Əgər adı çıxmışsa, bir xanın yaxşı deyə,
Sən inanma bu sözə, xalqı da yaxşı dinlə.
Öyrət insanlara sən hər dəm yaxşı olmağı,
Öyrət tilovla balıq, torla balıq tutmağı.
Heyvan da bəsləməyi də öyrət, yolu nədirsə,
Öyrət sincab tutmağı, qoy tiksinlər əlbisə.
İnsana doğru yolu sən məndən yaxşı,
Təlim elə onlara hər şeyi məndən yaxşı”.
Tədqiqatçı A.Acalovun fikrincə, bütün qaynaqlarda Tanrı göylə bağlıdır, yəni, yüksək və qutsaldır. Yaradıcılıq, hamilik, insanların, xalqların və dövlətlərin taleyini müəyyənləşdirmək, əbədilik, ədalət, şəxsləndirilməmiş olan İlahinin başlanğıc, güc və qüdrət qaynağı olması onun başlıca əlamətləridir. Lakin heç bir qaynaqda Tanrı ilə birbaşa əlaqədə olan hər hansı bir ilahi və başqa varlıqdan söhbət getmir. Daha doğrusu, tanrıçılıqda başqa dünya dinlərindəki kimi bir peyğəmbər anlayışı yoxdur.
Əlbəttə ki, onun bu fikri ilə razılaşmaq mümkün deyil. Əgər peyğəmbərlik türklərə tanış olmasaydı, türk dilində onu ifadə etmək üçün ayrıca kəlmə (yalmac, yalavac) olmazdı. Təsadüfi deyil ki, aşağıdakı fraqmentdə həm Mandı-Şirə, həm də Yapqara artıq ölümsüz yumuşçi kimi deyil, ölümlü insan və Tanrının insanlar arasındakı elçiləri-yalmacları (peyğəmbərləri) rolunda çıxış edirlər:
Dostları ilə paylaş: |
