Bolalar psixologiyasi va psixodiagnostikasi

Guruhlarda ishlash qoidasi
Sherigingizni diqqat bilan tinglang.
Guruh ishlarida o‘zaro faol ishtirok eting, berilgan topshiriqlarga mas’uliyat bilan yondashing.
Agar yordam kerak bo‘lsa, albatta murojaat qiling.
Agar sizdan yordam so‘rashsa, albatta yordam bering.
Guruhlar faoliyatining natijalarini baholashda hamma ishtirok etishi shart.
Aniq tushunmog‘imiz lozim:

• 
  Boshqalarga o‘rgatish orqali o‘zimiz o‘rganamiz;
  
• 
  Biz bitta kemadamiz: yoki birgalikda suzib chiqamiz, yoki birgalikda cho‘kib ketamiz.
  

2-ilova


3-ilova
Ekspert guruhlar ish natijalarini baholash mezonlari

Mezonlar	Maks. ball	Guruh natijalarini baholash
		1	2	3	4	5	6
Axborotning to‘liqligi	1,0
Axborotning grafik shaklda ifoda etilishi	0,6
Guruhning faolligi	0,4
Ballarning maksimal summasi, jami	2

4-ilova

“Qanday” diagrammasi

«ko‘ndalangigakesim»


Qanday?

Bolani o‘rganishningasosiy shakllari











«uzunasiga kesim»


Qanday?


T-chizma grafik organayzerlari
1)

Kuzatish metodining afzalliklari	Kuzatish metodining kamchiliklari

2)

Eksperiment metodining afzalliklari	Eksperiment metodining kamchiliklari

3)

Anketa metodining afzalliklari	Anketa metodining kamchiliklari

4)

Test metodining afzalliklari	Test metodining kamchiliklari

5)

Faoliyat maxsulini o‘rganish metodining afzalliklari	Faoliyat maxsulini o‘rganish metodining kamchiliklari

6)

Proektiv metodikalarning afzalliklari	Proektiv metodikalarning kamchiliklari

7)

Sotsiometriya metodining afzalliklari	Sotsiometriya metodining kamchiliklari

5-ilova


Bilmilarni faollashtirish uchun savollar

1. 
   Bolalar psixologiyasi fanining asosiy metodlari bilan yordamchi metodlari haqida gapiring.
   
2. 
   Bolalar psixologiyasi fanida sotsiometriya metodining ahamiyati.
   
3. 
   Psixologik tadqiqot o‘tkazish shakllari
   
4. 
   Kuzatish metodini amalga oshirishda qayd etiladigan belgilarni ko‘rsating? Nima uchun dalilarni qayd etishda unga qo‘shilib keladigan holatlarni hisobga olish zarur?
   

Topshiriq
Vazifa: Bolalar psixologiyasida keng qo‘llanadigan quyidagi metodlarning ishlab chiqilishi qaysi olimlar ijodi hamda g‘oyalari bilan bog‘liq ekanini belgilang. Bunda quyidagi jadvalning tegishli satri va ustuni kesishgan joyga muayyan belgi qo‘yish talab qilinadi.

№	Metodlar	Olimlar
		F.Galton	Ya.Moreno	J.Piaje	A.F.Lazurskiy	E.Krepelin	A.Gezell	L.S.Vigotskiy
1	Egizaklar metodi
2	Klinik suhbat metodi
3	Sotsiometriya metodi
4	Tabiiy eksperiment metodi
5	Proektiv metod
6	Genetik kesimlar metodi
7	Eksperimental genetik metod

Inson psixik rivojlanishini periodizatsiyasi
1-ilova
Vazifa: Berilgan yosh davrlarining fanda qabul qilingan taxminiy xronologik chegaralarini ajratib ko‘rsating. Bunda qo‘yida chizib ko‘rsatilgan shkalaning tegishli bandidan ajratuvchi chiziqni qo‘yib, hosil bo‘lgan kesma oldiga muayyan davrning tartib raqamini yozish talab qilinadi.

21
20
Xronologik yosh chegaralari 19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0

№	Yosh bosqichlari
I	Go‘daklik
II	Ilkbolalik
III	Maktabgacha yosh davri
IV	Kichik maktab yoshi
V	O‘smirlik
VI	O‘spirinlik

2-ilova
Insert jadvali


Insertjadvali

V	+	–	?

Psixik rivojlanish nazariyasi


A.N.Leontevning faoliyat nazariyasi


Tarqatma materialning taxminiy nusxasi


FSMU texnologiyasi


(F) – Fikringizni bayon eting.
(S) – Fikringiz bayoniga biron sabab ko‘rsating.
(M) –Ko‘rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring.
(U) – Fikringizni umumlashtiring.



Ushbu texnologiya tinglovchilarni o‘z fikrini himoya qilishga,
Erkin fikrlash va o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq holda
bahslashishga, egallangan bilimlarni tahlil qilishga, qay
darajada egallaganliklarini baholashga hamda
tinglovchilarni bahslashish madaniyatiga o‘rgatadi.

F Fikringizni bayon eting.
S Fikringizni bayoniga biror sabab ko‘rsating.
M Ko‘rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring.
U Fikringizni umumlashtiring.

Faoliyat – sub’ektning faolligidir
F
S
M
U

3-ilova
Nazorat savollari va vazifalari:

1. 
   A.N.Leontevning faoliyat nazariyasi.
   
2. 
   Faoliyatda psixikaning rivojlanishi tamoyilini izohlab bering.
   
3. 
   Ong va faollik tushunchalarining mohiyatini izohlang.
   
4. 
   A.N.Leontev konsepsiyasini boshqa faoliyat nazariyalari bilan qiyoslang.
   
5. 
   Psixik taraqqiyot qonuniyatlari va yetakchi faoliyat turlari:
   

Vazifa:Psixik rivojlanish qonuniyatlarining mazmuni hamda turli yosh davrlaridagi yetakchi faoliyat turlarini ko‘rsating. Bunda quyida keltirilgan jadvalning birinchi ustuniga kiritilgan bandlar tartib raqamini uchinchi (bo‘sh) ustunga ikkinchi ustunda keltirilgan tushunchalar ro‘parasida ularga mos javob variantlari o‘rin egallaydigan qilib joylashtirish talab qilinadi.

№	1-ustun	2-ustun	3-ustun
Psixik rivojlanish qonuniyatlarining mazmuni
1	Psixik rivojlanish davomida turli psixik funksiyalar taraqqiyotining notekis kechishi	Kumulyativlik qonuniyati
2	Nisbatan sust rivojlangan psixik funksiyalar vazifasining qisman boshqa funksiyalar tomonidan bajarilishi	Geteroxronlikqonuniyati
3	Psixik funksiyalarning o‘zaro aloqadorlikda taraqqiy etishi	Senzitivlik qonuniyati
4	Psixik rivojlanishning muayyan davri ma’lum psixik funksiyalar rivojlanishi uchun qulay davr bo‘lishi	Kompensatsiyaqonuniyati
5	Psixik rivojlanish davomida psixik funksiyalar va xususiyatlardagi o‘zgarishlarning to‘planib borishi	Integratsiya qonuniyati
Turli yosh davrlarida yetakchi faoliyat turlari
1	Syujetli-rollio‘yin	Go‘daklik davri
2	O‘quvfaoliyati	Ilk bolalik davri
3	Predmetli-manipulyativ faoliyat	Maktabgacha yoshdavri
4	Intim-shaxsiy muloqot	Kichik maktab yoshi
5	Bevosita emotsional muloqot	O‘smirlik davri