Akdeniz ve Ege, Mısır’lılardan bugüne kadar tekne yapımcılığı konusunda önemli bölgeler olarak tarihe kaydolmuştur.
Akdeniz ve Ege, Mısır’lılardan bugüne kadar tekne yapımcılığı konusunda önemli bölgeler olarak tarihe kaydolmuştur.
Geçen yüzyılın en önemli keşiflerinden biri olarak kabul edilen Uluburun batığı Bodrum’da denizcilik faaliyetlerinin M.Ö. 13. Y.Y.’a uzandığını göstermektedir.
Uluburun teknesinin yapım tekniği de bölgede yapılmış tarihi teknelere benzemektedir.
Pers kralı Mausolous'tan bu yana Bodrum önemli bir yerel gemi yapım merkezi haline gelmiştir.
Mısır kralı Kral Ptolemy M.Ö. 3. Y.Y.’da savaş gemilerini yaptırdığı yer Bodrum sahilleri olarak bilinmektedir.
Bodrum tersaneleri Karya ve Likyalılara, daha sonraları Roma ve Osmanlılara gemi ve tekne üretmiştir.
Bodrum tersaneleri Karya ve Likyalılara, daha sonraları Roma ve Osmanlılara gemi ve tekne üretmiştir.
Bodrum Limanı’nın kuzey batısında bulunan Osmanlı tersanesi 1800’lü yıllara kadar donanma için hizmet vermiştir.
Balıkçılık ve süngercilik faliyetlerinin Bodrum’da gelişmesiyle tersaneler 1970’li yıllara bu alanlara yönelik tekne imalat etmiştir.
Günümüzde turizminin gelişmesiyle birlikte Bodrum’da yat turizmine yönelik ticari ve özel yatlar, ihracata yönelik normal ve mega yatlar ile her tür tekne üretilmektedir.
1940’lı yılların başında Bodrum’lu Ziya Güvendiren Usta’nın başlatmış olduğu ahşap el yapımı gulet tekneler sadece Bodrum ve Türkiye’ye özgü değil aynı zamanda uluslararası alanda bir üne kavuşmuştur ve bu yatlar dünyadaki benzerlerinden oldukça farklı yapıdadır.
1940’lı yılların başında Bodrum’lu Ziya Güvendiren Usta’nın başlatmış olduğu ahşap el yapımı gulet tekneler sadece Bodrum ve Türkiye’ye özgü değil aynı zamanda uluslararası alanda bir üne kavuşmuştur ve bu yatlar dünyadaki benzerlerinden oldukça farklı yapıdadır.
Tırhandil
Tırhandil
Tırhandil, gerekçe üçe bir anlamına gelen “trikandini” nin zaman içinde değişmesiyle ortaya çıkmıştır.
Tırhandillerin en büyük özelliği, eninin boyunun üçte biri olmasıdır.
Genelde tek direkli olan tirhandiller, alçak ve kavisli yapısı ile göze çarpar.
Baş ve kıçının benzer biçimde,
Ay şeklinde bodoslamaları,
Geniş bir karna, yuvarlak gövdeye sahip bulunması diğer önemli özellikleri arasındadır.
Gulet
Gulet
Gulet, iki direkli olup, pruva direği tam armalı, grandi direği randa ve pik (sübye) yelkenli olup, iki direk arasına yan yelkenleri (velena) açılan yelkenli tekne tipidir. Bodrum guleti’nin en önemli özelliği; kıç formu yuvarlak kepçe kıç, baş ise kemanedir. Guletlerde genelde iki direkten büyük olanı önde , kısa olanı arkadadır.
Aynakıç
Aynakıç
Keç olarak da tanınan Aynakıç arka tarafı düz olan tekne tipine verilen isimdir. İngilizce karşılığı Ketch olan Keç aslında bir teknenin gövde şeklini değil de armasını tanımlayan terimlerden biridir.
Aynakıç, arka tarafı önü gibi sivri olan Tirhandil ve arkası yuvarlak formda olan Gulet ile kıyaslandığında, kıç tarafının düz olması sayesinde daha çok iç alan sağlar ve tasarımından dolayı kıç altında kazanılan bu yerde genellikle bir Master Cabin bulunur.
