BiSMİllahir-rəhmanir-rəHİM

Qədim xatirələr canlandı birdən.

Alıb gərdənbəndi baxarkən ona

Həzrəti Xədicə düşdü yadına.

Əbül Ası azad edir Peyğəmbər

Məkkəyə çatdıqdan sonra bu kafər

Günahsız Zeynəbin talağın verir

Birbaş Mədinəyə onu göndərir.

Mədinə şəhəri qədim zamandan

Yəhudi xalqına olmuş bir məkan.

Burada nə qədər yəhudilər var

Bir neçə tayfaya bölünür onlar.

Onların adları Qüreyzə Nəzir

Üçüncü tayfası hiylədə mahir.

Kaynuka adını daşıyırdılar.

Möhkəm qalalarda yaşayırdılar.

Onlar özlərinə çox güvənirlər.

Hər şeyin üstündə dava edirlər.

Bədr zəfərindən keçdi bir ara

Düşmən kəsildilər müsəlmanlara.

Dava üçün fürsət axtaran anlar

Namusa qeyrətə sataşır onlar.

Əhdindən sözündən birdən döndülər

Rəsuli–əkrəmə çatdı bu xəbər.

Onlarla danışıq apardı Həzrət

Dedi: – əhdnaməyə uyğun hərəkət

Əgər etməsəniz onda bilin siz

Qureyşin halına düşəcəksiniz.

Həzrətin sözünü qoydular lağa

Dedilər: – Hazırıq biz vuruşmağa.

Odur ki Peyğəmbər hərb elan edir

Birbaş müsəlmanlar hücuma keçir.

Onları saldılar mühasirəyə

Sonra başladılar sürgün etməyə.

Hicrətin ikinci ili müxtəsər

Tarixə yazıldı bu hadisələr.

Vəhy ilə Həzrətə verildi xəbər

Qiblənin səmtini dəyişdirdilər.

Bu ildən cihada izin verildi

Odur ki Bədrdə hərb edildi.

Otuz gün orucluq fərz qılındı

Qurban zəkat fitrə əmr olundu.

Bayram namazları sayıldı əfzəl

Müsəlmanlar içrə olundu əməl.

Peyğəmbər Bədrdən döndüyü zaman

Qızı Ruqiyyə köç edir dünyadan.

Həzrətə bu itgi gətirsə də qəm

Zilhiccə ayında Rəsuli–əkrəm

Qızı Fatiməni əliyə verir

Nigahın kəsdirib toyunu edir.

Mədinədə hamı şadlıq edirdi

İslam günü–gündən qüvvətlənirdi.

Bəni Kaynukalar qovulmuş artıq

Müsəlmanlar tapdı bir an rahatlıq.

Bədr döyüşündə çox ziyan çəkən

Yaxın qohumların oğlun itirən

Əbu Süfyan yanıb alışır bu dəm

Başına iki yüz atlı edir cəm.

Hər atlı yol üçün gördü tədarük

Bir kisə qovrulmuş buğda aldı yük

Mədinəyə yaxın gələn atlılar

Xurma bağlarına girib at qovar,

Əkin yerlərini edər tar–mar

Bir neçə evləri yandırmışdılar.

İki müsəlmanı şəhid edirlər

Peyğəmbərə bunu verdilər xəbər.

Onun qarşısına qoşun çıxanda

Əbu Süfyan qorxub qaçır bu anda

Ağırlıq etməsin deyə atlılar

Buğda kisələrin atıb qaçdılar.

Peyğəmbər Bədrdə çalmışdı zəfər

Yanıb–tökülürdü qureyşililər.

İntiqamlarını alsınlar deyə

Onlar əl atdılar hər bəhanəyə.

Car çəkib Məkkədən kənar çıxdılar

Üç min nəfərlik bir qoşun yığdılar.

Ətrafdan bədəvi ərəbləri də

Cəm etdi ordunun tabeliyində.

əbu Süfyan buna edir başçılıq

Çünki o Məkkədə rəisdi artıq.

