Bolivya Gerillasının Efsane İsmi

INTI PEREDO

“İnti ve Coco’nun sağlam asker ve devrimci kadrolar olarak gittikçe sivrildiklerine de işaret etmek gerekir. “ Che Guevara “Bolivya Günlüğü”nde bir aylık değerlendirme raporunda böyle diyor. Burada sözü edilen kişilerden İnti, Guido Peredo Leigue’dir; Coco ise onun kardeşi Roberto Peredo Leigue… Bu iki kardeş, hem Che’nin hayatında, hem de Bolivya ve Latin Amerika devrim tarihinde unutulmaz bir yere sahiptirler. 1939 ve 1938 yıllarında her ikisi de Trinidad’da doğan kardeşlerden Coco onbir yaşında, İnti ise 12 yaşında Bolivya Komünist Partisi ile tanıştılar. Her ikisi de önce çocuklar ve gençlerle ilgili örgütlerde yöneticilik yaptıktan sonra parti sorumlusu olarak görevler aldılar. İnti, son olarak başkent La Paz’da parti bölge sekreteridir. Bu arada artık ikisi de evlidir ve Coco’nun üç, İnti’nin iki çocuğu vardır. Daha sonra ikisi de sağcı bir çizgiye kayan Bolivya Komünist Partisi’nden ayrılarak Bolivya Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN)’de yer alırlar. Vietnam ve Küba’da gerilla eğitimi aldıkları dönem tam da bu yıllardır ve başından beri Che Guevara ile ilişkileri vardır. Böylece Bolivya gerillasının bir parçası olurlar. Savaş sırasında Che’nin en gelişkin yardımcıları da özellikle onlardır. İnti, ELN’nin politik komiseridir. Bu arada düşman da özellikle İnti ile uğraşmakta ve ortalığa onun öldürüldüğü yalanlarını yaymaktadır. Öyle ki, sonunda ELN, özel bir bildiriyle “İnti Peredo ordumuzun komutasında görevli olup politik komiser unvanına sahiptir. Son zamanlarda birçok harekatı o yönetmiştir. Sağlığı yerinde olup yaralı da değildir; onun ölümüyle ilgili haber, ordumuza karşı savaşta güçsüzlüğünün bilincinde olan silahlı kuvvetlerin uydurduğu bir yalandır” açıklamasını yapmak zorunda kalacaktır. Bu arada kardeşlerden Coco, 27 Eylül 1967’de bir çarpışmada şehit düşer. Ve daha sonra 8 Ekim 1967’de Che Guevara düşman tarafından yaralı ele geçirildikten sonra kurşunlanarak öldürülür. Bütün bu ağır darbeler ve ordunun saldırılarından sonra sağ kalan gerillalardan biri de İnti’dir. O güne dek Che’nin yönetimi altında görevlerini hep titizlikle yerine getiren İnti, şimdi her şeyi yeniden inşa etmek zorunda kalacaktır. Ve o bu zor görevin üstesinden gelir. Che’nin ölümünün üstünden daha bir yıl geçmeden Bolivya gerillasının manifestosu İnti’nin kaleminden Latin Amerika ve dünya halklarına yeniden ulaşır: “Bolivya gerillası ölmedi; o daha yeni başlıyor!” O günlerde Asya-Afrika-Latin Amerika’nın devrimci örgütlerinden oluan Üç Kıta Konferansı (Tricontinantal) “İnti yoldaşa sonsuz dayanışmamızı ve desteğimizi sunuyoruz” diyerek mücadeleyi selamlamaktadır. Bolivya gerillası İnti’nin önderliğinde ve Bolivya Komünist Partisi’nin çizgisine karşın yine de başlamış ve gelişmektedir. Ancak bir süre sonra, 9 Eylül 1969 tarihinde İnti, yoldaşı David Adriazola ile birlikte başkent La Paz’da düşman güçleri tarafından sıkıştırılır ve çatışma sonrasında her ikisi de şehit düşer. Sonunda birlikte savaştığı Commandante’si Che ile yeniden buluşmuş ve onun gibi ölümsüzlüğe kavuşmuştur. Ünlü manifestosunda kendilerini “hayalperest” küçük bir grup denildiğini belirten İnti, kaba bir özetle şöyle yanıtlıyordu bu spekülasyonu: “Hayalperest. Evet! Ama bu hayalperestler Bolivya’da bir güç yaratıyorlar.” Tania (Haydee Tamara Bunke Bider), Joaquín, Juan Pablo Chang, Moisés, Che Guevara, Jorge Vázquez, Aniceto Reynaga, Antonio Jiménez, Coco Peredo, İnti Peredo, David Adriazola ve diğerleri… Bolivya gerillasının toplam 38 şehidi, kararlılıklarıyla bugün bile önümüzü aydınlatıyorlar.