Bu özelliği Aynakıç'ın Mavi Yolculuk için en çok tercih edilen tekne tipi olmasına yol açmıştır.
Teknelerin kullanım amaçları ve yapım teknikleri, o bölgenin kültürüyle ilgili olan bir husustur.
Teknelerin kullanım amaçları ve yapım teknikleri, o bölgenin kültürüyle ilgili olan bir husustur.
Bir Bodrum guleti’nin üzerindeki her detay bir gerekliliğe, bir gerçekliğe dayanır.
Türk guletleri deniz, tarih, kültür, konaklama ve hareketin tamamını içinde barındıran eşsiz bir değer sayılır.
Dünya Ciro: 2005 : 23.7 milyar USD
Dünya Ciro: 2005 : 23.7 milyar USD
(Motor ve denizcilik aksesuarlarını eklersek bu rakam 30 milyar doları geçmektedir)
Değer olarak bakıldığında İtalya’da bulunan tersaneler dünyanın en büyük ihracatçıları olarak görülmekte. Bu süper yatların ihracından kaynaklanmaktadır. Diğer önemli nokta tüm tekneler yıllık bakım ve onarım için çekilmektedir. Buna ek olarak genelde yeni ekipman, inovasyon veya döşeme gerekmektedir.
2005/2006 İngiltere :
Yat İmalatı cirosu: GBP 780 milyon.
Tekne Tamir ve bakımı: GBP 148 milyon
Her yıl 7% büyüme : 2010 : 33 milyar USD
Tersane istihdam : Taşeron, tedarikçi, aksesuar 1:4 olarak tahmin edilmektedir.
İtalya’da yatırımı yapılan her 1000 euro’nun sektöre dönüşü 5009 euro’dur.*
Zengin turist çeken ve 12 ay gelir sağlayan,
Zengin turist çeken ve 12 ay gelir sağlayan,
Yat yapımcılığı diğer sektörlere ve iş kollarına verdiği destek ve geliri dağıtması bakımından lokomotif bir sektördür.
Bodrum’da iklim, teknik açıdan (düşük nem) uygun üretim ortamı sağladığı için de önemlidir. Yüksek nem oranı ahşabı deforme ettiği için ahşap tekne imalatında ciddi bir sorun yaratır. Bodrum’da nem oranının yıllık ortalaması %45 gibi düşük bir seviyede olması Bodrum’u tekne imalatı için son derece uygun bir konuma getirmektedir.
Yatlarda kullanılan malzemelerin çeşitliliği gelirin diğer sektörlere de dağılmasının zenginliği demektir.
Yat üretim maliyet bütçesinin yaklaşık dörtte üçü yan sanayi tarafından paylaşılmaktadır.
Bodrum ve çevresinde yatçılık, yatın inşasından başlayarak; kiralanmasına, kışlamasına, onarımına, ihracatına kadar pek çok alanı kapsayan ve buna bağlı olarak geniş ölçüde istihdam yaratan bir iş koludur.
Tersanelerimizde imal edilen yatlardan elde edilen gelirin %70’i ihracattan sağlanmaktadır.
Önemli döviz girdilerinin yanında, müşterinin ve yanında bulunan ziyaretçilerin konaklama, eğlence, yeme içme ve alışveriş sektörlerine de katkı da bulunmaktadır.
Bodrum’a özgün geleneksel üretim değerlerinin sürdürülmesi,
Guletin yanı sıra, farklı tekne tipleri de yapılmakta olup, tekne tasarımından, malzemeye, yapım tekniğinden, yapım ekibine kadar giderek uzmanlaşan bu sektör, Bodrum’un en önemli sektörlerinden biri haline gelmiştir.
Guletin yanı sıra, farklı tekne tipleri de yapılmakta olup, tekne tasarımından, malzemeye, yapım tekniğinden, yapım ekibine kadar giderek uzmanlaşan bu sektör, Bodrum’un en önemli sektörlerinden biri haline gelmiştir.
Bodrum guletinin başlangıçta yelkene uygun olmadığı konusunda ki şüpheler, son 20 yıldır imal edilen ve “Bodrum Kupası Ahşap Yat Yarışları”nda kendini gösteren tekneler aracılığıyla ortadan kalkmıştır.
