Bizden Haberler Koç Topluluğu Yayını Ocak 2013 Sayı 397 başarinin sirri biZİZ!

Çin’in son zamandaki gelişimi ile ilgili ne düşünüyorsunuz?

Çin, Dünya’nın atölyesi oldu diyebiliriz. En büyük imalatçı, en büyük ihracatçı ve en büyük enerji tüketicisi… Fakat bu sürdürülebilir olmayan bir model. Düşük katma değerli ürünler ihraç eden, düşük tüketim miktarlarına sahip ve düşük verimli işler için ciddi yatırımlar gerektiren bir model bu. Çin artık bu modeli değiştirmek, tüketimi artırmak ve sosyal hizmetler, sağlık ve eğitimle ilgili harcamalarını fazlalaştırmak zorunda. İşçi maliyetlerinde yükselmeye sebebiyet verecek bir ücret artışına gitmek zorunda. Devlete ait ve verimsiz olan işletmelere olan bağlılığını azaltmak zorunda ki bu da çok kolay bir dönüşüm olmayacak. Fakat Çin’in durumunun iyi olması hepimizin menfaatine. Çünkü başarılı bir Çin değil, işleri kötü giden bir Çin ekonomik refahımıza tehdit oluşturacaktır.

Çin’e sık ziyaretler yapan biri olarak kentselleşme problemi olduğunu düşünüyor musunuz? Yaklaşık 300 milyon insanın kentlerden şehirlere göç etmesi söz konusu olacak önümüzdeki yıllarda. Çin’in altyapısının bununla baş edebileceğini düşünüyor musunuz?

Durum bundan daha da dikkat çekici aslında. 1940’ların sonunda komünist parti yönetimi devraldığında 1 milyonun üzerinde nüfusu olan beş şehir vardı. 2000 yılından itibaren bu sayı 40’a çıktı. Yüzyılın ortasından itibaren şehirlerde yaşayan bir milyar insan olacak. Bugün dünya nüfusunun onda biri Çin’deki şehirlerde yaşıyor. Bu da beraberinde kirlilik problemlerini getiren büyük ölçekte bir büyümeye işaret ediyor. Şu an Çinliler politik düzeyde bunu anlıyorlar. Yeşil teknolojilere daha çok yatırım yapmaya çalışıyorlar, yeşil şehirlere daha çok para harcıyorlar. Çevre dostu yeni şehirler var ama büyük rakamlar karşısında az kalıyorlar, kırsal kesimden şehre göç eden insanlara kıyasla kentsel topluluklarda yaşayan insan sayısı düşük. Dünyadaki en kirli 20 şehrin 16’sı Çin’de. Bu Çin’deki yaşam kalitesine ve Çin ekonomisine büyük bir tehdit oluşturuyor.

Avrupa Birliği Komisyonu’na İngiltere’nin üyelerinden biri ve dış işleri komisyoneri olarak 1999 yılında atandınız. Avrupa Birliği şu an tarihindeki en zor zamanlardan birini yaşıyor. bazı ülkelerin bu birlikten ayrılacağını düşünüyor musunuz?

Ülkemde Avrupa Birliği’yle olan ilişkimizle ilgili tartışmalar sürüyor. Kamuoyu araştırmaları ne öngörürse görsün, muhtemelen İngiltere halkının büyük bir kısmı seçim yapmaya mecbur edilseydi, İngiltere’nin birliğin içinde olduğunu halinin, birliğin dışında olduğundan daha güçlü olduğu düşüncesi hakim olurdu. Biz orta ölçekli bir ülkeyiz ve güçlü bir ekonomimiz var. Ancak bu ekonomi kendi kendimizi tek başımıza idare edebileceğimiz kadar güçlü değil. Büyük oranda Avrupa’daki başarılı tek pazar ekonomisine bağımlıyız. Avrupa Birliği’nin şu anda yüz yüze olduğu problem Fransızlar’ın da diyebileceği gibi varoluşsal bir problem. Avrupa Birliği, Avrupa vatandaşlarının ihtiyaçlarından ve isteklerinden nerede ayrılıyor? Avrupa Birliği 20 yıl içerisinde iki korkunç savaştan çıktı. Avrupa Birliği’nin temelinde Fransa ve Almanya’nın tarihi uzlaşması yatar. Çocuklarıma Avrupa Birliği’nin maksadının savaşı önlemek olduğunu söylerseniz, onlar size zaten bir savaş olmayacağı cevabını verirler. O zaman Avrupa Birliği’nin bugünkü amacı nedir? Sadece şanlı bir gümrük birliği mi, yoksa daha geniş bir amacı var mı? Bence daha geniş bir amacı olmalı. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyesi olmasını desteklememin bir sebebi de bu, çünkü Türkiye’nin Avrupa ekonomisini canlandıracağını düşünüyorum. Çünkü Türkiye Avrupa, Batı Asya, Orta Asya ve dünyanın geri kalanıyla arasında bir köprü görevi görüyor. Bu sadece ekonomik ya da güvenlik meselesi değil, kültürel de bir mesele. Bence Türkiye’nin üyeliği, Euro bölgesi krizini çözme şeklimiz kadar, hatta belki de daha önemli.