Sual: 7. Ümumdünya ədalət hökumətinin zəruriliyini fəlsəfi dəlillərlə sübut etmək olarmı?
Cavab: İslam fəlsəfəsi təbiət aləmində “qəsre-daim” və “qəsre-əksəri” müddəalarını mümkünsüz sayır.
“Qəsre-daim” dedikdə varlıq aləmindəki həqiqətlərdən birinin öz ömür dönəmində hansısa təbii xüsusiyyətdən məhrum olması başa düşülür. Məsələn, od yansın, amma onun heç bir istiliyi olmasın. Başqa bir misal: yaşadığımız dünyada elə bir güc olsun ki, yaranışdan bu günədək odun istiliyinin qarşısını alsın. İslam bütün bunları mahal, mümkünsüz sayır. Belə bir hadisənin mümkünsüzlüyü fəlsəfədə sübuta yetirilmişdir.
“Qəsre-əksəri” dedikdə isə təbiətin öz ömrünün əksər dövründə zati səciyyələrdən məhrumluğu nəzərdə tutulur. Fəlsəfədə bu da mümkünsüz sayılmışdır. Varlıq aləmində qanun şəkli almış bu fəlsəfi baxışdan məlum olur ki, zülm-sitəm daimi deyil və bəşər tarixində onun ədalətlə əvəz olunacağı bir gün var.
Bu fəlsəfi baxışa əsasən, bəşəriyyətə ömür boyu zülm edilməsi mümkünsüzdür. Demək, bəşəriyyət üçün xoş gün gələsidir. Şübhəsiz, elə bir gün gələcək ki, bəşəriyyət vəhşilərin əsarətindən qurtulacaq və ətrafındakıların mehr-məhəbbət kölgəsində ömür sürəcək.
Dostları ilə paylaş: |