##book id= 357//book name= Bioloji kimya və molekulyar biologiya

##num= 5// level= 1// sumtest=20 // name= Nuklein turşuları kimyəvi tərkibi RNT, DNT xassələri //

1. RNT - nin tərkibinə daxil olmayan pirimidin əsasını göstərin.

A)



B)



C)



D)



E)



2. RNT - nin tərkibinə daxil olan pirimidin əsasını göstərin?

A)



B)



C)



D)



E)



3. RNT - nin tərkibinə daxil olan purin törəməsini göstərin?

A)



B)



C)



D)



E)



4. DNT - nin tərkibinə daxil olmayan birləşməni göstərin?

A)



B)



C)



D)



E)



5. DNT - nin tərkibinə daxil olan pirimidin əsasını göstərin?

A)



B)



C)



D)



E)



6. Göstərilən birləşmələrin hansı purin əsasıdır?

A)



B)



C)



D)



E)



7. Nuklein turşuların törəmələri hansılardır?

1 - sidik turşusu

2 - allantoin

3 - karbamid

4 - ammonyak

5 - hipoksantin

6 - ksantin

7 -  - tokoferol

8 - tiaminpirofosfat

9 - mikomitsin

10 - performiat turşusu

A) 2, 4, 6, 9, 10

B) 1, 2, 3, 4, 7, 8

C) 3, 4, 5, 6, 7, 8

D) 1, 2, 3, 4, 5, 6

E) 4, 6, 7, 8. 9

8. DNT molekulunda müəyyən qanunauyğunluqları göstər.

1 - A + Q=S + T

2 - A=T, S=Q

3 - Q + A=T + S

4 - Q + S=A + T

5 - S + A=T + Q

6 - A + T=S + A

A) 2, 3

B) 1, 2

C) 4, 5

D) 3, 5

E) 1, 6

9. Purin əsaslarının törəmələrinin ardıcıllığı hansıdır?

1 - hipoksantin

2 - sitidin

3 - sidik turşusu

4 -  ureid propion turşusu

5 - ksantin

6 -  ureidizo yağ turşusu

7 - allantoin

A) 2, 3, 5, 6

B) 1, 2, 4, 6

C) 1, 3, 5, 7

D) 4, 5, 6, 7

E) 3, 4, 5. 6

10. Purin və pirimidin əsaslarının alınması yolları müxtəlifdir. Lakin bunların sintezinin mexanizmində müəyyən oxşarlıqlar var. Bu oxşarlıqlar hansı variantda düzgün göstərilib?

1 - Heterotsiklik həlqələrin formalaşmasından azot mənbəyi kimi qlisin, asparagin və qlütaminin istifadə edilməsi

2 - Hər ikisinin sintezi riboza 5 - fosfatın əsasında gedir, bu da nəticədə hazır nukleozid 5 – fosfatın əmələ gəlməsini təmin edir

3 - Purin və pirimidin nukleotidlərinin bütün mərhələləri fermentativ xarakter daşıyır yəni bütün proseslərdə fermentlər iştirak edir.

A) I, II, III

B) I, III

C) I, II

D) II, III

E) yalnız I

11. Ribonuklein turşularının biosintezi üçün orqanizmdə hansı ribonukleozidfosfatlar olmalıdır?

1 - ATF

2 - DATF

3 - DTTF

4 - QTF

5 - STF

6 - DQTF

7 - UTF

A) 1, 4, 5, 7

B) 2, 3, 6

C) 1, 2, 3, 4

D) 1, 3, 5, 6

E) 3, 4, 5. 6, 7

12. Nuklein turşularının natamam hidrolizi zamanı alınan pentoza – monofosfat efirlərinin tərkibinə hansı maddələr daxildir?

1 - Fol turşusu

2 - Β - d - riboza

3 - Qarışqa turşusu

4 - Β – d – dezoksiriboza

A) 2, 3, 4

B) 1, 2, 3

C) 1, 2, 4

D) 1, 3, 4

E) 1, 3

13. İnozin - 5 - fosfat neçə mərhələdə adenil turşusuna çevrilir və hansı mərhələlərdir?

