Bâtıniyye te'villeri : değerlendirme 3
Yüklə 0,62 Mb.
|
BİBLİYOGRAFYAA- Abdulbâki, Muhammed Fuad, el-Mu'cemu'l-mufehres li e!fâzt'l-Kur'âni'l-ke-rîm. Kahire, 1387. ei-Aciûnî, İsmail b. Muhammed el-Cerrâhî, Keşfu'I-hafâ' ve muzîlu'i-ilbâs amme'ş-tehtera mine'l-ahâdîs alâ elsineti'n-nâs, l-ll, Kahire, 1351, Ahmed b. Hanüel, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, el-Musned, i-VI, Kahire, 1313. Ahmed Emin, Duha'l-İslâm, Mil, Beyrut, ts. Ahmed Emin, Fecru'l-İslâm, Kahire, 1864. Ahmed Emin, Zuhru'l-İslâm, I-IV. Kahire, 1964, 1966. el-Akkod, Abbas Mahmud, et-Tefkîr farîzatun islâmiyye, Beyrut, 1969. Alî Mahfuz, el-İbdâ' fî mezârri'i-ibtidâ', Mısır, ts. Aliyyu'f-Kaarî, Alî b. Muhammed Sultan el-Herevî, Şerhu'l-Fıkhi'i-ekber, (Minahu'r-ravzı'l-ezher li şerhı'l-Fıkhi'l-ekber), Mısır, 1323. el-Âlûsî, Mahmud Şükri, Muhtasoru't-Tuhfeti'l-İsnâaşeriyye, nşr. Muhibud-dîn el-Hatîb, Kahire, 1373. el-Âmidî, Seyfuddîn Ebu'l-Hasan Alî b. Muhammed, Ebkâru'l efkâr, Süley-maniye ktp. nr. 747. Arnold, Thomas Walker, İntişâr-ı İslâm Tarihi, trc. M. Halil Halid, İstanbul, 1343. Ayasbeyoğlu, Nevzad, İbn Rüşd'ün Felsefesi (mütercimin kendi notları), Ankara, 1955. Aydın, Ali Arslan, İslâm İnançları ve Felsefesi, İrfan Yayınevi, İstanbul, ts. Aynî, Mehmed Ali, Huccetu'l-İslâm İmam Gazzâlî, İstanbul, 1327, B- el-Bağdâdî, Ebû Mansur Abdulkaahir b. Tahir b. Muhammed, el-Fark bey-ne'I-fırak, nşr. M. Muhyiddîn Abdulhamîd, Mısır, ts. Bağdatlı İsmail Paşa, b. Muhammed Emîn, Hediyyetu'l-Ârifîn, esmâu'l-mu-ellifin ve âsâru'l-musannifîn, I-li, İstanbul, 1951, 1955. e!-Bâkrllânî, Ebû Bekr Muhammed b. et-Tayyib, Kitabu't-Temhîd, nşr. Richard J. McCARTHY, Beyrut, 1957. el-Batalyevsî,. Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed, İbnus-Sîd, el-İnsaf..., Mısır, 1319. Bedevi, Abdurrahrnan, Fedâihu'l-Bâtıniyye mukaddimesi: bk. el-Gazzâlî. Belbo', Abdulhakîm, Edefou'l-Mu'tezile ilâ nihcyeti'l-korni'r-râbit'l-hicri, Kahire, 1969. el-Beyâzî, Kemâleddîn Ahmed b. Hasan b. Sinâneddîn, İşârâtu'l-meram min ıbârâti'l-İmam, Mısır, 1368. e!-Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Huseyn b. Alî, el-Esmâ' ve's-sıfât, Mısır, 1358. el-Beyzâvî, Nâsıruddîn Abdullah b. Ömer, el-Kadî. Envâru't-Tenzîl, ve es-râru/t-te'vîl, l-ll, İstanbul, 1296. Bilmen, Ömer Nasuhi, Muvazzah İlm-i Kelâm Dersleri, İstanbul, 1339/1342. Brockelmann, C, Geschichte der Arabischen Litteratur, l-ll, Leiden, 1943-1949; Supplement band, l-lll, Leiden, 1937-1942. Brockelmann, C., İslâm Milletleri ve Devletleri Tarihi, I, trc. N. Çağatay, Ankara, 1964. el-Buhâri, Ebû Abdillah Muhammed b, İsmail, el-Camiu's-sahih, I-VIII. İstanbul, 1315.