Onun arvadı Hind olmaqla başda

Cəlb etdi orduya qadınları da

Orduya qoşulan on beş qadınlar

Dedilər: – Bizdə də aslan gücü var

Qisas almaq üçün qovruluruq biz

Bədrdə ölübdür əzizlərimiz

Qüdrətli say–seçmə igidlərimiz.

Odur ki “qana–qan” and içmişik biz.

Hindin atasına Həmzə Bədrdə

Ordu başçısıtək yetirdi zərbə.

“Vəhş” ləqəbində bir zənci vardı

Həbəş üsulilə nizə atardı.

Bibisi oğluna köləlik edir

Söhbət əsnasında Hind ona deyir:

– Həmzədən Ütbənin qanını alsan

Olarsan ən varlı bir adam inan.

Mükafat istəsən qat–qat verərəm

Səni köləlikdən azad edərəm.

Vəhş də bu işə çox məmnun oldu

Nizəsin götürüb hərbə qoşuldu.

Məkkədə hazırlıq görülən zaman

Həzrətin əmisi Abbas durmadan

Dərhal Mədinəyə göndərdi çapar

Həzrəti bu işdən etdi xəbərdar.

Bu xəbər sarsıtdı müsəlmanları

Əsəbdən çoxunun coşdu qanları.

Bəzisi eşidib düşdü təşvişə.

Peyğəmbər hazırlıq görür bu işə.

Mühüm hadisələr olanda Həzrət

Əshabın yığaraq edər məşvərət.

Münafiq mühacir həm ənsarları

Ağsaqqalları da o gecə yarı

Hərbi yığıncağa eylədi dəvət

Onların fikrini bilsin nəhayət.

Fikir ayrılığı oldu bu zaman

Münafiq tərəfin rəisi olan

Əbdullah dedi ki: – Şəhərdə qalaq

Yüksəkdən onları edək daş–qalaq.

Nə zaman şəhəri tərk etmişik biz

Mümkün olmayıb ki ötək itkisiz.

Bədr döyüşündə qürrələnənlər

Həmişə savaşa öndə gedənlər

Bayırda vuruşmaq istəyirdilər

Onların adından dedi bir nəfər:

– Allahdan bu günü gözləmişik biz

Üz–üzə gəlməyə vardır qüvvəmiz.

Şəhərin içindən çıxmasaq əgər

O zaman da bizə qorxaq deyərlər.

Həzrət də bu fikrə çıxdı tərəfdar

Şəhərdən çıxmağa verildi qərar.

O gün cümə günü olduğu üçün

Tamam eylədilər namazın hökmün.

Həzrəti Peyğəmbər evinə girdi

Zirehli paltarın geyib bitirdi.

Qılınca qurşanıb çıxdığı zaman

Bir qismi sözündən dönərək bu an

Belə söylədilər Rəsulüllaha:

– Şəhərdən kənara çıxmayaq daha.

– “Qılıncın qınından çıxartsa əgər

Döyüşsüz qınına salmaz Peyğəmbər!”

Qoşuna əmr etdi: – Döyüşə gedək

Kimin haqq olduğun Allah deyəcək.

Müsəlmanlar əvvəl oldu min nəfər

Üç yüz münafiqlər geri döndülər.

Yerdə qalanları yeddi yüz nəfər

“Ühüd dağ” deyilən yerə gəldilər.

Qoşun arxasını söykədi dağa

Düzüldü döyüşə hazır durmağa.

Dağın sol əlində bir keçid vardı

Əlli oxatanı Həzrət apardı

Onlara tapşırdı: – Bu keçidi siz

Əmrimi almadan tərk etməzsiniz.

Döyüş başlanarkən hər iki tərəf

Əsgərlərin düzdü meydana səf–səf.

Qureyş tərəfindən gələn qadınlar

Nəğmələr oxuyub çalıb oynayar.

