##book id=354//book name= Fərdi inkişafın biologiyası // ##fk=104//ks=03//fn=354// sumalltest= 307

##num= 13// level= 1// sumtest=17 // name= Adaptasiya //

1. Aşağıdakı variantlardan hansi doğrudur?

1 - adaptasiyanın qəza fazası -

2 - davamlı adaptasiyaya keçid fazası -

3 - davamlı adaptasiya fazası -

a - bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

b - bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

c - xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

A) 1 - c; 2 - b; 3 - a

B) 1 - a; 2 - b; 3 - c

C) 1 - c; 2 - b; 3 - c

D) 1 - b; 2 - c; 3 - a

E) 1 - b; 2 - a; 3 - c

2. Dezadaptasiyanın mahiyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?

A) idarəedici mexanizmlərin uzunmüddətli gərginliyi, sinir və humoral proseslərin, funksional sistemlərin əmələ gəlməsinin tükənməsi ilə xarakterizə olunur.

B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

C) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS - nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir

D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir

E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir

3. Davamlı adaptasiyaya keçid fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?

A) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS - nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir

B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

C) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir

E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.

4. Stress mexanizminin həlqələri hansı varinda düzgün ifadə edilmişdir?

1 - xarici təsir

2 - hipotalamusun oyanması

3 - simpatik - adrenal sistemin aktivləşməsi

4 - adrenal sistemin hormonları ilə hipofizin oyonması

5 - böyrəküstü vəzlərin qabıq qatının oyanması və kortikosteroidlərin ifrazı

6 - kortikosteroidlərin təsiri altında stresə qarşı cabab reaksiyasının formalaşması

7 - böyrəküstü vəzlərin qabıq qatının oyanması və katexolamilərin ifrazı

8 - katexolaminlərin təsiri altında stresə qarşı cabab reaksiyasının formalaşması

A) 1, 5, 6

B) 1, 2, 3, 4, 7, 8

C) 1, 3, 4, 5, 6

D) 1, 3, 4, 7, 8

E) 1, 2, 3, 4, 5, 6

5. Eyni yumurta ekizləri metodunda hansı fermentdən istifadə olunur ?

A) qidrolaza

B) pronaza

C) xorioqonin

D) lipaza

E) proteaza

6. Davamlı adaptasiya fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?

A) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

C) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS - nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir

D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir

E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.

7. Fizioloji adaptasiya nədir?

A) Orqanizmin və onun ayrı - ayrı hissələrinin aktivliyinin elə bir səviyyəsinin əldə edilməsidir ki, dəyişilmiş həyat şəraitində orqanizm uzun müddət aktiv fəaliyyət göstərir və sağlam nəsl verə bilir

B) Orqanizmin və onun ayrı - ayrı hissələrinin aktivliyinin elə bir səviyyəsinin əldə edilməsidir ki, ayrı - ayrı fizioloji sistemləri yeni həyat səviyyəsinə uyğunlaşır

C) Orqanizmin sosial mühitin yeni şəraitinə uyğunlaşması və nəsl vermə qabiliyyətinin qorunub saxlanmasıdır

D) Hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezidir

E) Subekstremal şəraitin uzun sürməsi nəticəsində orqanizmin fizioloji sistemlərinin aktivləşmiş vəziyyətidir

8. Adaptasiya və dezadaptasiya haqda aşağıdakı ifadələrdən hansı doğrudur?

1 - dezadaptasiya

2 - adaptasiya

a - uzun müddətli gərginlik nəticəsində rezistentlik dövrünün başlamasıdır

b - uzun müddətli gərginlik nəticəsində tükənmə dövrünün başlamasıdır

c - fizioloji vəziyyətdən patoloji vəziyyətə keçid vəziyyətidir

d - orqanizmin ətraf mühitlə vəhdətini təmin edən mexanizmlərdir

e - fizioloji proseslərin daxili özünütənzim mexanizmləridir

f - hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezindən ibarətdir

A) 1 - b 2 - e

B) 1 - a 2 - f

C) 1 - c 2 - d

D) 1 - c 2 - f

E) 1 - a 2 - d

9. Eyni yumurta ekizləri metodu aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?

A) somatik hüceyrənin inkişaf edərək yeni orqanizmə başlanğıc verməsidir

B) dişilərin hormonal stimullaşdırılaraq çox sayda yumurta hüceyrə alınmasıdır

C) yumurta hüceyrənin bölünməsi zamanı blastomerlırin ayrılaraq sərbəst inkişaf etməsidir

