2.8-jadval
Buxgalteriya balansidagi moddalarning o‘zgarishlari Mulk Davr boshiga debet qoldiq Xususiy mulk Qarzga olingan mulk Davr oxiriga debet qoldiq O‘sish darajasi Davr boshiga
kredit
qoldig‘i
A
b
XK
b
QK
b
-
-
Pul shaklida
bo‘lmagan
mulk
(PShBM)
PShBM
b
(PKB)
(PKB)
PShBMo
Pul
shaklidagi
mulk (PShM)
PShM
b
(PK)
PShM
0
Davr oxiriga
kredit
qoldig‘i
-
XK
0
QK
0
A
0
-
135
O‘sish
darajasi
-
-
Moliyaviy hisobotlar tarkibida buxgalteriya balansi markaziy
o‘rinda turadi va undagi ko‘rsatkichlarni tahlil etish va baholash orqali
xo‘jalik yurituvchi subyektning mulkiy va moliyaviy ahvolidan voqif
bo‘linadi.
Xo‘jalik yurituvchi subyektning iqtisodiy axvolidagi o‘zgarishlar
albatta mulkiy va moliyaviy munosabatlar tufayli yuzaga keladi. Odatda,
moliyaviy munosabatlarning klassik formulasi sifatida quyidagi
bog‘lanishdan foydalaniladi:
Pul1 => Tovar1 => Pul2* => Tovar2* => Pul3*...
(2.9)
*sikl natijasidagi yutuq: Pul1
Ushbu formulani iqtisodiy jarayonlarga nisbatan rasmiylashtirsak
quyidagi ko‘rinishga keladi:
PM=>R=>ICh=>TF=>XK=>PM*...
(2.10)
Bunda: PM – pul mablag‘lari;
PM* - sikl natijasidagi yutuq: PM < PM*
R – resurslar;
ICh – ishlab chiqarish;
TF – tijorat faoliyati;
HK – hisob-kitoblar.
Korxona aktivlari, xususiy kapital (sarmoya) va majburiyatlar
buxgalteriya balansining elementlari hisoblanadi.
2.9-jadval