Təkbətək döyüşə başlanan zaman

Təlha irəliyə çıxdı durmadan

Özünə layiq bir igid istədi

Həzrəti əli: – Mən hazıram dedi.

“Allahın şiri” tez çıxdı irəli

Təlhanı bir anda öldürdü əli.

Ona vuran kimi Zülfüqarını

Bir zərbəylə aldı ixtiyarını.

Gördü çapalayır çıxmayıb canı

İki yerə böldü o pəhləvanı.

Qureyşin bayrağın götürdü Osman

Qarşısına çıxdı Həmzə durmadan

Onu qardaşının gününə saldı

Sonra qızğın döyüş bir vüsət aldı.

Əli Həmzə bir də əbu Dücana

Hər üçü şir kimi girdi meydana.

Düşmənlərin başı düşdükcə yerə

Burada görünür qorxunc mənzərə.

Dəvə nəriltisi at kişnəməsi

Yayılır səhraya ah–aman səsi.

Yerdən qalxır göyə qalın tozanaq

Qılınclar–qalxanlar şaqqıldayaraq,

Bir qanlı çarpışma gedirdi belə

Tarix buna bənzər görməmiş hələ.

Qoşun güc gəlirdi bütpərəstlərə

Doqquz bayraqdarın salmışdı yerə.

Döyüşün şiddətli qızğın çağında

Həmzəni izləyən Vəhş sağında

Nizəni tuşlayıb hədəfə atdı

Qarnına sancılıb yerə uzatdı.

Şiddətli vuruşma çox davam edir

Müsəlmanların bu xeyrinə gedir.

Əsgərlərinə ruh verən qadınlar

Üz–gözün cıraraq, ağlayır zar–zar.

Pərən–pərən düşən ordu qaçarkən

Müsəlmanlar düşdü qəflətə həmən.

Qənimət yığmağa onlar girişdi

Oxatanlar görüb tamaha düşdü.

Peyğəmbərin sözün tez unutdular

Bu dünya malını üstün tutdular.

Düşmən əsgərləri görərkən bunu

Üz qoydu tutsunlar keçid yolunu.

Arxadan hücuma dərhal keçirlər

Döyüşün mövqeyin dəyişdirirlər.

Qarma–qarışıqlıq başlanan zaman

Hücum elədilər öndən arxadan.

Birdən bir şaiyə yayılır bu dəm

Dedilər: – “ölübdür” Rəsuli–əkrəm!

Müsəlmanlar çaş–baş düşdü bir qədər

Nə edəcəklərin bilməyirdilər.

Bir qismi meydanı tərk eliyərkən

Hətta öldürürlər özünkilərdən.

Həzrəti əliyə çatdı bu səda

Zülfüqar əlində döndü bir oda.

Düşməni şimşək tək döğrayır kəsir

Gözləri Rəsuli–əkrəmi gəzir.

Müsəlmanlar içrə qışqırır biri:

– “Peyğəmbər ölməyib diridir diri!”

Əli şad xəbəri eşidən zaman

Sevincək o yana qaçır durmadan.

Həzrəti dövrəyə almış on nəfər

Onu qoruyaraq döyüşürdülər.

Əli öz sinəsin edərək sipər

Yaxın gələnlərə gücün göstərər.

İgidlər tərəfdən o qorunanda

Biri fürsət tapıb qarışıq anda

Qəflətən hücuma keçdiyi zaman

Qılıncla Həzrətin vurur başından.

Zərbədən dəbilqə bölünür iki,

Kafirlər giriblər yarışa sanki.

Hücumlar yönəlib ona birbaşa

Başqa bir allahsız əl atıb daşa

Uzaqdan Rəsuli–əkrəmə atmış

Mübarək dodağın yarıb qanatmış.

İki dişi sınır daş zərbəsindən

Yanağın da zireh kəsir dərindən.

Yaralanmış Həzrət yıxılır atdan

Özünə gələndə deyir bu zaman:

– “Ya Rəbbim xalqımı əfv et bu anlar

Nələr etdiyin bilməyir onlar”!