1 - İnozin - 5 - fosfat asparagin turşusu ilə reaksiyaya girib adenilkəhraba turşusu əmələ gətirir

2 - Adenilsirkə turşusu adenil - suksinatliaza fermentinin təsiri ilə adenin və fumar turşularına parçalanır

3 - İnozin - 5 - fosfat qarışqa turşusu ilə reaksiyaya girib adenilsirkə turşusuna əmələ gətirir

4 - Adenilkəhraba turşusu adenil - suksinatliaza fermentinin təsiri ilə adenil və fumar turşularına parşalanır

A) 2 mərhələ, I və IV

B) 2 mərhələ, II və III

C) 2 mərhələ, III və IV

D) 2 mərhələ, I və II

E) 2 mərhələ, II və IV

14. İnozin turşusunun biosintezi mərhələsinin ardıcıllığını göstərin:

1 - riboza - 5 - fosfata ATF - in qarşılıqlı təsiri nəticəsində 5 - fosforibozil – 1 - pirofosfat əmələ gəlir

2 - fosforibozil amin qlisinlə birləşərək, 5 - fosforibozil – qlisinamid əmələ gətirir

3 - FRPF qlütaminlə reaksiyaya girərək 5 - fosforibozil – 1 - amin əmələ gəlir

4 - 5 - fosforibozil – qlisinamid metenil tetrahidrofolatin təsiri ilə formiləşərək, 5^/ - fosforibozil – N - formilqlisinamidə çevrilir

5 - 5^/ - fosforibozil – 5 – amin - 4 – imidazol –karboksamidin – 5 amin qrupu formilləşmə prosesinə uğrayaraq 5 - fosforibozil –5 formamid - 4 - imidazol - karboksamid əmələ gəlir.

6 - fosforibozil – 4 - karboksil - 5 - amin imidazol asparagin turşusu ilə reaksiyaya girərək 5 - fosforibozil – 4 –N - suksin - karboksiamid - 5 - amin - imidazol əmələ gəlir

7 - Əmələ gələn 5 - fosforibozil - N - formil – qlisinamidin dehidratasiyaya uğrayaraq 5 - fosforibozil – 5 amin - imidazola çevrilir

8 - 5 - fosforibozil – 5 amin - imidazol karboksilləşərək 5 - fosforil - 4 karboksil – 5 amin imidazola çevrilir.

9 - 5 - fosforibozil –5 formamid - 4 - imidazol - karboksamid tsiklohidraza fermentinin təsiri ilə bir molekul su itirir.

A) 1, 3, 2 , 4, 7, 8, 6, 5, 9

B) 3, 2, 1, 4, 5. 8, 9, 7, 6

C) 4, 1, 2, 3. 7, 9, 8, 6. 5

D) 8, 9, 7, 5, 6, 3, 4, 1, 2

E) 2, 1, 3, 4, 8, 6, 9, 5, 6, 7

15. Nuklein turşularının parçalanması nəticəsində əmələ gələn pirimidin nukleotidlərinin çevrilmə mərhələlərinin ardıcıllığını müəyyən edin

1 - sitidindezaminaza fermentinin təsiri altında əmələ gəlmiş sitidin aminsizləşib uridinə çevrilir

2 - uridin nukleozidi və timidinfosfatın parçalanaraq timidin əmələ gəlir

3 - fosfotaza və ya nukleotidaza fermentinin təsiri ilə pirimidin nukleotidləri fosfat turşusuna və nukleozidlərə qədər parçalanır

4 - timidin nukleozidi fosforoliz prosesinə uğrayaraq riboza fosfata və müvafiq pirimidin əsaslarına çevrilir

5 - dihidrourasildən β - ureidpropion turşusu dihodrotimindən isə β - ureid - izoyağ turşusu əmələ gəlir

