BöLÜm a gençLİk programi hakkinda genel biLGİ 5

BÖLÜM A – GENÇLİK PROGRAMI HAKKINDA GENEL BİLGİ

15 Kasım 2006 tarihinde 1719/2006/EC sayıyla alınan kararla¹ Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi gençlerin yaygın eğitim faaliyetlerini yasal çerçevede desteklemek amacıyla 2007 yılından başlayıp 2013 yılına kadar sürecek olan Gençlik Programını (Youth in Action) yürürlüğe koymuştur.
Gençlik Programı, ergenlik ve yetişkinlik arasındaki gençlerin ihtiyaçlarına Avrupa düzeyinde cevap vermeyi amaçlamaktadır. Program, becerilerin kazanılmasına önemli bir katkı sağlamakta ve bu nedenle gençlere, Avrupa boyutunu da içeren resmi ve gayri resmi öğrenme fırsatları sağlamada önemli bir araç vazifesi görmekte ve ayrıca revize edilmiş Lizbon Stratejisi², Avrupa Gençlik Paktı³ çerçevesinde belirtilen amaçların yerine getirilmesine katkıda bulunmaktadır. Dahası, AB Gençlik Stratejisini (yatırım ve güçlendirme) destekleyen önemli bir araçtır⁴.
Gençlik Programı, daha önceki programlar olan “Avrupa İçin Gençlik” (1989-1999), Avrupa Gönüllü Hizmeti ve GENÇLİK Programı (2000-2006) tecrübeleri üzerine inşa edilmiştir. Program, gençlik alanında farklı paydaşlarla geniş çaplı danışmalar yapıldıktan sonra Komisyon tarafından sunulmuştur. 2003 yılında, programda yer alan çeşitli uzman, paydaş ve bireylerden elde edilen veriler kullanılmak suretiyle GENÇLİK Programının bir ara değerlendirmesi yapılmıştır. Yeni Gençlik Programının (Youth in Action) oluşturulma sürecinde, bir ön değerlendirmeden elde edilen bilgiler kullanılmıştır.

Gençlik Programının mevcut Program Kılavuzunun (ve ilave özel teklif çağrılarının) uygulanması aşağıdaki şartların yerine getirilmesine bağlıdır: Program Komitesine havale edildikten sonra Gençlik Programının yıllık iş programının kabul edilmesi Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi tarafından, Avrupa Birliği yıllık bütçelerinden Gençlik Programı için gerekli yasal tahsisatın yapılması

1. Gençlik Programının hedefleri, öncelikleri ve önemli özellikleri nelerdir?

Hedefler

Gençlik Programının yasal dayanağında belirtilen genel hedefler şunlardır:

• 
  Gençlerin genel olarak aktif vatandaşlıklarını ve özel olarak Avrupa vatandaşlıklarını teşvik etmek
  
• 
  Özellikle Avrupa Birliği’nde sosyal uyumu güçlendirmek amacıyla gençler arasında dayanışmayı geliştirmek ve hoşgörüyü teşvik etmek
  
• 
  Farklı ülkelerdeki gençler arasında karşılıklı anlayışı güçlendirmek
  
• 
  Gençlik faaliyetlerine yönelik destek sistemlerinin kalitesinin ve gençlik alanındaki sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerinin geliştirilmesine katkıda bulunmak
  
• 
  Gençlik alanında Avrupa işbirliğini teşvik etmek.
  

Öncelikler

Bu genel hedefler daimi öncelikler ve yıllık öncelikler gözönünde bulundurularak proje seviyesinde uygulanabilir.