Deyərək Allaha dua edirdi

Mətanətini o itirməyirdi.

Yanındakılarla Həzrət bərabər

Bir təpəyə doğru çıxıb getdilər.

Əbu Süfyan çıxır bir yüksək yerə

Sevinci sığmayır onun göylərə.

“Mühəmməd hardadır?” – deyib çağırdı.

“Yüksəl, şanlı Hübel!” – bərkdən bağırdı.

Ucadan söyləyir Həzrətə doğru:

– Bədr döyüşünün əvəzidir bu!

Bəşər tarixinə kim salsa nəzər

Müharibələri öyrənsə əgər,

Dünyanı gəzələr əllərdə çıraq

Belə qəddarlığı görməzlər ancaq.

Qureyş qadınları vəhşilik etdi

İnsanlıq siması onlardan itdi.

Şəhid düşən bəzi müsəlmanların

Burun–qulaqların kəsib onların

İplərə keçirib düzdülər qatar

Boyunbağı kimi bağlamışdılar.

Hind sakit olmadı işgəncələrdən

Həmzənin bədənin bir neçə yerdən

Didib parçalamış quduz vəhşitək

Ciyərin qopardıb istəmiş yemək.

Ağzında çeynəyib uda bilməmiş

Tarix bu ləkəni ondan silməmiş.

Qureyşilər getdi Məkkəyə tərəf

Onlara kifayət etdi bu şərəf.

Müsəlmanlar hüzn içindəydilər

Şəhid vermişdilər yetmiş dörd nəfər.

Peyğəmbər yenidən döndü meydana

Gördü meyidləri bulanmış qana.

Mübarək siması qəmə büründü

Gözündə mirvarı damcı göründü.

Burnu dodaqları kəsildiyiçün

Həmzəni tanımaq deyildi mümkün.

Əbasın çəkərək üzün bağladı

Bütün şəhidlərə qəlbən ağladı.

Həzrətin əmrilə qazıldı məzar

Şəhidlər burada dəfn olundular.

Mədinəyə Həzrət döndüyü zaman

Üzü yaralıydı qəlbi pərişan.

Yəhudilər ilə ikiüzlülər

Buna “məğlub” deyib yaydılar xəbər.

Hicrətin üçüncü ilində bunlar

Tarixə düşərək yazıldı nə var.

Ühüddə başlamış gərgin bir döyüş

Şəhidlər verilmiş qanlar tökülmüş.

Ölülərə hücum edən qadınlar

“Qana–qan!” andını içən qadınlar

Həmzəni tanınmaz hala saldılar

İntiqamlarından razı qaldılar.

Həzrətin də üzü bu ildə güldü

Birinci nəvəsi dünyaya gəldi.

Fatimənin oğlu Həzrəti Həsən

Oldu Peyğəmbərə təsəlli verən.

Həzrət ilə qohum olmaqçün ömər

Dul qalmış qızını – Həfsəni verər.

Həmin izdivacdan kecdi bir zaman,

Ümm Külsüm ilə evləndi Osman.

Peyğəmbər çox həssas dərin düşünən

Gələcəkdə olan dörd xəlifədən

İkisindən aldı özünə övrət

İki xəlifəyə qız verdi Həzrət.

Müsəlman kişilər bu ana qədər

Müşrik qadınlarla evlənirdilər.

Bu ildən onlara edildi yasaq

Müşrik qadınlarla kəbin bağlamaq.

Başlandı Hicrətin dördüncü ili

Gəldi Mədinəyə xəyanət əli.

Lihana qonşu bir qəbilə vardı

Həzrətin yanına elçi apardı.

Dini bilənlərdən bir neçə nəfər

Həzrətdən müəllim istəmişdilər.

Peyğəmbər göndərdi altı nəfəri

Aldadaraq onlar bu mürşidləri

Raci adlanan bir yerə getdilər

Lihanlılara tez təslim etdilər.