Genel çerçevede duruma bakıldığında, kentin merkezden dışa doğru gelişerek İçmeler üzerinde baskı yarattığıdır.
Genel çerçevede duruma bakıldığında, kentin merkezden dışa doğru gelişerek İçmeler üzerinde baskı yarattığıdır.
Yat imalat alanlarında ki sorunların çözülememesi nedeni ile tersanelerin düzensiz görünümü bir dünya kenti olan Bodrum’un imajını negatif anlamda etkilemektedir.
İmar durumu
İmar durumu
Ruhsatlar
İmar sorunlarının giderilmesi
Fiziki ve altyapı şartların iyileştirilmesi
Elektrik ve telefon kablolarının yer altına alınması
Bölgenin yangın sisteminin tamamlanması
Çekek yolları
Arıtma tesisi
Mendirek
Yolların ıslahı ve yeni yollar açılması
Standardizasyon
Ara eleman yetersizliği
Sağlık kurumu olmaması
GELİŞMİŞ SEKTÖRÜN İMALAT YAPTIĞI YERLERİN MARİNALAR DIŞINDA RUHSATI YOKTUR. ISO BELGESİ ALMIŞ İŞLETMELER DAHİ RUHSAT PROBLEMİNİ AŞAMAMIŞTIR.
GELİŞMİŞ SEKTÖRÜN İMALAT YAPTIĞI YERLERİN MARİNALAR DIŞINDA RUHSATI YOKTUR. ISO BELGESİ ALMIŞ İŞLETMELER DAHİ RUHSAT PROBLEMİNİ AŞAMAMIŞTIR.
DENİZCİLİK MÜSTEŞARLIĞININ 13 ŞUBAT 2009 TARİH VE 27140 SAYILI YÖNETMELİĞİNE GÖRE RUHSAT ALMA SÜRESİ 31 MART 2010 DA SONA ERMEKTEDİR. BU DURUMDA TÜM YAT İMALAT SEKTÖRÜ YOK OLACAKTIR.
TERSANELER ALDIĞI SİPARİŞİ KAPALI ALANDA YAPMAK ZORUNDADIR.
EKSİKLİKLER, İHTİYACA CEVAP VEREMEDİĞİNDEN, PLANLI PLANSIZ GELİŞİM YAŞANMIŞTIR.
İÇMELER TERSANE BÖLGESİ, MUĞLA ANITLAR KURULUNUN 15.08.2001 / 562 NO.LU KARARI İLE 2. DERECE DOĞAL SİT ALANINA ALINMIŞTIR.
TERSANE ALANI ÜZERİNDEKİ YOĞUNLUĞU ARTIRACAK, BASKI YAPACAK PLAN KARARLARI ALINMIŞTIR.
BODRUM BELEDİYESİ SINIRLARI İÇİNDE İMAR PLANI VARDIR. YALIÇİFTLİK BELEDİYESİ SINIRLARI İÇİNDE KALAN KISIM PLANSIZDIR. YALIÇİFTLİK BELEDİYESİNİN DOĞRUDAN ULAŞIM BAĞLANTISI YOKTUR.
İÇMELER MEVKİİNE ULAŞIM KIYI BOYUNCA TEK BİR TAŞIT YOLU İLE TERSANE ALANI İÇİNDEN GEÇİLEREK SAĞLANMAKTADIR.
İÇMELER MEVKİİNE ULAŞIM KIYI BOYUNCA TEK BİR TAŞIT YOLU İLE TERSANE ALANI İÇİNDEN GEÇİLEREK SAĞLANMAKTADIR.
ACİL DURUMLARDA BÖLGEYE ULAŞILABİLECEK İKİNCİ BİR YOL BAĞLANTISI YOKTUR.
MALZEME TAŞIYAN KAMYON VE TIRLAR İÇİNDE YÜKLEME, BOŞALTMA BEKLEME YADA DÖNÜŞ EYLEMLERİNİ RAHAT GERÇEKLEŞTİRECEKLERİ ÖZEL TANIMLI BİR ALAN YOKTUR.
MEVCUT ÇEKEK YOLLARI YETERSİZDİR.
SAHİLDE YERİ OLMAYAN TERSANELERDE İMAL EDİLEN YATLARIN DENİZE İNDİRİLMELERİ UZUN UĞRAŞLAR NETİCESİ OLMAKTADIR.
