamıştır.

Panelde toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve sosyal normların değişimi konusu ele alınmış, bu konudaki ilerlemeler, tehditler ve iyi uygulama örnekleri ele alınmıştır. Sosyal normlar ve kalıp yargılar kadınların daha düşük ücretler almasına, daha az eğitim olanaklarına sahip olmasına, üretim kaynaklarına daha az erişimlerine sebep olmaktadır. Bununla birlikte sosyal olarak oluşturulduğu için değişmesi de mümkündür.

Konuya ilişkin olarak özellikle eğitim süreçlerinin ve yaygın medyanın rolü üzerinde durulmuştur. Ayrıca, yoksulluk, ırk, etnisite, engellilik gibi sosyo-ekonomik faktörlerin bu kalıp yargıları pekiştirdiği belirtilmiştir.

Katılımcılar sosyal normların değişiminin kendiliğinden olamayacağını , bu konuda politik kararlılık, somut eylemler ve mali kaynak gerektiğini, toplumsal cinsiyet bakış açısıyla yapılan yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için farkındalık oluşturma, kapasite geliştirme çalışmalarına da ihtiyaç olduğunu, bu konuda herkese görev düştüğünü, özellikle erkekler, dini ve kanaat liderleri, sivil toplum kuruluşları, kamu ve özel sektör, kadınlar ve kız çocukları ve tüm diğer grupları içeren politikalar geliştirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir.

Ayrıca panelistler tarafından, toplumsal cinsiyete duyarlı bir eğitim programının nasıl olması gerektiği, erken yaşlarda bu konuya dair farkındalıklarının oluşturulmasının önemi, medya ve reklam sektörünün üzerine düşen sorumluluklar, iletişim teknolojileri kapsamındaki tehditler ve fırsatlar ele alınmıştır. Son olarak, UN WOMEN’ın bu konuda öğrenilen dersler, iyi uygulama örnekleri ve diğer deneyimleri ülkelerle paylaşmaları önerilmiştir.

6.6. Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve Göstergeleri

17 Mart 2015 10.00-13.00 arasında gerçekleştirilen “Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve Göstergeleri” konulu panelin moderatörlüğünü Meksika Kadınlar Ulusal Enstitüsü Yönetici Sekreteri Marcela Eternod Arámburu yapmıştır. Panelist olarak, Güney Afrika Genel İstatistik Ofisi İstatistikçisi Pali Lehohla, Vietnam Genel İstatistik Ofisi İstatistikçisi Nguyen Thi Viet Nga, BM İstatistik Bölümü Demografik ve Sosyal İstatistikler Birimi Yöneticisi Dr. Keiko Osaki-Tomita, Dünya Bankası Kalkınma Veri Grubu Ekonomisti Uzman İstatistikçi Masaka Hiraga katılım sağlamıştır.

İnteraktif panelde katılımcılar; cinsiyete dayarlı verinin oluşturulmasında, analizinde ve dağıtımındaki sorunları ve aksaklıkları ve iyi uygulama örnekleri dahil olmak üzere sağlanan başarıları Eylem Platformunun uygulanması ve 2015 sonrası kalkınma gündemi bağlamında ele almışlardır.

Bütün katılımcılar yüksek kaliteli, kapsamlı ve düzenli toplumsal cinsiyet istatistiklerinin ve cinsiyete dayalı verinin önemine değinmişlerdir. Bazı katılımcılar toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda karar alma ve politika oluşturma mekanizmalarının veriye ihtiyaç duyduğunu vurgulamıştır. Bu veriler kanıta dayalı planlama, programlama ve değerlendirme için gereklidir. Kız çocuklarının eğitimi veya mesleki eğitim gibi spesifik alanlarda verinin politika geliştirmeyi nasıl sağladığına ilişkin örnekler sunulmuştur. Katılımcılara göre toplumsal cinsiyet istatistikleri ve göstergeleri toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesinde ve sağlanmasında çok önemli bir yere sahiptir.

Panel konuşmalarından sonra 30 üye ülke, 1 bölgesel grup ve 1 sivil toplum kuruluşu kısa müdahalelerde bulunmuştur.

Katılımcılar 2015 sonrası kalkınma gündeminde toplumsal cinsiyete ilişkin kapsayıcı ve kaliteli verinin gerekliliğine vurgu yapmışlardır. Yeni kalkınma gündeminde toplumsal cinsiyet eşitliğinin başlı başına bir hedef olması fikri geniş destek görmüştür. (Söz konusu panelde Türkiye tarafından yapılan müdahaleye ilişkin metin için bkz. Ek 3.)

6.7. Marjinalize Edilmiş ve Dezavantajlı Kadın ve Kız Çocuklarının Haklarını Tanımak

18 Mart 2015 10.00-13.00 arasında gerçekleştirilen “Marjinalize Edilmiş ve Dezavantajlı Kadın ve Kız Çocuklarının Haklarını Tanımak” konulu interaktif panelin moderatörlüğünü hukukta ve uygulamada kadınlara yönelik ayrımcılık çalışma grubu üyesi Alda Facio yapmıştır. Panelist olarak, Kore Uluslararası İşbirliği Ajansından Kim Eun Mee, Roma Eğitim Vakfından Anastazia Nagi (Macaristan), HIV ile yaşayan kadınlar uluslararası topluluğu izleme komitesinden Teresia Otieno (Kenya), Guatemala Maya kökenli engelli kadınlar derneğinden Petrona Laura Reyes Quino katılım sağlamıştır. 24 üye ülke ve 3 sivil toplum kuruluşu panelde müdahalede bulunmuştur.

Katılımcılar, marjinalize edilmiş ve incinebilir nüfuslara ait bireylerin haklarının uluslarası sözleşmeler ve ulusal kanunlarla garanti altına alınmış insan hakları olduğunu teyid etmişlerdir. Kalkınmada marjinalize edilmiş ve dezavantajlı kadınların çok çeşitlilik gösteren heterojen bir grup olduğu dikkate alınmalıdır. Bu gruplar engelli kadınları, yerli kadınları, azınlıkları, göçmen kadınları, lezbiyenleri, biseksüelleri, transları, sığınmacıları, HIV’li kadınları, genç kadınları, bekar kadınları, yaşlı kadınları, dulları ve kırsal yerlerde yaşayan kadınları içermektedir.

Katılımcılar eğitimin marjinalizasyonla mücadelede temel bir araç olduğunu ifade etmişler, ulusal bütçelerde toplumsal cinsiyet perspektifiyle, marjinalize edilmiş ve dezavantajlı kadınların dikkate alınması gerektiğini vurgulamışlardır.

Katılımcılar gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde aynı zamanda engelli kadınların şiddete uğrama riskinin fazla olduğu konusunda endişelerini dile getirmişlerdir. Bu sebeple engelli kadınlara yönelik şiddeti önlemek için gerçekleştirilecek kampanyalara ve farkındalık artırma çalışmalarına öncelik verilmelidir.

Katılımcılara göre dönüşümün anahtarı marjinalize edilmiş incinebilir kadınlar ve örgütlerinin tüm stratejilere dahil edilmeleridir.