Onların dördünü şəhid edərək

İkisin Məkkəyə satdılar qultək.

Yenə həmin ilin səfər ayında

Böyük bir faciə oldu bu anda

Gəlmişdilər Gilab qəbiləsindən.

Həzrətə dedilər: – İslamı bilən

Bir neçə mürşid ver qəbiləmizə

Dini ayinləri öyrətsin bizə:

– Mən sizə etibar etmərəm daha.

Təminat verdilər Rəsulüllaha.

Həzrət də onlara verdi qırx nəfər

Quranı–kərimi əzbər bilənlər.

Mədinədən xeyli getdilər uzaq

Bir quyu başına gəlib çataraq

Otuz doqquzunu şəhid etdilər.

Yalnız içlərindən təkcə bir nəfər

Azad olunaraq sağ qala bilmiş

Birbaş Mədinəyə yola düzəlmiş.

Baş vermiş bu işdən tutanda xəbər

Daxildən əziyyət çəkmiş Peyğəmbər.

Hicrətin beşinci ilinə qədər

Bu ara baş verdi bu hadisələr.

Bəni Nəzir adlı yəhudilərlə

Münafiqlər əlbir oldu hünərlə.

Həzrətə sui–qəsd hazırlayırlar

Peyğəmbər də bundan oldu xəbərdar.

Nəzir oğulların sui–qəsd üçün

Həzrəti Peyğəmbər eylədi sürgün.

Ühüd döyüşünün olarkən sonu

Əbu Süfyan o gün söyləmiş bunu:

– Sizinlə gələn il Bədrdə yenə

Təzədən gələrik döyüş yerinə.

Hicrətin dördüncü ilində durdu

Gətirmək istəmiş Bədrə ordu

Cəsarət etməyib geriyə bu an

Ordunu qaytarıb qaçıb qorxudan.

O vaxt müsəlmanlar Bədrə gəlmiş

Səkkiz gün onları gözləyə bilmiş.

Döyüş meydanına gəlmədi heç kəs

Müsəlmanlar rahat aldılar nəfəs.

Həmin hadisənin tarixdə adı

Axırıncı Bədr hərbi yazıldı.

Yenə də hicrətin həmin ilində

Mədinənin doqquz mənzilliyində

Xuzaəyə yaxın bir tayfa yaşayır

O Bəni–Müstələq adın daşıyır.

Onlarda döyüşə hazırlıq gedir

Mədinəyə hücum etmək istəyir.

Rəsuli–əkrəmə çatanda xəbər

Onların üstünə hücum edirlər.

Müsəlman ordusu gələrkən ora

Bir qismi çəkilib qaçır dağlara.

Yerdə qalanları oldular naçar

İslam ordusuna təslim oldular.

Altı yüz nəfəri alındı əsir

Çoxlu qənimətlər mal ələ keçir.

Bu ilin ərzində bir ayə gəldi

İçki içmək qəti haram edildi.

Əlinin ikinci övladı oldu

Həzrətin nəvəsi Hüseyn doğuldu.

Hicrətin beşinci ilində artıq

Müsəlmanlar tapdı azca rahatlıq.

Bəzi qəbilələr baş qaldıran tək

Onlara qəfildən hücum edərək.

Yerlərində sakit otuzdururlar

Mədinədə rahat həyat qururlar.

İslamın ən qəddar düşməni olan

Nəzir oğulları qovulan zaman

Bir qismi birbaşa getmiş Xeybərə

Bəziləri köçmüş başqa bir yerə.

Odur Mədinədə qaynayır həyat

Nəzir oğulları oldu narahat.

Yanıb qovrulurkən paxıllığından

Sakit yaşamağa vermədi imkan.

Qureyşlə görüşüb bir neçə nəfər

“Su yatar düşmənsə yatmaz demişlər”.

Qureyş başçıların tutaraq dilə

Deyir birləşsəniz əgər bizimlə

Birlikdə qırarıq müsəlmanları.

