BöLÜm a gençLİk programi hakkinda genel biLGİ 5

Gençlerin katılımı

Gençlik Programının ana önceliklerinden biri, gençlerin demokratik hayata katılımıdır. Katılıma yönelik genel amaç, gençlerin aktif vatandaş olmaları konusunda teşvik edilmesidir. Bu amacın, gençlerin katılımı ve bilgilendirilmesine ilişkin ortak hedefler hakkındaki Konsey kararında ortaya konan aşağıdaki üç boyutu vardır⁵:

• 
  Gençlerin bulundukları toplumun yaşamına katılımını arttırmak
  
• 
  Gençlerin temsilî demokrasi sistemine katılımını arttırmak
  
• 
  Katılımla ilgili farklı öğrenme şekillerine daha fazla destek vermek
  

Gençlik Programı kapsamında finanse edilen projeler, katılım kavramını proje uygulaması için bir pedagojik prensip olarak kullanarak bu üç boyutu yansıtmalıdır.

Aşağıdaki noktalar, Gençlik Programı projelerinde katılımcılığın temel prensiplerine vurgu yapmaktadır:

• 
  Katılımcılara pasif dinleyici olmaktan ziyade birbirleriyle etkileşim içinde olmalarını önerir,
  
• 
  Bireysel bilgi ve becerilere saygı duyar,
  
• 
  Projelere sadece dahil olma değil aynı zamanda proje ile ilgili karar almada etkili olmayı sağlar,
  
• 
  Katılım, bir sonuç olduğu kadar bir öğrenme sürecidir de.
  
• 
  Özel teknik beceriler kazandırmaktan ziyade bir yaklaşım ve bir tarzdır.
  

Katılımcı yaklaşım, davranış prensiplerine vurgu yapar. Bunlar:

• 
  Dış uzmanların geleneksel rolünü tersine çevirme (öğrenme işleminin tersine yürümesi)
  
• 
  Gençlerin kendi analizlerini yapma işini üstlenmeleri
  
• 
  Kolaylaştırıcıların özeleştiri bilinci kazanmaları
  
• 
  Bilgi ve fikirlerin paylaşılması.
  

Katılımcı teknikler sadece enstrümanlardan ibaret değildir. Katılımcı yaklaşım aynı zamanda bir ruh hali ve duruştur.

Genel anlamda bu öncelik, gençlerin Gençlik Programı projelerinin bütün aşamalarında aktif birer katılımcı olmalarına imkan sağlayan anahtar yöntemdir. Başka bir deyişle, gençlerin projelerinin kaderiyle ilgili karar alma mekanizmasında yer almaları sağlanmalı ve onlara danışılmalıdır.
Dahası Gençlik Programı, gençleri kendi toplumlarına olumlu etki yapan projelerde yer almaya teşvik etmektedir.

Kültürel çeşitlilik

Irkçılık ve yabancı düşmanlığı ile mücadelenin yanı sıra kültürel çeşitliliğe saygı Gençlik Programının öncelikleridir. Program, farklı kültürel, etnik ve dini geçmişten gelen gençlerin ortak faaliyetlerine imkan sağlayarak gençlerin kültürlerarası öğrenimini geliştirmeyi amaçlar.
Projelerin geliştirilmesi ve uygulanması göz önüne alındığında bu husus, bir projede yer alan gençlerin, projenin kültürlerarası boyutunun farkında olmaları gerektiği anlamına gelir. Proje katılımcılarının eşit olarak katılmalarına imkan sağlamak için kültürlerarası çalışma yöntemleri kullanılmalıdır.

İmkanları kısıtlı gençlerin dahil edilmesi

Avrupa Komisyonunun önemli bir önceliği, imkanları kısıtlı gençlerin Gençlik Programına erişiminin sağlanmasıdır.
İmkanları kısıtlı gençler, aşağıdaki özet listede belirtilen durumlardan bir veya birkaçı ile ve engellerle yüzyüze olan; akranlarına nispetle daha az imkanlara sahip olan gençlerdir. Bazan bu özel durumlar veya engeller gençleri örgün ve yaygın eğitim alma, uluslararası hareketlilik ve katılımcılık, aktif vatandaşlık, sorumluluk alma ve toplumun bütün katmanlarına dahil olma imkanlarından mahrum bırakmaktadır.

• 
  Sosyal engeller: Cinsiyet, etnisite, din, bedensel engellilik gibi ayrımcılıkla karşı karşıya olan gençler; sosyal becerileri sınırlı veya riskli cinsel davranışlar sergileyen gençler; tehlike altındaki gençler; (eski) suçlular (eski) uyuşturucu veya alkol bağımlıları; genç ve/veya ayrı ebeveynler; yetimler; parçalanmış aileler.
  

• 
  Ekonomik engeller: Düşük hayat standardında bulunan, düşük gelirli, sosyal güvenlik sistemine dayalı olarak yaşayan gençler; uzun sureli işsizlik ve fakirlik çekenler; evsiz, borcu olan veya mali sıkıntıları olan gençler.
  

• 
  Engellilik: zihinsel (entelektüel, bilişsel, öğrenme) engeli olan; fiziki, duyumsal veya diğer engelleri olan gençler.
  

• 
  Eğitim zorlukları: eğitim zorlukları yaşayan gençler; eğitimini yarıda bırakanlar; kalifiye olmayan kişiler; zayıf öğrencilik performansı sergileyen gençler.
  

• 
  Kültürel farklılıklar: genç göçmenler veya mülteciler veya bu tür aileler içinde yaşayan gençler; milli veya etnik azınlık halinde yaşayan gençler; dil adaptasyonu çeken ve kültürel dahil olma problemleri yaşayan gençler.
  

• 
  Sağlık problemleri: Kronik sağlık problemleri olan gençler; şiddetli hastalıklar veya psikiyatrik durumlar; zihinsel sağlık problemleri yaşayan gençler.
  

• 
  Coğrafi engeller: Merkezden uzak ve kırsal bölgelerde yaşayan gençler; küçük adalarda veya taşrada yaşayan gençler; şehirlerdeki problemli bölgelerde yaşayan gençler; az hizmet (kısıtlı sayıda toplu taşım aracı, yetersiz imkanlar; terkedilmiş köyler) alan bölgelerdeki gençler.
  

Gençlik grupları ve kuruluşları bu belirtilen hedef grubu dışlamayan tedbirler almalıdır. Bununla birlikte unutulmamalıdır ki, bir ülkedeki akranlarına gore imkanı kısıtlı olan gençler başka bir ülkede imkanı kısıtlı olarak algılanmayabilirler.

Gençlik Programı herkes içindir ve özel ihtiyaçları olan gençleri dahil etmeye gayret edilmelidir.
Herkese açık olmasının yanında Gençlik Programı, aynı zamanda imkanları kısıtlı gençlerin toplumla kaynaşmasını ve sosyal açıdan dahil olmayı, aktif vatandaşlığı ve istihdamı artırma açısından da önemli bir araç olma amacını taşımaktadır.
Komisyon, Üye ülkeler, Ulusal Ajanslar, Yürütme Ajansı ve diğer kuruluşların kendi çalışmalarında da öncelik verdikleri dahil etme (inclusion) konusu çerçevesinde Gençlik Programı için bir “Dahil etme stratejisi” belirlenmiştir.