Daimi öncelikler

Avrupa Vatandaşlığı

Gençlerin, Avrupa vatandaşları oldukları bilincine kavuşturulması, Gençlik Programının bir önceliğidir. Amaç, gençlerin Avrupa vatandaşlığı dahil Avrupa ile ilgili konularda düşünmelerini teşvik etmek ve Avrupa Birliği’nin oluşumu ve geleceği konusundaki tartışmalarda yer almalarını sağlamaktır. Buna dayalı olarak projeler, güçlü bir Avrupa boyutuna sahip olmalı ve gelişen Avrupa toplumu ve değerleri hakkında düşünmeyi teşvik etmelidir.
Avrupa boyutu kapsamlı bir konudur. Bir Gençlik Programı projesi bu konuyu yansıtabilmek için farklı ülkelerden bir araya gelen gençlere farklı kültürleri taşımakla birlikte, ortak değerleri tanımlama imkanı vermelidir.
Projeler aynı zamanda gençleri, Avrupa toplumunun temel özelliklerini yansıtmaya teşvik etmeli, hatta bunun da ötesinde, onları kendi toplumları içinde aktif rol oynamaya cesaretlendirmelidir. Kendini Avrupalı hissetmeleri, gençlerin mevcut ve gelecekteki Avrupa’nın oluşumunda aktif rol oynadıkları gerçeğinin farkına varmalarına bağlıdır. Dolayısıyla Avrupa boyutu taşıyan bir proje sadece Avrupa’yı keşfetmeyi değil, aynı zamanda ve daha da önemlisi onu inşa etmeyi hedeflemelidir.

Gençlerin katılımı

Gençlik Programının ana önceliklerinden biri, gençlerin demokratik hayata katılımıdır. Katılıma yönelik genel amaç, gençlerin aktif vatandaş olmaları konusunda teşvik edilmesidir. Bu amacın, gençlerin katılımı ve bilgilendirilmesine ilişkin ortak hedefler hakkındaki Konsey kararında ortaya konan aşağıdaki üç boyutu vardır⁵:

• 
  Gençlerin bulundukları toplumun yaşamına katılımını arttırmak
  
• 
  Gençlerin temsilî demokrasi sistemine katılımını arttırmak
  
• 
  Katılımla ilgili farklı öğrenme şekillerine daha fazla destek vermek
  

Gençlik Programı kapsamında finanse edilen projeler, katılım kavramını proje uygulaması için bir pedagojik prensip olarak kullanarak bu üç boyutu yansıtmalıdır.

Aşağıdaki noktalar, Gençlik Programı projelerinde katılımcılığın temel prensiplerine vurgu yapmaktadır:

• 
  Katılımcılara pasif dinleyici olmaktan ziyade birbirleriyle etkileşim içinde olmalarını önerir,
  
• 
  Bireysel bilgi ve becerilere saygı duyar,
  
• 
  Projelere sadece dahil olma değil aynı zamanda proje ile ilgili karar almada etkili olmayı sağlar,
  
• 
  Katılım, bir sonuç olduğu kadar bir öğrenme sürecidir de.
  
• 
  Özel teknik beceriler kazandırmaktan ziyade bir yaklaşım ve bir tarzdır.
  

Katılımcı yaklaşım, davranış prensiplerine vurgu yapar. Bunlar:

• 
  Dış uzmanların geleneksel rolünü tersine çevirme (öğrenme işleminin tersine yürümesi)
  
• 
  Gençlerin kendi analizlerini yapma işini üstlenmeleri
  
• 
  Kolaylaştırıcıların özeleştiri bilinci kazanmaları
  
• 
  Bilgi ve fikirlerin paylaşılması.
  

Katılımcı teknikler sadece enstrümanlardan ibaret değildir. Katılımcı yaklaşım aynı zamanda bir ruh hali ve duruştur.

Genel anlamda bu öncelik, gençlerin Gençlik Programı projelerinin bütün aşamalarında aktif birer katılımcı olmalarına imkan sağlayan anahtar yöntemdir. Başka bir deyişle, gençlerin projelerinin kaderiyle ilgili karar alma mekanizmasında yer almaları sağlanmalı ve onlara danışılmalıdır.
Dahası Gençlik Programı, gençleri kendi toplumlarına olumlu etki yapan projelerde yer almaya teşvik etmektedir.