İnandırmaq üçün hətta onları

Cürbəcür dəlillər gətirmişdilər

Yalan iftiralar şişirtmişdilər.

Əbu Süfyan əvvəl tərəddüd etdi

O öz aləmində xəyala getdi

Mühəmməd hər yerdə yayır dinini

İslamın gün–gündən yüksəldiyini

Apaşgar görüb bu qərara gəlir

Mühəmmədin tale üzünə gülür.

Əvvəllər ağlına gəlməyən bu iş

İndi ona möhkəm təsir eyləmiş.

Yəhudilər “əhli–kitab” idilər

Tovhid nə olduğun bilirlər əzbər.

Əbu Süfyan sordu sual edərək:

– Hansı din yaxşıdır deyiniz görək?

Mühəmmədin dini yoxsa bizimki?

Cavabı bu oldu: – əlbət sizinki

Onların dinindən sizin dininiz

Daha xeyirlidir bilməlisiniz.

Deyərək Allaha qarşı çıxırlar

Qureyşililəri qızışdırırlar.

Bunu eşidən tək tez əbu Süfyan

Yəhudilərə o aldandığından

Qəbilə–qəbilə gəzdi hər yeri

Ayağa qaldırdı bütpərəstləri.

Tezliklə yaratdı böyük bir ordu

Özü də ordunun başında durdu.

Mədinəyə doğru hərəkət etdi

Necə ki Peyğəmbər bunu eşitdi

O üç minə qədər qoşun edir cəm

Sonra hərbi şura çağırır bu dəm.

Şurada iştirak edən adamlar

Durub məsləhətin söylədi aşkar.

Ühüd döyüşünü xatırlayaraq

Səlman Farsi fikrin dedi bu sayaq:

– Bu orduya qarşı bizdə qüvvə az

Onlarla üz–üzə vuruşmaq olmaz.

Şəhər içəridən qorunsun gərək

Bir az da fikrini açıq deyərək

Dedi: – Başqa yola əl atmasaq biz

Bir nəticə verməz müdafiəmiz.

Şəhərin girəcək giriş yolunda

Düzənlik sahənin bütün qolunda

Dərin enli xəndək qazılsa əgər

Atlılar girməyə eyləməz hünər.

Təklif Peyğəmbərin xoşuna gəldi

Səlmanın bu fikri qəbul edildi.

Hamısı əlinə külüng–bel aldı

Gecəni–gündüzü çalışdı qaldı.

Peyğəmbər özü də kömək edərək

Altı gün ərzində qazıldı xəndək.

Evlərin damına daş–kəsək yığar

Lazım olan zaman atacaqdılar.

Qureyşin ordusu gəlirdi seltək

Heyrətə gəldilər xəndəyi görcək.

Hələ döyüşlərdə indiyə qədər

Belə müdafiə görməmişdilər.

Bir az aralıda xəndəkdən kənar

Döyüşə gələnlər qurdu çadırlar.

Mədinə saxlandı mühasirədə

Müsəlmanlar oldu mühafizədə.

Qureyş əsgərləri bezdilər artıq

İçlərinə düşdü bir narahatlıq.

Müharibə vaxtı çünki ərəblər

Tez çapıb talayıb qaçmağı güdər.

Onlar görürdülər uzanır dava

Digər bir tərəfdən soyuyur hava.

Nəzir başçıları qorxuya düşdü

Qüreyzə başçısı Kəblə görüşdü.

Bu iki tayfalar baş–başa verdi

Nəzir oğlu əxtab Kəbə deyirdi:

– Dəniztək bir ordu gətirmişəm mən

Bu yaxşı fürsəti vermə əlindən.

Bizimlə birləşib kömək eyləsən

İslamı silərik biz yer üzündən.

Qureyş Qətəfanla birləşib demək

Müsəlmanları da yox eyləyəcək.

Qüreyzə başçısı oyuna girdi

Vəziyyət doğrudan çətinləşirdi.

Qüreyş yəhudilər birləşir belə

Məqsədi şəhəri alsınlar ələ.

