Bismilləhir Rahmənir Rahim

حَتىَّ إِذَا مَا جَاءُوهَا شهَِدَ عَلَيهِْمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصَارُهُمْ وَ جُلُودُهُم بِمَا كاَنُواْ يَعْمَلُونَ وَ قَالُواْ لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتمُ‏ْ عَلَيْنَا قَالُواْ أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِى أَنطَقَ كلُ‏َّ شىَ‏ْءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُون

“Cəhənnəmə gətirildikdə onların qulaqları, gözləri və dəriləri etdikləri pis əməllərə görə onların əleyhinə şəhadət verəcək. Onlar öz dərilərinə deyəcəklər: Nə üçün bizim əleyhimizə şəhadət verirsiniz? Dəriləri deyəcək: Bizi danışdıran Allahdır. O Allah ki, hər şeyi danışdırmağa Qadirdir. Hər şeyi əvvəldən Yaradan Odur və Ona tərəf də qayıdacaqsınız.¹

Hər bir camal sahibi tərifə layiqdir. Bütün camal sahiblərinin ən gözəli və ən üstünü Allah-Təaladır. Belə ki, hər bir gözəllik və camal Ondandır və Ondan alınmışdır.

Fransalı müvəhhid (yeganə Allaha inanan şəxs) Kamil Felamaryon “Allah təbiətdə” adlı kitabında belə yazır: “Qadir, mudəbbir, həkim, muqtədir olan Allah sanki təbiətin hər bir guşəsində bizimlə söhbət edir.”

Məxluqlardan bir hissəsi həmişə qiyam (ayaq üstə) halında Haqq-Təalanı təsbih və təmcid edirlər. Ağacları misal göstərmək olar.

Başqa bir hissə mövcud oturaq halda (məs; bitkilər, dağlar və s.), digər hissə ruku halında (məs; dördayaqlı heyvanlar və s.), bəziləri isə səcdə halında (məs; sürünən heyvanlar və s.) daimi olaraq Allahı zikr və təsbihlə Ona həmd və səna etməklə məşğuldurlar.

İnsanda bütün məxluqların kamillikləri, onların keçdiyi bütün mərhələlər (“kani aləm”, “cəmadi aləm”, “nəbati aləm”və “heyvani aləm”), həmçinin “müqəddəs nitq nəfsi” cəmlənmişdir.

Buna görə də insan üçün namaz adlı ibadət qərar verilmişdir.

Namaz bütün xeyirlərin və səadətlərin formulu, həmçinin bütün şər və fəsadların qarşısında duran maneədir.

Namaz iman və saleh əməllə zinətlənmiş, habelə gözəl əxlaqla bəzənmiş və günahlardan uzaq olan mömini həmişə pisliklərdən qoruyar.¹