Biznesga kirish

2. Biznesni tashkil etish
Zamonaviy tariflarga ko’ra biznes tijorat ishi, tadbirkorlik faoliyatidir. Biznes so’zini yakinda xam mutaxassislardan tashqari xnech kim olmasdi. Xususiy mulkdan odamlar kurkishar edi. Krizislar, rakobat, ishsizlik degan narsalar asosan kapitalistik mamlakatlarga xos xususiyat edi. Kishini o’z manfaatlari davlat manfaatlaridan keyin turishi kerak degan tamoyil odamlar kulo\iga singdirilgan edi.
80-90 yillarda garb mamlakatlari sharkni bir qancha davlatlari tadbirkorlik va biznesni bozor iqtisodiyotiga olib qtrdi va shu tufayli iqtisodiyot va texnika ulkan muvaffakiyatlarni kulga kiritgani mamlakatlarni tajribasini ko’rsatib berdi.Lekin biznesni fakatgina shaxsiy boylik daromad ortirish manbaidir degan xato ta’riflar bor. Xakikiy biznesni asosi tadbirkorlikdir. Tadbirkor bo’lish degan so’zni tagida birir ishni boshlash, bajarish, uddalash, ya’ni aniq tayinli ish bilan shug’ullanish degan ma’no yotadi.Birok biznes «sexrli tayokcha» yoki «ochil dasturxon» degani ekan deganlar yanglishadilar. Biznes o’z xolicha muvaffakiyatga olib bormaydi. Uning zaminida xamisha mexnat , uddaburonlik, moxirlik, bilimdonlik va tashabbus yotadi. Bu xususiyatlar xammasi menejmentga xos xususiyatlar xisoblanadi. Xakikiy biznesmen talab va taklifni, pul sno\iga yetishgina emas, zamonaviy menejment sir asrorlarini xam bilishi, xisobotlar tizimini baxo siyosatini tushunadigan, kelajakni kura biladigan bo’lishi kerak.
Biznes xozirgi kunda xalqaro tus orlib borayotganliig sababli yuqorida aytilganlardan tashqari, chet tillarini xam bilishi zarur.Xar bir tadbirkor o’z faoliyatini boshlar ekan, bozor talab va taklif qonunlarini yaxshi bilishi, moliyaviy, aqliy xamda mexnat resurslariga kelgusida qanday tasavvurga ega bo’lishi, shuningdek, ish resurslaridan samarali foydalana bilishi kerak. Biznesni ux strategiya va taqtikasi bor. Uning strategik maksadi foydani eng ko’p darajasiga yetkazishdir. Taqtik maksadshi xar bir kontragent o’z vaqtida va mavjud shart sharoitlaridan foydalangan xolda muomalada bo’lib shu strategiyani amalga oshirishdir.Biznesning maksadi, odatda foydani oishirib borish yoki barqaror xolga keltirish. Tadbirkorning xam uy fikrlari xarakatlari va sarf xarajatlari aynan foyda olishga qaratilgan bo’ladi. Zarar qurishga, foydani yukotishga qaratilgan biznes bulmaydi, odatda xar ishda bo’lgani kabi biznesda xam muvaffakiyat o’z o’zidan kelavermaydi. Biznesda muvaffakiyatga erishish uning \oyasi, maksadi va vazifalariga, resurslar investisiyalar bilan nechoglik taminlangani shuningdek boshlangan ish natijalari ruyobga chiqarish usullariga ko’p jixatdan bog’liq.
Tadbirkorlik to’g’risidagi Respublika qonuniga asosan O’zbekistonda quyidagilar biznes subyektlari bula oladi:
-Aklli, xushi raso bo’lib, o’z ishi yo’zasidan qonun oldida javob bera oladigan fukaro;

• Fukarolar guruxi, jumladan davlatga, kooperativga karashli va boshqa turdagi korxona – jamoa biznesi;

  
  

• Chet el fukarosi yoki yuridik shaxsi shuningdek fukaroligi bulmagan shaxslar bular respublika qonunlarida ko’zda tutilgan vakolatlar doirasida faoliyat olib borishlari mumkin;

  
  

• Aralash mulk subyektlari.