Gözləyirlər kömək gəlsin bir qədər

Mədinəyə hücum edəcəkdilər.

Mühasirə davam edirdi hələ

İyirmi günədək dözdülər belə.

Zəfər ümidini görmürdü onlar

Laqeydlik göstərdi qətəfanlılar.

Yəhudilərdən də gəlmədi kömək

Əsgərlər də bundan artıq bezərək

Çox böyük cəngavər olan əbdivəd

Əbu Cəhlin oğlu İkramə namərd

Nofələ qoşulub bir neçə nəfər

Xəndəyi atlanıb keçə bildilər.

Əbdivəd qüvvətdə yırtıcı bir şir

Özüylə döyüşən adam istəyir.

Əli hazırlaşır meydana girsin

Həzrəti Peyğəmbər verməyir izin.

Qarşısın alaraq ona söyləyir:

– Sən otur ya əli gələn əmrdir.

Əbdivəd təkrarən yenə bağırdı

Döyüşmək istəyən igid çağırdı.

Bir göz qırpımında sıçradı yerdən

Əli o məluna cavab verdi: – Mən

Onlar üzləşəndə sanki bu zaman

Küfrün qabağını kəsmişdi iman.

Əli bir şahintək döyüşə girdi

Əvvəlcə fürsəti düşmənə verdi.

O kafir elə bir zərbə vurdu ki

Əlinin qalxanı bölündü iki.

Başı yaralanıb axanda qanı

Əbdivəd üstünə aldı qalxanı.

Əli qaldıraraq Zülfüqarını

Bir yerə cəm edib öz vüqarını

Bir zərbə endirdi “Allahu əkbər”

Onu iki yerə bölmüş gördülər.

Nofəl bu döyüşdən qoyub qaçarkən

Xəndəyin içinə düşür qəflətən.

Həzrəti əli tez görərkən bunu

Xəndəyin içində öldürür onu.

Öz içindən gəldi adın mənası

Tarixdə ad aldı “Xəndək davası”.

Yerdə qalanları qaçır bu zaman

İkramə nizəsin salır qorxudan.

Xəndək davasında Həzrəti əli

Ağır zərbəsilə kəsdi batili.

Həm iman həm inam qüvvəsi ilə

Küfrün təməlini dağıtdı belə.

Əlinin zərbəsin Peyğəmbər o gün

Bütün ibadətdən tutmuşdu üstün

– Ya əli əmiri öldürməklə sən

Küfrdən islamı xilas etmisən.

Ertəsi gün hücum edilir yenə

Atlanmaq heç kimin gəlmir fikrinə.

Bir neçə gün belə eylədi davam

Hamının dözümü tükəndi tamam.

Xəndəyi atlanmaq mümkün deyildi

Qureyş başçıları səhvini bildi.

Bir çarə axtarmaq istərkən buna

O gecə bayırda qopdu fırtına.

Gözləri kor edən qasırğa artdı

Ağacları yerdən alıb qopartdı.

Zil qaranlıqları yardıqca şimşək

Çadırları söküb yıxırdı külək.

Öz vaxtından əvvəl sanki gəlib qış

Göydən fasiləsiz tökülür yağış.

Allahın nə qədər “ordusu” vardı

Bir anda hamısın yuyub apardı.

O gecə düşmənlər qərara gəldi

Təlaşlı bir halda yola düzəldi.

Əbu Süfyan qorxub tapmamış imkan

Dəvəsinə minmiş dizin açmadan.

Səhər fırtınadan qalmadı əsər

Müsəlmanlar da həmd–səna etdilər.

Peyğəmbər: – Bizimdir növbə buyurdu

Görə bilməz artıq Qureyş bu yurdu.

Allahın yardımı bizə bəs edər

Bu o demək idi çalındı zəfər.

Qüreyzə tayfası çətin bir anda

Fəlakət qapını kəsən zamanda

Əvvəl bağladığı əhdi pozaraq

Dar gündə düşmənə oldular dayaq.

