##book id=175//book name= Defektologiya və Loqopediyanın əsasları

##num= 17// level= 1// sumtest=20 // name= Alaliyanın formaları və korreksiyası //

1. Alaliyanın formalarının strukturu arasında uyğunluğu müəyyən edin.

I – Motor alaliya.

II – Sensor alaliya.

1 - Dinamik strukturunun mürəkkəbliyi.

2 - Nitq - eşitmə analizatorunun pozulması nəticəsində nitqin başa düşülməsinin pozulması.

3 - Dilin işarə formasının mənimsənilməsi.

4 - Dil əməliyyatlarının formalaşmaması.

5 - Səs qıcıqlandırıcılarının analiz və sintezinin inkişafsızlığı.

6 - Ekspressiv nitqin sistemli inkişafsızlığı.

A) I - 6, 4, 3; II - 1, 2, 5.

B) I - 5, 3, 1; II - 4, 6, 2.

C) I - 4, 1, 6; II - 5, 3, 2.

D) I - 2, 5, 4; II - 6, 3, 1.

E) I - 3, 5, 1; II - 2, 6, 4.

2. Motor alaliyanın simptomatikasında aparıcı əlamət hansıdır?

A) Dinamik strukturunun mürəkkəbliyi.

B) Dil pozulmaları.

C) Nitq - eşitmə analizatorunun pozulması nəticəsində nitqin başa düşülməsinin pozulması.

D) Səs qıcıqlandırıcılarının analiz və sintezinin inkişafsızlığı.

E) Nitq sürətinin pozulması.

3. Motor alaliya zamanı loqopedik işin sistemliyinin neçə mərhələsi var?

A) 2.

B) 3.

C) 5.

D) 1.

E) 4.

4. Motor alaliya zamanı loqopedik işin mərhələlərinin mexanizməri arasında uyğunluqları müəyyən edin.

I – 1 mərhələ.

II – 2 mərhələ.

III – 3 mərhələ.

1 - Qrammatik strukturların avtomatlaşdırılması.

2 - Aktiv və passiv nitqin formalaşması.

3 - Dialoq üzərində iş.

4 - İfadənin formalaşması.

5 - Cümlə üzərində iş.

6 - Frazalı nitqin formalaşması.

7 - Əlaqəli nitqin formalaşması.

8 - Nitq fəallığının tərbiyəsi.

A) I - 8, 2, 3; II - 6, 5, 1; III - 4, 7.

B) I - 7, 3, 1; II - 4, 2, 5; III - 6, 8.

C) I - 4, 6, 2; II - 1, 7, 4; III - 3, 5.

D) I - 5, 7, 1; II - 4, 3, 6; III - 2, 8.

E) I - 6, 2, 4; II - 5, 3, 1; III - 8, 7.

5. Sensor alaliyalı uşaqları zəifeşidən uşaqlardan fərqli xüsusiyyətini hansı terminlə izah olunur?

A) Hiperkinez.

B) Hiperakuziya.

C) Ataksiya.

D) Aqnoziya.

E) Asfiksiya.

6. Alaliyanın formalarını seçin:

1 - Mexaniki alaliya.

2 - Semantik alaliya.

3 - Motor alaliya.

4 - Fonetik alaliya.

5 - Funksional alaliya.

6 - Sensor alaliya.

7 - Aqrammatik alaliya.

A) 1, 7.

B) 3, 6.

C) 6, 4.

D) 5, 2.

E) 3, 1.

7. Sensor alaliya zamanı korreksion - təsir sisteminin məqsədi hansıdır?

A). Motorikanın inkişafı.

B) Nitq fəaliyyətinin mexanizmlərinin yaranması.

C) Nitqin psixofizioloji əsaının formalaşması

D) Səsin bərpası.

E) səs tləffüzünün formalaşması.

8. Motor alaiya zamanı korreksion - təsir sisteminin məqsədi hansıdır?

A) Nitq tempinin yüksılməsi.

B) Motorikanın inkişafı.

C) Səsin bərpası.

D) Nitq fəaliyyətinin mexanizmlərinin yaranması.

E) Səs tləffüzünün formalaşması.

9. Nitqin neçə forması var?

A) Monoloq, dialoq və daxilı nitq

B) . Nitqin üç forması var :dialoq, monoloq və yazılı nitq

C) . Dörd forması var: daxili, xarıcı, şifahi və yazılı nitq

D) . Daxili və xarici nitq.

E) . Şifahi və yazılı nitq.

10. A. N. Leontyevə görə uşağın nitq inkişafı mərhələləri

A) Məktəbəqədər, məktəbli

B) Hazırlıq, məktəbəqədər, məktəbli

C) Hazırlıq və nitqin müstəqil formalaşdığı dövr.

D) Hazırlıq , məktəbəqədər və nitqin müstəqil formalaşdığı dövr.

E) 1. Hazırlıq:1yaşaqədər; 2. Məktəbəqədər yaşdan əvvəlki mərhələ; 3. Məktəbəqədər 4. Məktəbli yaşı.

11. Alaliyanın formalarını seçin:

1 - Mexaniki alaliya.

2 - Semantik alaliya.

3 - Motor alaliya.

4 - Fonetik alaliya.

5 - Funksional alaliya.

6 - Sensor alaliya.

7 - Aqrammatik alaliya.

A) 1, 7.

B) 3, 6.

C) 6, 4.

D) 5, 2.

E) 3, 1.

