I. Dünya Savaşı sonunda bazı milliyetçi subaylar Osmanlı Devleti’nin parçalanacağını ve yurdumuzun işgale uğrayabileceğini tahmin etmişler ve bunu elden geldiğince önleyebilmek için bazı hazırlıklara girişerek gizli komiteler oluşturmuşlardı. Bunların ilki Teşkilat-ı Mahsusa tarafından savaş yıllarında İngiliz ve Fransız sömürgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan İttihad-ı İslâm İhtilâl Komiteleri’dir. İttihat ve Terakki fedailerinin oluşturduğu bu komiteler savaştan sonra da faaliyetlerini durdurmamış, ancak yurt içindeki etkinliklerini arttırarak, işgale uğrayan yörelerle özellikle Rum çetelerin etkin olduğu yerlerde silahlı mücadeleye girişmiştir.
I. Dünya Savaşı sonunda bazı milliyetçi subaylar Osmanlı Devleti’nin parçalanacağını ve yurdumuzun işgale uğrayabileceğini tahmin etmişler ve bunu elden geldiğince önleyebilmek için bazı hazırlıklara girişerek gizli komiteler oluşturmuşlardı. Bunların ilki Teşkilat-ı Mahsusa tarafından savaş yıllarında İngiliz ve Fransız sömürgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan İttihad-ı İslâm İhtilâl Komiteleri’dir. İttihat ve Terakki fedailerinin oluşturduğu bu komiteler savaştan sonra da faaliyetlerini durdurmamış, ancak yurt içindeki etkinliklerini arttırarak, işgale uğrayan yörelerle özellikle Rum çetelerin etkin olduğu yerlerde silahlı mücadeleye girişmiştir.
Sivil halk, yurdun her yerinde çoğunluğu ittihatçı bir geçmişe sahip olan aydınların önderliğinde işgallere karşı örgütlenmeye başlamış, Türk bağımsızlığını devam ettirmek, Milli Mücadele’ye fiilen katılmak ve desteklemek amacıyla bir çok dernek kurmuştur.
Sivil halk, yurdun her yerinde çoğunluğu ittihatçı bir geçmişe sahip olan aydınların önderliğinde işgallere karşı örgütlenmeye başlamış, Türk bağımsızlığını devam ettirmek, Milli Mücadele’ye fiilen katılmak ve desteklemek amacıyla bir çok dernek kurmuştur.
Müdafaa-i Hukuk, Muhafaza-i Hukuk, Reddi İlhak gibi daha çok “bir hak savunması” maksadıyla kurulan Milli dernekler, Sivas Kongresi sırasında 7 Eylül 1919’da alınan bir kararla “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı ile birleştirilmiş ve yerel örgütler olmaktan çıkarılmışlardı.
Doğu Anadolu (Şark Vilayetleri) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Kars İslam Şûrası
Kuşkucu ve kuruntulu bir kişiliğe sahip olan Vahidettin akrabası olan devlet adamlarıyla çalışmayı yeğlemiştir. Bunun içindir ki, ılımlı bir siyaset gütmek istediği zaman, dünürü Tevfik Paşa’yı, sert siyaset gütmek istediği zaman eniştesi Damat Ferit’i öne sürmüştür.
Kuşkucu ve kuruntulu bir kişiliğe sahip olan Vahidettin akrabası olan devlet adamlarıyla çalışmayı yeğlemiştir. Bunun içindir ki, ılımlı bir siyaset gütmek istediği zaman, dünürü Tevfik Paşa’yı, sert siyaset gütmek istediği zaman eniştesi Damat Ferit’i öne sürmüştür.
Memnuniyetsizliğini göstermek için Mondros Mütarekesi’ni imzalayan delegeleri kabul etmeyen Padişah, sonradan yayımladığı bir bildiride "İşgal kuvvetlerinin medeniyet ve refah getireceklerini belirterek onların Türk misafirperverliğine yakışır şekilde karşılanmalarını ve her hangi bir şekilde onlara karşı konmamasını" istemişti.
Hükümet de bir savunma hareketine geçilmesini istemiyor, sorunları müzakerelerle halletmeyi umuyordu. İzmir’in işgalinden iki gün sonra Dahiliye Vekili Mehmet Ali Bey’in verdiği bir demeçte hükümetin İzmir’de meydana geldiği rivayet edilen olaylardan haberi olmadığını ve bu tür rivayetlere önem verilmemesi gerektiğini bildirmesi hükümetin içinde bulunduğu acz ve gafleti acı bir şekilde gösterir.
Hükümet de bir savunma hareketine geçilmesini istemiyor, sorunları müzakerelerle halletmeyi umuyordu. İzmir’in işgalinden iki gün sonra Dahiliye Vekili Mehmet Ali Bey’in verdiği bir demeçte hükümetin İzmir’de meydana geldiği rivayet edilen olaylardan haberi olmadığını ve bu tür rivayetlere önem verilmemesi gerektiğini bildirmesi hükümetin içinde bulunduğu acz ve gafleti acı bir şekilde gösterir.
Mustafa Kemal bu durumu şöyle açıklamaktadır:
Mustafa Kemal bu durumu şöyle açıklamaktadır:
“Vahidettin mütereddi, şahsını ve yalnız tahtını temin edebileceğini tahayyül ettiği den’i tedbirler araştırmakta.... Damat Paşa’nın başkanlığındaki kabine âciz, haysiyetsiz, korkak yalnız Padişah'ın iradesine tâbi ve onunla beraber şahıslarını koruyacak herhangi bir vaziyete razı.”
Devletin başında bulunan Padişah’ın kişisel çıkarları, Hilafet ve Saltanat’la ilgili hukukunun dışında ülke sorunları için ne mücadeleye ve ne de değerlendirmeye gücü vardı. Diğer taraftan devletin siyasi gücünü temsil eden hükümet de güçsüz ve yeteneksizdi.
Devletin başında bulunan Padişah’ın kişisel çıkarları, Hilafet ve Saltanat’la ilgili hukukunun dışında ülke sorunları için ne mücadeleye ve ne de değerlendirmeye gücü vardı. Diğer taraftan devletin siyasi gücünü temsil eden hükümet de güçsüz ve yeteneksizdi.