TERSANE ALANI DÜZENLİ BİR OTOPARKA SAHİP DEĞİLDİR.
ELEKTRİK VE TELEFON KABLOLARININ HAVADAN OLMASI SEBEBİYLE , HER KARA TARAFINDAN SAHİLE TEKNE İNDİRİLMESİ SIRASINDA, ELEKTRİK KESİNTİLERİNE MARUZ KALINMAKTADIR.
ELEKTRİK VE TELEFON KABLOLARININ HAVADAN OLMASI SEBEBİYLE , HER KARA TARAFINDAN SAHİLE TEKNE İNDİRİLMESİ SIRASINDA, ELEKTRİK KESİNTİLERİNE MARUZ KALINMAKTADIR.
ELEKTRİK KESİNTİSİNDEN DOĞAN İŞ KAYIPLARININ YANISIRA BAZI CİHAZLARDA DA ARIZALAR BAŞ GÖSTERMEKTEDİR.
HER SENE, 15 ADET TEKNENİN KARADAN SAHİLE İNDİRİLMELERİ ESNASINDA İKİ GÜN KESİLEN ELEKTRİK, CİDDİ MALİ İŞ KAYBINA NEDEN OLMAKTADIR.
YOLUN KARA YÖNÜNDEKİ YAT İMALAT ATÖLYELERİNİN EN AZ 15’İNİN ELEKTRİK VE SU ABONELİĞİ İLE ALTYAPISI YOKTUR.
MEVCUT ARITMA TESİSİ İÇMELER’DE TERSANELERİN ARASINDA KALMIŞTIR.
MEVCUT ARITMA TESİSİ İÇMELER’DE TERSANELERİN ARASINDA KALMIŞTIR.
ATIKLARIN DEPOLANABİLMESİ İÇİN KATI ATIK DEPOLARI BULUNMAMAKTADIR.
Yol Haritası ile Bodrum Yat İmalatı Sektörünün sorunlarına bütüncül bir çözüm bulunacağı düşünülmektedir
Yol Haritası ile Bodrum Yat İmalatı Sektörünün sorunlarına bütüncül bir çözüm bulunacağı düşünülmektedir
AB projesi kapsamında Dış Ticaret Müsteşarlığı – İhracat Genel Müdürlüğü, öncülüğünde yürütülen Türkiye Kümelenme Stratejisini Geliştirmek için yapılmış bir projedir
Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası hazırlanan 10 yol haritasından biridir.
23 Haziran 2009 toplantısının amacı bu yol haritasının uygulamaya geçirilmesi için ilk adımı atmaktır.
Kümenin vizyonu:
Kümenin vizyonu:
“Akdeniz yat imalatı ve deniz turizminde cazibe merkezi olmak”
Vizyona ulaşmayı sağlayacak strateji:
“Üstün nitelikli müşteri ihtiyacına göre düzenlenmiş yat, yat hizmetleri ve turistik teknelerde Akdeniz’de lider olmak”
Devlet-Özel Sektör Ortaklığı kurulması
Devlet-Özel Sektör Ortaklığı kurulması
Master Plan oluşturulması
Kümenin temel paydaşı olacağı bir yatçılık Okulu kurulması
Ağ oluşturma ve Tanıtım
Küme Çevre Destek Merkezinin kurulması (KÇDM)
Küme Danışma Kurulu ve Küme Yönetim Ekibinin oluşturulması
Bodrum bölgesinde tersanelerde iş yapmayı etkileyen yönetmeliklerin geliştirilmesini amaçlayarak, küme ve devlet kurumları arasında kamu-özel sektör işbirliğinin oluşturulması
Bodrum bölgesinde tersanelerde iş yapmayı etkileyen yönetmeliklerin geliştirilmesini amaçlayarak, küme ve devlet kurumları arasında kamu-özel sektör işbirliğinin oluşturulması
“İş kümelerinin rekabetçilikleri kamusal politikalarla ve kamusal kurumların (merkezi ve yerel) iş kümesinin ihtiyaçlarına duyarlılıkları ile yakından ilgilidir”.
