Biz bu araştırmamızda kutsal kitabımız olan Kur’an-ı Kerimde yer alan temsilleri çeşitli yönleriyle ele alıp, bu konuda bilgi vermeye çalışacağız

J- ACEMLERİN KUR’AN AYETLERİNE DAYANARAK SÖYLEDİKLERİ ATASÖZLERİ

Arapların Kur’an’daki ayetlerden esinlenerek ve onları temel alarak bazı temsiller ürettiklerini ve kullandıklarını ifade etmiştik.Şimdi de Arap olmayanların yani acemlerin Kur’an’dan esinlenerek, onların içerdikleri manaları temel alarak kullandıkları bazı meseller irat edilmiştir.Bunlar kâmin meseller diye de isimlendirilir.¹⁵²

• 
  “Yemeği yanan başkasının da yemeğinin yanmasını ister” ata sözü “Sizinde kendileri gibi inkâr etmenizi istediler ki onlarla eşit olasınız”¹⁵³ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Başkasına Kuyu kazan kendi düşer” ata sözü “Çünkü onlar yeryüzünde büyüklük taslıyor ve kötü tuzaklar kuruyorlardı. Halbuki kişi kazdığı kuyuya kendi düşer.”¹⁵⁴ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Herkesin işi kendine benzer” ata sözü “De ki: Herkes, kendi mizaç ve meşrebine göre iş yapar. Bu durumda kimin doğru bir yol tuttuğunu Rabbiniz en iyi bilendir”¹⁵⁵ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Üzümünü ye bağını sorma” ata sözü “Ey iman edenler! Açıklanırsa hoşunuza gitmeyecek olan şeyleri sormayın. Eğer Kur'an indirilirken onları sorarsanız size açıklanır. (Açıklanmadığına göre) Allah onları affetmiştir. (Siz sorup da başınıza iş çıkarmayın). Allah çok bağışlayıcıdır, aceleci değildir”¹⁵⁶ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Umulan yenilenden daha iyidir” ata sözü “Rabbin seni bırakmadı ve sana darılmadı.” ¹⁵⁷ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Hayırlı kuşta bir hayır olsaydı, avcıdan kurtulmazdı” ata sözü “Allah onlarda bir hayır görseydi elbette onlara işittirirdi. Fakat işittirseydi bile yine onlar yüz çevirerek dönerlerdi.”¹⁵⁸ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Bir kavmin başına gelen musibet diğerine eğlence gelir” veya “Elin ölüsü ele uyur gelir” ata sözleri “(Resûlüm!) O, sana Kitabı hak ve önceki kitapları tasdik edici olarak indirdi, Tevrat ile İncil'i ve Furkan'ı indirmişti.”¹⁵⁹ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Gönülsüz köpek av avlamaz” ata sözü “Dinde zorlama yoktur”¹⁶⁰ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.
  
• 
  “Her koyun kendi bacağından asılır” ata sözü “Her nefis, kazandığına karşılık bir rehindir”¹⁶¹ ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır
  
• 
  “Domuzların yanında pislik harcanır” ata sözü “Kötü kadınlar kötü erkeklere, kötü erkekler ise kötü kadınlara; temiz kadınlar temiz erkeklere, temiz erkekler de temiz kadınlara yaraşır.”¹⁶² ayeti kerimesinde gizli olarak bulunmaktadır.¹⁶³
  

K- HADİSLERDE TEMSİLİ ANLATIM

En büyük mucize olan Kur’an-ı Kerim de belâgatın zirvesi kabul edilen temsili anlatım en veciz bir şekilde kullanılmıştır. Arapların en fasihi olan ve Arapça’yı en güzel şekilde lafızlara döken Peygamberimiz (s.a.v.)’in kullanmaması düşünülemezdi. Rasülüllah bir çok hadis-i Şeriflerinde bu anlatın tarzını kullanmıştır. Ele alınan konu gereği bu hususa değinmeden geçinilemezdi. Fakat konunun fazla uzamasından endişeyle hadis kaynaklarında geçen bütün örneklere değinilmemiştir.Çok kullanılmasına rağmen numune olarak bunlardan bazılarını nakletmek istiyoruz:

“Hayırlı işleri nisanlara öğretip, kendini unutan âlim, insanlara ışık verip kendini yakan lamba gibidir.”¹⁶⁴

“Allah’ım kalbimi kar ve dolu suyu ile yıkayıp temizle! Beyaz elbisenin kirden arındırıldığı gibi kalbimi de günahlardan arındır.” ¹⁶⁵

“Elbisenin eskisi gibi imanda kalpte eskir.imanınızı yenileyin”¹⁶⁶

“Halatın tel tel kopup zayıfladığı gibi İslam prensipleri de teker teker çözülecektir.”¹⁶⁷

Ebu Hureyre (r.a. Allah Resulü'nü (a.s.) şöyle buyururken işitmiştir. "Söyleyin,birinizin kapısı önünde bir akar su bulunsa ve günde beş defa içinde yıkansa ne dersiniz? (Onun vücudunun) kirinden, pasından bir şey kalır mı?" Hayır, kirinden, pasından hiç bir şey kalmaz dediler."İşte beş vakit namaz da böyledir.Allah onunla hataları affeder.”¹⁶⁸

“Ahiret nimetleri karşısında dünya nimetlerini durumu; ancak birinizin el parmağını denizin içine koyması gibidir. Artık parmağın o sudan ne ile döneceğine bir bakı versin.”¹⁶⁹

El-Müstevrid bin Şeddâd anlatıyor: “Resûlullah atılmış murdar bir kuzunun yanından geçerken sordu: “Şu murdar hayvanın sahipleri yanında kıymetsiz olduğunu biliyor musunuz?” Bu soru üzerine “Ya Resûlullah sahipleri onu ancak kıymetsiz olduğu için atmışlardır.” denildi. Resûlullah (sav): Nefsim (kudret) elinde olan Allah’a yemin ederim ki Allah yanında dünya, sahipleri yanında şu hayvandan daha kıymetsizdir. buyurdu.”¹⁷⁰

III.BÖLÜM: KUR’AN’DA İRAD EDİLEN MESELLER

1-MÜHÜRLÜ KALPLER

“Allah onların kalplerini ve kulaklarını mühürlemiştir. Onların gözlerine de bir çeşit perde gerilmiştir ve onlar için (dünya ve ahirette) büyük bir azap vardır.”(Bakara,2/7)

Kafirlerin hakkı kabul etmemeleri nedeniyle kalp ve kulaklarının mühürlenmesi ve gözlerinde perde oluşu,istiare yoluyla;inat ve küfür kilitleriyle kilitlenmiş kilitli kapılara benzetilmiştir. Hakkı kabul etmemeleri,gerçekleri görmemeleri böyle ifade edilmiştir. Günümüzün ifadesiyle temizliğine dikkat etmeyen , insanlara zararlı şeyler satan veya kullanma tarihi geçen ürünleri satan bir pastanenin mühürlenmesi olayına benzetilmiştir. ¹⁷¹

Buradaki kalplerin mühürlü veya kapalı olması, kişinin hakikatlere, his , düşünce ve idrak kapılarını kapamaları(Mühürleme,perdeleme) sonucunu doğurur.Ayette ceza ve azap görmelerini gerektiren günahları işleten onları buna mecbur bırakan Yüce Allah değildir. Dünyadan göçüp giderken insanın elinde ya cennetin anahtarı, yada cehennemin ateşi vardır. Bunları kendisi kesbetmiştir.¹⁷²