12. Alaliya zamanı loqopedik iş nəyə yönəlir?

1 - nitqin tərkibinə

2 - nitqin təhlilinə

3 - şüurlu tərbiyəsinə

4 - hərf - heca tərkibinə

5 - səslərin differensasiyasına

A) 1, 2, 3

B) 1, 3, 4

C) 2, 3, 5

D) 1, 4, 5

E) 2, 4, 5

13. Uşaqlarda nitqin məna tərəfinin və morfoloji təhlilin formalaşması zamanı hansı xüsusiyyətlər nəzərə alınmalıdır?

1 - anlamanın inkişafsızlıq səviyyəsi

2 - idrak fəaliyyəti

3 - uşağın şəxsiyyaətinin ümumi xüsusiyyəti

4 - yaş xüsusiyyəti

5 - fərdi xüsusiyyətlər

A) 1, 4, 5

B) 1, 3, 5

C) 1, 2, 3

D) 2, 3, 4

E) 2, 3, 5

14. İnsana xass olan nitq orqanların yerləşmə sxemini qırtlaqdan başlayan ardıcıllıqla ver

1 - qırtlaqüstü

2 - dodaq

3 - udlaq borusu

4 - dişlər

5 - qırtlaq

6 - dil

A) 5, 1, 3, 6, 4, 2

B) 5, 3, 2, 6, 1, 4

C) 5, 2, 4, 1, 6, 3

D) 5, 6, 4, 2, 3, 1

E) 5, 1, 3, 4, 2, 6

15. İnsanın əsas nitq orqanlarının yerləşmə sxemini ağızdan başlayan ardıcıllıqla ver

1 - damaq pərdəsi

2 - dodaq

3 - udlaq borusu

4 - dişlər

5 - qırtlaqüstü

6 - dil

7 - qırtlaq

A) 2, 4, 6, 1, 3, 5, 7

B) 2, 6, 4, 7, 5, 1, 3

C) 1, 3, 5, 7, 6, 4, 2

D) 2, 4, 6, 7, 5, 3, 1

E) 2, 3, 4, 5, 1, 7, 6

16. Aşağıdakı şərtləri nəzərə alaraq nitq növlərini onlara uyğun yerləşdir

1 - kommunikativ aktiv nitq

2 - aktiv nitq

3 - reaktiv nitq

4 - köməkçi nitq

5 - kommunikativ reaktiv nitq

a - planlaşdırmanın çox və ya az olmasına görə

b - nitqin sərbəstlik dərəcəsinə görə

A) a - 1, 2, 4; b - 3, 5

B) a - 2, 3, 4; b - 1, 5

C) a - 1, 2, 5; b - 3, 4

D) a - 1, 3, 5; b - 2, 4

E) a - 3, 4, 5; b - 1, 2

17. Yazılı nitq formasının tiplərini mənalarına görə uyğunlaşdır

1 - tezis

2 - konspekt

3 - referat

4 - annotasiya

5 - resenziya

a - xülasə

b - bildirmək

c - baxış

d - müddəa

e - qeyd

A) 1 - e, 2 - c, 3 - d, 4 - a, 5 - b

B) 1 - a, 2 - b, 3 - e, 4 - c, 5 - d

C) 1 - b, 2 - e, 3 - c, 4 - d, 5 - a

D) 1 - d, 2 - a, 3 - b, 4 - e, 5 - c

E) 1 - c, 2 - d, 3 - a, 4 - b, 5 - e

18. A. A. Leontyevə görə ünsiyyətin növlərinin tərifini uyğunluq üzrə tap:

1 - ritual

2 - sosial - meylli

3 - manipulyativ

4 - predmet - meylli

5 - şəxsi - meylli

a - insan qrupunun psixoloji xarakteristikasının dəyişdirilməsinə istiqamətlənir

b - dini ayinlərə əsaslanır

c - insanın birgə fəaliyyətinin tənziminə istiqamətlənir

d - hər bir şəxsiyyətin ayrılıqda dəyişilməsinə yönəlmişdir

e - insanların idarə olunmasına əsaslanır

A) 2d, 3c, 4a

B) 1a, 2c, 4d

C) 2b, 3a, 5e

D) 2a, 4c, 5d

E) 3a, 4b, 5c

19. Ünsiyyətin funksiyalarının tərifləri arasında uyğunluğu tap:

1 - təmas

2 - informasiya

3 - təhrikedici

4 - anlama

5 - təsir göstərmək

a - fəallığa yönəltmək

b - fikir mübadiləsi

c - qarşılıqlı əlaqəni gözləmək

d - tərəf müqabilinin təsəvvürlərini, fəallığını və s. - ni dəyişdirmək

e - tərəf müqabilinin bir - birini anlaması

A) 1e, 2a, 3c, 4d, 5b

B) 1a, 2c, 3b, 4d, 5e

C) 1c, 2b, 3a, 4e, 5d

D) 1b, 2e, 3d, 4a, 5c

E) 1d, 2a, 3e, 4b, 5c

20. Nitqin növlərinə uyğun olanları seçin:

1 - Dialoji nitq; 2 - Monoloji nitq; 3 - Daxili nitq; 4 - Yazılı nitq; 5 - Şifahi nitq

a - nitq ünsiyyətinin ən qədim növü olub, iki və ya bir neçə şəxsin bilavasitə ünsiyyəti prosesidir.

b - insanın öz - özünə fikirləşməsi.

c - bir adamın öz fikir və mülahizələrini ardıcıl şərh etməsi

d - fikirlərin yazılı mətndə ifadəsi

e - başqaları ilə ünsiyyətə doğru yönəldilən nitqdir

A) 1 - e; 2 - b; 3 - e; 4 - b; 5 - a

B) 1 - c; 2 - d; 3 - a; 4 - e; 5 - b

C) 1 - d; 2 - a; 3 - d; 4 - c; 5 - d

D) 1 - a; 2 - c; 3 - b; 4 - d; 5 - e

E) 1 - b; 2 - e; 3 - c; 4 - a; 5 - c