Onların haqqında hökm kəsildi

Hərbə qoşulanlar edam edildi.

Qadınlar uşaqlar əsir oldular

Malların qənimət kimi aldılar.

Tövrata da bunu uyğun bilirlər

Yəhudilər sözsüz qəbul edirlər.

Bu ildən təyəmmüm qanun qılındı

Qorxu namazı da əmr olundu.

Mühüm hökmlərdən biri qadınlar

Üzlərinə örtük salmalı onlar.

Mühacirlər hicrət edəndən bəri

Məkkədə qalmışdı ev–eşikləri.

Vətən həsrətilə qovrulurdular

Ata–baba yurdun unutmurdular.

Vətənin sevirdi hər bir müsəlman

Onlara hər şeydən müqəddəs olan

Kəbəyi–müəzzəm Məkkədə idi

Ziyarət etməksə mümkün deyildi.

Hicrətin altıncı ili Peyğəmbər

Əshabi–Kiramə eylədi xəbər.

Müqəddəs Məkkəyə gedəcəklərin

Kəbəni ziyarət edəcəklərin.

Sonra da onları etdi xəbərdar:

– Allahın evinə gedən zəvvarlar

Silah götürməyə etməsin hünər

Çünki döyüşə yox həccə gedirlər.

Müsəlmanlar buna çox sevindilər

Hazırlıq gördülər min dörd yüz nəfər

Zilqədə ayında onlar qalxdılar

Qurbanlıq götürüb yola çıxdılar.

Hamısı ehrama bürünmüş bu dəm

Qabaqda gedirdi Rəsuli–əkrəm.

Xəbəri eşidən qureyşililər

Xalid ibni Valid iki yüz nəfər

Atlı götürərək yola üz qoyar.

Onları uzaqdan görən zəvvarlar

Razı deyildilər qan tökülməyə.

Düşmənlə üz–üzə gəlməsin deyə

Yolların daha da uzaq etdilər

Dağlar arasından çıxıb getdilər.

Hudeybiyyə adlı bir yerdə karvan

Məkkəyə az qalmış durdu bu zaman

Məkkədən axışıb gələn elçilər

Rəsuli–əkrəmə qəti dedilər;

– Məkkəyə girməyə etməyin hünər

Ziyarətə izin verməyəcəklər.

Peyğəmbər fikrini bildirdi fəqət:

– Gəlmişik dava yox edək ziyarət.

Bütpərəstlər yenə inad etdilər

Danışıq aparmaq üçün Peyğəmbər

Osmana on nəfər qoşur mühacir

Məkkəyə onları elçi göndərir.

Elçilər orada ləngidiyindən

Belə bir şayiə yayılır həmən.

Onları həbs edib ya öldürüblər.

Bunu eşidərkən durub Peyğəmbər

Əshabın bir ağac altına yığır

Beyətə onları bu an çağırır.

Qəmə qəbzəsindən tutaraq bir–bir

Bütün müsəlmanlar ona and içir.

Peyman bağladılar son damlayadək

Canların bu yolda qurban verəcək.

Orada gördülər əsil ülfəti

Görüşə dedilər “Rizvan beyəti”.

Bu görüşdən keçir bir gün sonradan

Məkkədən elçiylə qayıdır Osman.

Razılığın verir Rəsuli–əkrəm

Sülh müqaviləsi bağlanır bu dəm.

Yazılış zamanı müqaviləni

Peyğəmbər deyirdi yazırdı əli.

Yazdı “Bismillahir–Rəhmanir–Rəhim”.

Elçi: – “ər Rəhmani–ər Rəhim” bu kim?

Peyğəmbər elçiyə eylədi izah:

– Bu işdə Allaha apardıq pənah.

Elçi dedi: – Dayan dur elə yazma

“Allah adıyla” yaz çox yerə yozma.

Elçi narazılıq edəndə fəqət

Sadəcə “Bismillah” yazdırdı Həzrət.