D) yumurta hüceyrənin orqanizmdən kənarda mayalandırılması və inkişaf etməsidir

E) mayalanmış yumurta hüceyrələrin və ya embrionların bir dişinin balalığından digərinə köçürülməsidir

10. Superovulyasiya metodunda hansı hormondan istifadə olunur ?

A) pronaza

B) qidrolaza

C) xorioqonin

D) lipaza

E) proteaza

11. Superovuyasya metodunun mahiyyəti nədən ibarətdir?

A) dişiləri hormonal stimullaşdıraraq çox sayda yumurta hüceyrə alınmasıdır.

B) yumurta hüceyrənin bölünməsi zamanı blastomerlərin ayrılaraq sərbəst inkişaf etməsidir.

C) somatik hüceyrənin inkişaf edərək yeni orqanizmə başlanğıc verməsidir .

D) mayalanmış yumurta hüceyrələrin və ya embrionların bir dişinin balalığından digərinə köçürülməsidir.

E) süni mayalanma yolu ilə məhsuldarlığın artırılmasıdır .

12. Klonlaşdırılma metodu aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?

A) somatik hüceyrənin inkişaf edərək yeni orqanizmə başlanğıc verməsidir.

B) bir mayalanmış yumurta hüceyrənin blastomerlərinin ayrılaraq yeni orqanizmə . başlanğıc verməsidir.

C) bir dişidən alınmış mayalanmış yumurta hüceyrənin və ya embrionun digər dişinin balalığına köçürülməsidir .

D) yumurta hüceyrənin orqanizmdən kənarda mayalandırılmasıdır .

E) dişiləri hormonal stimullaşdıraraq çox sayda yumurta hüceyrə alınmasıdır.

13. Stressin fazaları aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?

1 - həyacan fazası

2 - rezistentlik

3 - reaktivlik

4 - tükənmə fazası

5 - müdafiə qüvvələrinin səfərbər olması fazası

A) 1, 4, 5

B) 1, 3, 5

C) 1, 2

D) 1, 2, 4

E) 1, 5

14. Adaptasiyanın hansı fazaları ayırd edilir?

A) 1 - başlanğıc və ya qəza fazası, 2 - davamlı adaptasiyaya keçid, 3 - davamlı adaptasiya

B) 1 - başlanğıc və ya rezistentlik, 2 - stress fazası , 3 - davamlı adaptasiya

C) 1 - başlanğıc və ya qəza fazası2 - stress fazası , 3 - davamlı adaptasiya

D) 1 - stress və ya qəza fazası, 2 - rezistentlik fazası, 3 - davamlı adaptasiya

E) 1 - stress və ya qəza fazası, 2 - davamlı adaptasiya, 3 - rezistentlik fazası.

15. Adaptasiyanın qəza fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?

A) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

B) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS - nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir

C) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir

E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir

16. Adaptiv reaksiyaların hansı formaları ayırd edilir?

1 - spesifik

2 - qeyri - spesifik reaksiyalar

3 - ümumi reaksiyalar

4 - xüsusi reaksiyalar

5 - fizioloji reaksiyalar

A) 5, 2

B) 1, 2, 3

C) 1, 2

D) 3, 4, 2

E) 5, 1

17. Aşağıdakı variantlardan hansi doğrudur?

1 - adaptasiyanın qəza fazası -

2 - davamlı adaptasiyaya keçid fazası -

3 - davamlı adaptasiya fazası -

a - bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

b - bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur

c - xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.

A) 1 - c; 2 - b; 3 - a

B) 1 - a; 2 - b; 3 - c

C) 1 - c; 2 - b; 3 - c

D) 1 - b; 2 - c; 3 - a

E) 1 - b; 2 - a; 3 - c.