Bob. Moliyaviy tahlilni tashkil etish va axborot manbalari

Qimmatli qog‘ozlar tahlili. Tahlilning maqsadi – qimmatli 
qog‘ozlar bo‘yicha kelajakdagi xatti-harakatni aniqlik bilan taxmin 
qilishga qaratilgan. Tahlil qilmasdan sarmoyadorlar bozorda nima 
bo‘layotganligini bila olmaydilar.
Eng istiqbolli kompaniyalar, emitentlar ham oxir-oqibatda 
muvaffaqiyatsizlikka uchrashi mumkin. Boshqa tomondan kichik va 
noqobil kompaniyalar tez va kutilmagan tarzda natijalarga erishib‚ 
ularning ulushi keskin ortib ketishi mumkin. 
Barcha ishtirokchilar qaysi kompaniyalar rivojlanib ketmoqda, 
qaysilarining rivojlanishi sekinlashgan yoki orqaga ketganligiga qarab 
aksiyalarni sotib olish yoki sotish yuzasidan qimmatli qog‘ozlarni tahlil 
qilishga kirishadilar.
Qimmatli qog‘ozlarning odatda fundamental va texnik tahlil turlari 
tarkiblanadi. 
Moliyaviy hisobotni bashoratlash. Boshqaruv har doim kelajakka 
yo‘nalitirilgan bo‘ladi. Bo‘lib o‘tgan jarayonni ortga qaytarib bo‘lmaydi. 
Lekin uning natijalariga qarab kelajak rejasini tuzish, kelajakdagi 

---

119 
boshqaruvning optimalligini, samaradorligini ta’minlash choralarini 
ko‘rish mumkin. 
Moliyaviy hisobotlarni bashoratlash nima uchun kerak? Moliyaviy 
hisobotlarni bashoratlash asosida moliyaviy holat, natija, pul harakati, 
kapital o‘zgarishidagi har qanday ko‘rsatkichni oldindan kutilishini 
bashoratlash mumkin. 
Bashoratlash moliyaviy hisobotlar ma’lumotlari asosida hisob-kitob 
qilinadigan har qanday ko‘rsatkichni oldindan aniqlash imkonini beradi. 
Bu esa korxonaning moliyaviy holati, natijalari, pul oqimi yuzasidan 
oddindan kutilishi mumkin bo‘lgan holatni aniqlashga imkon beradi. 
To‘g‘ri, oldindan aniqlangan ko‘rsatkichning aniqligi ta’minlab 
bo‘lmaydi. Chunki unga ta’sir etuvchi ichki va tashqi omillar, 
shuningdek‚ boshqaruv apparati tomonidan qabul qilinadigan qarorlar 
aniqlikni qay jihatdandir o‘zgarishiga sabab bo‘ladi.
Bashoratlashda murakkab modellashtirish tizimidan foydalaniladi. 
Risklarni baholash masalasi bu borada o‘ta murakkab va qiyin jarayon 
hisoblanadi. 
Balans 
moddalarini 
bashoratlashda 
quyidagi