BiSMİllahir-rəhmanir-rəHİm kitabda istifadə olunan əDƏbiyyat

FƏDƏK NƏ İDİ VƏ HARADA YERLƏŞİRDİ? 

Fədək,  Hicaz  məntəqəsində  və  Xeybər  qalasının  yaxınlığında  yerləĢən  münbit  və 

məhsuldar bir yer idi. Mədinə ilə onun arasında 2-3 günlük yol var idi. Bəziləri deyirlər 

ki, bu məsafə 140 kilometrdir. Fədək bağında axar çeĢmələr və çoxlu xurma ağacları var 

idi.141 

Ġbni Əbil Hədid deyir: “Peyğəmbər (s) Xeybər qalasının fəthindən qayıtdıqdan sonra, 

Allah-taala  Fədək  əhlinin  ürəyinə  dəhĢətli  bir qorxu  saldı. Onlar  bir  nəfəri  Peyğəmbərin 

hüzuruna  göndərib  bu  əsasda  müqavilə  bağladılar  ki,  Fədəkin  yarısını  ona  versinlər. 

Göndərilən  o  Ģəxs,  Peyğəmbəri  Xeybərdə  yaxud  da  Mədinə  yolunda)  qarĢılayıb  bu 

müqaviləni imzaladı.” 

Beləliklə,  Fədək  Peyğəmbərin  xüsusi  mülkiy-yətinə  keçdi.  Çünki,  Quran  ayəsinin 

hökmünə  əsasən,142  müharibə  aparılmadan  müsəlmanların  ixtiyarına  keçən  hər  bir  Ģey 

Peyğəmbərin  özünə  məxsus  olur  və  müharibə  qəniməti  kimi  müsəl-manlar  arasında 

bölüĢdürülmür. 

Sünnü  və  Ģiə  tarixçilərinin  çoxu,  Peyğəm-bərin  Fədəki  öz  həyatında  Fatimə  (ə)-a 

bağıĢladığını yazırlar. (Çünki Fədək Peyğəm-bərin Ģəxsi mülkü idi.) Böyük sünnü alimi 

və məĢhur təfsirçi Cəlaləddin Süyuti öz təfsirində143 Əbu Səid Xidridən belə nəql edir:  

 

“Və ati zəl-qurba həqqəhu” ayəsi nazil olanda Peyğəmbər (s) Fatimə (ə)-ı öz yanına 

                                                

140

 “ġura” surəsi”, 23-cü ayə. 

141

 “Möcəmül-Büldan”, (Fədək bəhsi) 

142

 “HəĢr” surəsi, 6 və 7-ci ayələr. 

143

 “Əd-dürrül-Mənsur”, “Əsra” surəsinin 26-cı ayəsi haqda olan bəhs. 

---

 

42 

çağırıb, Fədəki ona bağıĢladı. 

Əmirəl-möminin  Əli  (ə)  Osman  ibni  Hüney-fə  yazdığı  məktubda  Fədək  hadisəsini 

xatırla-dıb buyurdu: 

 

“Bəli, asimanın kölgə saldığı bütün Ģeylər içərsinidə yalnız Fədək bizim əlimizdə idi. 

Ancaq  bir  dəstə  camaat  buna  paxıllıq  etdi.  BaĢqa  bir  dəstə  isə,  səxavətliliklə  ona  göz 

yumdular. Ən yaxĢı hakim Allahdır.”144 

Bu  hədisdən  aydın olur ki, elə Peyğəmbərin zamanında Fədək Əli  və Zəhra (ə,m)-ın 

ixtiyarında  idi.  Ancaq  sonralar  bir  dəstə  insan  ona  tamah  saldılar.  Əli  və  Zəhra 

(əleyhiməssalam) məcburiyyət qarĢısında qalıb öz haqlarından keçdilər. ġübhəsiz, bu göz 

yummaqlıq  da  onların  öz  razılıqları  əsasında  deyildi.  Əks  halda  (əgər  öz  razılıqları  ilə 

olsaydı), “ən yaxĢı hakim Allahdır” deməyin mənası olmazdı.