İletişim Ağının oluşturulması – Bu proje’de işbirliği yapılacak her kurumdan bir temsilci belirlenmesi talep edilmiştir,
Bu işbirliği ağının kurulmasındaki amaç çalışmaların kesintiye uğramadan devam ettirilmesidir,
Sektörü ilgilendiren her türlü yasa ve yönetmelikte yapılacak düzenleme ve/veya yeniden oluşturulması süreçlerinde sektör ihtiyaç ve beklentilerini ilgili makamlara iletecek taslaklar ve öneriler hazırlamak.
Mevcut, eski ve yeni tersane alanlarının yeniden düzenlenmesi , inşa edilmesi projesini kapsayacak olan bir Master Planı’nın geliştirilmesi.
Mevcut, eski ve yeni tersane alanlarının yeniden düzenlenmesi , inşa edilmesi projesini kapsayacak olan bir Master Planı’nın geliştirilmesi.
Master planın oluşturulmasından sonra en acil ve önemli sorunların öncelikle giderilmesi,
Ülkemizde ara eleman yetiştirme düzeyinde bir meslek yüksek okulu bulunmamaktadır. Ancak, sektörün temel sorunlarından biri nitelikli ara eleman teminidir. Yurtdışında, sertifika eğitimi, 1 yıllık mesleki eğitim, 2 yıllık meslek yüksekokulu ve 3-4 yıllık lisans düzeyinde öğretim mevcuttur. Bu örneklerden de yola çıkarak yat imalatına uygun profilde bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip kişiler yetiştirilebilir. Bodrum, bu konuda da ülkemizde öncü olma istek ve yeteneğine sahiptir.
Uygulamalı eğitim veren Meslek Lisesi
Uygulamalı eğitim veren Meslek Lisesi
Tersane’ye yakın bir bölgede uygulamalı eğitim okulu açılarak ara eleman ihtiyacı giderilmeli ve yerel potansiyelden istihdam yaratılması
Yat İmalatı Enstitüsünün - Üniversiteye bağlı, gelişen teknolojilere uyum, kalite ve üretim standartlarını yükseltmek, yeni dizayn ve ürün geliştirme ve AR-GE faaliyetini yeterli hale getirmek, stratejik metodlar geliştirmek amacıyla
Üniversite
Yüksek Okul
Araştırma ve Geliştirme Birimi
Laboratuar
3. Yat İmalatçılarının kurumsallaşmasının teşvik edilmesi, ve dış ticaret eğitimi almaları
3. Yat İmalatçılarının kurumsallaşmasının teşvik edilmesi, ve dış ticaret eğitimi almaları
Tersanelerimizin ve yan sanayi firmalarının ISO kalite standartlarında ve dünya standartlarına uygun üretim yapması için eğitim verilmesi
Tersanelerimizin kurumsallaşma sürecine girmeleri için kurumsallaşma eğitimi almaları
İhracatın arttırılması için dış ticaret eğitimi verilmesi
4. İstihdam Stratejisi – Uzman ve ara eleman ihtiyacının yerel kaynakların kullanılması ile giderilmesi
Tüzükler, tersane ruhsatları ve uluslararası denetleme sistemini geliştirerek, küme içi işbirlikleri üzerinde çalışmak
Tüzükler, tersane ruhsatları ve uluslararası denetleme sistemini geliştirerek, küme içi işbirlikleri üzerinde çalışmak
Küme’nin veya başlıca markalarının (Bodrum Guleti) farkındalığını yurt dışında arttıracak faaliyetlere bağlı “Küme” tanıtımı üzerinde çalışmak.
BODRUM TİCARET ODASI ARŞİVLERİ
BODRUM TİCARET ODASI ARŞİVLERİ
BODRUM DENİZ TİCARET ODASI ARŞİVLERİ
İÇMELER DERNEĞİ
TAVŞANBURNU DERNEĞİ
SS ÖREN KOOP ARŞİVLERİ
FUAT TURAN GMO Bodrum Temsilcisi ve Yat Yapı Koop. Yön. Krl. Bşk.
PROF. DR. ABDİ KÜKNER İ.T.Ü. Deniz Teknolojisi Mühendisliği Bölüm Bşk. Gemi ve Deniz Teknolojisi / Kasım 2007
Bodrum Yarımadasının Çevresel ve Yapısal Geleceği Sempozyumu / Mart 2008
