A) nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemi
B) fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitələrini tapmaq
C) nitqin ədəbi tələffüz baxımından dəqiqliyi
D) obrazlılıq və məcazilikdən geniş istifadə edilməsi
E) terminlərdən istifadə etməklə elmiliyin gözlənilməsi
6. Dil sistemində norma anlayışına daxil deyil?
A) Normada dilin milliliyi, özünəməxsusluğu təcəssüm olunur
B) Bu sistemdə həm tarixilik, həm də müasirlik var
C) Norma həm ümumi, həm də sosial xarakterlidir
D) Norma həm yazılı, həm də şifahi dildə vardır
E) Norma milli dilin ayrı - ayrı nitq areallarında mövcud ola bilməz
7. Bu natiqə görə “insan öz - özü ilə də, Allahı ilə də, insanla da ünsiyyətdən çox böyük fərəh duyur, çünki o, bütün bunları dərk etmiş, həqiqətə yaxınlaşmış, Allaha qovuşmuş olur”. Bu fikir kimə məxsusdur ?
A) M. Füzuliyə
B) İ. Nəsimiyə
C) Ş. İ. Xətaiyə
D) N. Tusiyə
E) S. Şiraziyə
8. N. Gəncəvi hansı əsərində natiq obrazı yaratmışdır ?
A) “ Yeddi gözəl ”
B) “ Leyli və Məcnun ”
C) “ Xosrov və Şirin ”
D) “ İsgəndərnamə ”
E) “ Qocalıq ” qəsidəsi
9. XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində fəaliyyət göstərən mütərəqqi zialılar içərisində verilə bilməz.
10. “Bizim yəqinimizdir ki, dili dolaşıq şəxsin fikri də dolaşıqdır. Doğru və salamat fikirli adamların kəlamı həmişə aydın, açıq və düzgün olur” fikrinin müəllifi kimdir?
11. XI əsrdə Bağdadda yaşamış məşhur azərbaycanlı natiq kimdir?
A) X. Təbrizi
B) Ə. Təbrizi
C) N. Gəncəvi
D) X. Şirvani
E) A. Ərdəbili
12. “Əsl sənətkarın, əsl şairin özü qocalsa da, sözü qocalmaz” aforizmi kimə məxsusdur?
A) B. Vahabzadə
B) N. Nərimanov
C) S. Vurğun
D) N. Gəncəvi
E) M. Ə. Sabir
13. “Hər bir insan öz dilinin altında gizlənmişdir” aforizmi kimə məxsusdur?
A) Həzrət Əliyə
B) S. Ə. Şirvaniyə
C) M. F. Axundova
D) İbn Sinaya
E) M. Ş. Vazehə
14. “Əvvəli deyilməmiş söz başı əzilmiş adam kimidir”. Bu kəlam kimə aiddir ?
A) K. S. Stanislavskiyə
B) S. M. Qənizadəyə
C) S. Şiraziyə
D) S. Təbriziyə
E) M. Füzuliyə
15. Bu alimə görə, natiq dinləyicinin hissiyyatına təsir etməlidir. Bunun üçün də o, natiqliyin təsirgöstərmə vasitələrindən istifadə etməyi bacarmalıdır.
28. “Əli Sultanlının əsərləri 50 - ci ildən bəri bir dəfə nəşr olunmasa da, indi tələbələrimiz ondan geniş istifadə edirlər ”. Bu cümlə haqqında nə deyə bilərsiniz ?
1 - Düzgünlük və məntiqlik yoxdur.
2 - Cümlədə aydınlıq pozulub.
3 - Dəqiqlik pozulub.
4 - Cümlədə ifadəlilik pozulub.
5 - Cümlədə yığcamlıq pozulub.
A) 3
B) 2, 5
C) 4, 5
D) 1
E) 1, 2
29. Adları verilmiş əsərlərin nəşr olunma ardıcıllığını uyğun seçin.
1 - H. Əliyev dil haqqında və H. Əliyevin dili
2 - Orofqrafiya və orfoepiya lüğəti
3 - Nitq mədəniyyəti və natiqlik məharəti haqqında
4 - Vurğu lüğəti
5 - Orfoqrafiya - orfoepiya - qrammatika lüğəti
A) 2, 5, 4, 3, 1
B) 4, 2, 3, 5, 1
C) 3, 5, 4, 1, 2
D) 1, 2, 3, 4, 5
E) 5, 4, 2, 3, 1
30. Vurğusu ilk, orta, son hecada olan sözləri ardıcıl düzün.
1 - fonetika, morfologiya
2 - opera, lirika
3 - təhlil, vətən
A) 2, 3, 1
B) 2, 1, 3
C) 1, 2, 3
D) 2, 1, 2
E) 1, 3, 2
31. Heca, məntiqi və həyəcanlı vurğuya aid olanları ardıcıl düzün.
1 - Axx! Nə gözəldir!
2 - Azərbaycan, Bakı
3 - Biz bu gün konfransda iştirak etdik.
A) 2, 1, 3
B) 3, 2, 1
C) 1, 2, 3
D) 2, 3, 1
E) 1, 3, 2
32. Vurğusu ilk, orta, son hecada olan sözləri ardıcıl düzün.