6 - pirimidin molekulunun tsiklik zənciri parçalanır

7 - bu birləşmədən NH₃ və CO₂ əmələ gəlir

8 - əmələ gəlmiş ammonyak orqanizmdən karbamid şəklində ifraz olunur

A) 8, 7, 6, 1, 3, 2, 4, 5

B) 1, 5, 6, 7, 8, 2, 3, 4

C) 4, 7, 8, 6, 5, 3, 2, 1

D) 3, 1, 2, 4, 6, 5, 7, 8

E) 5, 7, 8, 6, 3, 1, 2, 4

16. Bütün nəqliyyat RNT - nin molekul zəncirində nukleotidlər hansı ardıcıllıqla yerləşir?

1 - sitidin

2 - quanin

3 - timin

4 - psevdouridin

A) 2, 3, 4, 1, 2

B) 1, 2, 4, 3, 1

C) 2, 3. 4, 1, 2

D) 3, 1, 2, 4

E) 1, 2, 3, 4

17. Nuklein turşuları qida maddələrin tərkibində zülallarla birləşmiş şəkildə olur. Nuklein turşularının həzm sistemində parçalanma ardıcıllığını göstərin:

1 - Mədə şırəsinin təsirindən hidroliz olunan nuklein turşuları bağıraqlara keçir

2 - Qəbul edilmiş qidadan nukleoproteidlər mədə şirəsinin təsirindən zülallara və nuklein turşularına parçalanır

3 - Proteazaların təsirindən sadə zülallar amin turşularına parçalanaraq bağırsaq divarlarından sorulur

4 - Bağırsaqlarda nukleoproteidlər prostetik qrupa və zülali hissəyə parçalanır

A) 2, 1, 4, 3

B) 1, 2, 3, 4

C) 3, 4, 1, 2

D) 2, 3, 4, 1

E) 4, 3, 2, 1

18. Nuklein turşuları, zülallar və hormonlar arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır?

I. Nuklein turıuları

II. Zülallar

III. Hormonlar

1 - qlütelinlər

2 - allantoin turşusu

3 - pepsin

4 - hipoksantin

5 - katalaza

6 - inozin

7 - preqnan

8 - kortikosterol

9 - vazopressin

A) I - 2, 4, 6; II - 1, 3, 5; III - 7, 8, 9

B) I - 2, 4, 5; II - 1, 6, 8; III - 3, 7, 9

C) I - 1, 3, 5; II - 2, 4, 7; III - 6, 8, 9

D) I - 4, 5, 8; II - 1, 6, 9; III - 2, 3, 7

E) I - 2, 6, 9; II - 6, 7, 9; III - 1, 3, 4

19. Düzgün uyğunluğu göstərin:

1 - 1869 – cu il Mişer

2 - 1889 – cu il Altman

3 - 1890 – cu il Kossel

4 - 1953 – cü il Yotson və Krik

a - nuklein turşularının hüceyrələrdə iki növ olduğunu DNT və RNT - ni müəyyən etdi

b - irin hüceyrələrini kəşf edərək onların nüvələrində qeyri –adi fosforlu birləşmələr olduğunu aşkar etdi.

c - nuklein turşularını heyvani toxumalarından zülallardan ayrılmış halda almışdır

d - nuklein turşularının makromolekulyar strukturunu göstərdilər.

A) 1 – d, 2 – a, 3 – b, 4 – c

B) 1 – c, 2 – a, 3 – d, 4 – b

C) 1 – b, 2 – c, 3 – a, 4 – d

D) 1 – a , 2 – c, 3 – d, 4 – b

E) 1 – b, 2 – a, 3 – c, 4 – d

20. Aşağıda verilmiş RNT növləri haqqında məlumatların düzgün uyğunluğunu seçin

1 - Nəqliyyat RNT - si

2 - Məlumat RNT - si

3 - Ribosom RNT - si

a - Hüceyrə nüvəsində DNT - nin iştirakı ilə sintez olunur. Zülal molekulunun quruluşu haqqında olan məlumatı hüceyrə nüvəsindən ribosomo aparır

b - Zülallarla rabitəli şəkildə olub hüceyrənin bütün RNT kütləsinin əksər hissəsini 80% - ni təşkil edir

c - Hüceyrədə aminturşuları zülalların sintez olunduğu yerə ribosoma daşıyır

A) 1 - c, 2 - a, 3 - b

B) 1 - b, 2 - a, 3 - c

C) 1 - c, 2 - b, 3 - a

D) 1 - a, 2 - b, 3 - c

E) 1 - b, 2 - c, 3 - c