BiSMİllahir-rəhmanir-rəHİm kitabda istifadə olunan əDƏbiyyat

ÜMUMİ BEYƏT VƏ PEYĞƏMBƏRİN (S) DƏFN OLUNMASI 

Bütün bu keĢməkeĢlərdən sonra, Əbu Bəkrin  “xilafət  müsabiqəsində”  müvəffəqiyyət 

qazanma-ğına  və  çoxlarının  ona  beyət  etməsinə  baxma-yaraq,  bu  qələbə  qəti  deyildi  və 

xilafət hələ də rəsmiyyət qazanmamıĢdı. Sünnü tarixçisi və böyük müfəssir Təbəri yazır: 

“Elə həmin gün Əsləm qəbiləsi Mədinəyə gəlmiĢdi. Sayları o qədər çox idi ki, küçələrə 

sığıĢmırdı. Onlar Mədinəyə gəlib Əbu Bəkrlə beyət etdilər.” 

Ömər dəfələrlə deyirdi: “Əsləm qəbiləsini gördükdə qəti qələbənin bizimlə olduğunu 

yəqin etdim.”82 

Mərhum  ġeyx  Müfid  yazır:  “Əsləm  qəbiləsi  Mədinəyə  alıĢ-veriĢ  üçün  gəlmiĢdilər. 

Onlara deyildi ki, bizə kömək edin, Peyğəmbərin xəlifəsi üçün beyət alaq. Cavab müsbət 

olsa, sizə çoxlu mal verərik. Onlar tamahlanaraq Əbu Bəkrə kömək etməyə baĢladılar.”83 

Ġbni Əbil Hədidin yazdığı kimi, Əbu Bəkr məhz Əsləm tayfasının beyəti ilə öz yerini 

möhkəmlətdi.84 

Sabahı  gün  Əbu  Bəkr  məscidə  gəlib  camaatdan  ümumi  beyət  almaq  üçün  minbərə 

çıxdı.  Onun  söhbətindən  qabaq  Ömər  ayağa  qalxıb,  Allaha  həmd-səna  etdikdən  sonra 

dedi: “Dünənki sözüm (Peyğəmbərin ölmədiyi haqda dediyi söz) nə Qurandan idi, nə də 

hədisdən.  Mən  sadəcə  olaraq  Peyğəmbərin  camaatın  iĢlərini  axıra  kimi  və  tam  Ģəkildə 

həll edib, hamıdan sonra dünyadan gedəcəyini güman edirdim. Peyğəmbər Quranı sizin 

aranızda  qoyub  getdi.  Quranın  göstəriĢlərinə  əməl  etsəniz  o  sizi  Peyğəmbərin  yolu  ilə 

aparacaq. Ġndi  isə o, sizə rəhbərliyi  aranızda ən  yaxĢı adama və  mağaradakı  iki nəfərdən 

birinə tapĢırıb. Onunla beyət edin.”85 

Buxari  yazır:  “Səqifədə  bir  dəstə  adam  Əbu  Bəkrlə  beyət  etmiĢdi.  Ancaq  ümumi 

beyət məsciddə baĢ verdi.”86 

Beyətdən  sonra  Əbu  Bəkr  Allaha  həmd-səna  edib  dedi:  “Ey  camaat!  Sizə  rəhbərlik 

etmək  mənə  həvalə  edilib,  halbuki,  mən  sizin  aranızda  xilafət  üçün  ən  layiqli  Ģəxs 

deyiləm.  YaxĢı  əməl  etdikdə  mənə  kömək  edin,  yox  əgər  pis  əməl  etsəm  və  yoldan 

çıxsam  məni  düz  yola  çəkin.  Nə  qədər  ki,  Allahın  və  Peyğəmbərin  dediklərinə  əməl 

edirəm,87  mənə  tabe  olun.  Hər  vaxt  Allahın  və  Peyğəmbərin  sözündən  çıxsam,  mənə 

itaət etməyin. Sonra dedi:  

Agah  olun,  mənim  üçün  bir  Ģeytan  var,  bəzən  mənə  hakim  olub  yoldan  çıxardır.  O 

Ģeytan  mənə  yaxınlaĢdıqda  məndən  uzaq  olun  ki,  mən  sizin  mal  və  canınızdan  öz 

xeyrimə istifadə etməyim.