el-Curcânî, es-Seyyid eş-Şerîf, Ali b, Muhammed, Şerhu'l Mevakıf l-lll, İstanbul, 1321. el-Curcânî, et-Ta'rîfât, Mısır, 1283. el-Cuveynî, İmamu'l-Haremeyn Abdulmelik b. Abdullah, el-İrşad İlâ kavâtıı'l-edille fî usûlİ'l-İ'tikad, nşr. M. Yûsuf Musa ve Abdulmun'ım Abdulhamîd, Mısır, 1369. el-Cuyeynî, eş-Şâmil fî usûli'd-dîn, nşr. Alî Sami en-Neşşâr ve arkadaşları, İskenderiyye, 1969. Ç- Çağatay, eşet ve Çubukçu, İbrahim Agâh, İslâm Mezhepleri Tarihi, 1, Ankara, 1965. Çelebi Kâtİb, Mustafa b. Abdullah, Hacı halifft, Keşfu'z-zunûn on esâmi'l-kütubî ve'l-funûn, l-ll, İstanbul, 1941. ed-Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman, es-Sünen, l-ll, Şir- ketu't-Tıbâati'l-fenniyye e!-muttehide, 1966
lânuh (Kavâıdu akaidi Âli Muhammed kitabından ayrı basım), nşr. R. Strothmann, İstanbul, 1938.
bul Yüksek İslâm Enstitüsü umumi ktp. Ertuğrul, İsmail Fenni, Lûgatce-i Felsefe, İstanbul, 1341. el-Eş'arî, Ebu'l-Hasan Alî b. İsmail, el-lbâne on usüli'd-diyâne. Kahire, el-Munîriyye baskısı, ts. el-Eş'arî, Risale ilâ ehli's-Sağr bi Bâbi'l-ebvab, Topkapı Sarayı Revan Köşkü ktp. nr. 510, Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası, sy. 7, s. 154-176, sy, 8, s. 50-108, arapça metin s. 80-108. el-Eş'arî, r. İstihsöni'l-havd fî ilmi'l-kelâm, nşr. Richard J. McCarthy, Beyrut, 1952. el-Eş'ari, el-Luma', bir önceki risale ile birlikte. el-Eş'arî, Makalâtu'l-islâmîyyîn, I. İstanbul, 19?8 F- el-Fârâbt, Ebû Nasr Muhammed b. Muhammed, el-Cem' beyne Ra'yeyi'l- hakîmeyn Etlâtûn ve Aristötâlis, Mısır, 1325. el-Fârâbî, İlimlerin Sayımı, trc, Ahmet Ateş, İstanbul, 1955 . el-Fîrûzâbâdî, Ebû Tahir Muhammed b. Ya'kub, Kamus Tercemesi, trc. Ah med Asım Efendi, I IV, İstanbul, 1304-1305. G- el-Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed Faysalu't-tefrika beyne'l-İslâm ve'z-zendaka, Mısır, 1319. el-Gazzâlî, Fedâihu'l-Bâtıniyye, nşr. Abdurrahman Bedevi, Kahire, 1964. el-Gazzâlî, r. Fî'l-va'z ve'1-i'tikad, Mısır, 1319 (i'tikad kısmı, s. 89-91). el-Gazzâlî, Ihyâu ulûmi'd-dîn, I-V, Kahire, Matbaatu'l-İstikame, ts, el-Gazzâlî, İlcâmu't-avam an ilmi'l-kelâm, Mısır, 1309. el-Gazzâlî, el-İktisad fî'M'ttkad, nşr. İ.A. Çubukçu ve H. Atay, Ankara, 1962, el-Gazzâlî, Mehakkü'n-nazar fî'l-mantık, nşr. Muhammed Bedreddîn, Beyrut, 1966. el-Gazzâlî, el-Munkızü mine'd-dalâl, İstanbul, 1287. el-Gazzâlî, el-Müstasfâ min ilmi'l-usûl, l-lt, Bulak, 1322. el-Gazzâlî, Tehâfutu'l-felâsife, nşr. Süleyman Dünya, Mısır, Dâru'i-Maarif, ts. Girîdî, Sırrı, Ârâu'l-mllel, İstanbul, 1303. Goldzlher, Ignaz, el-Akîde ve'ş-şerîa fî'l-İs!âm, a. trc. M. Yûsuf Musa, A.H. Abdulkadir ve Abdulazîz Abdulhakk, Mısır, ts. Goidziher, Mezâhibu't-tefsîri'l-islâmî, trc. Abdulhalîm en-Neccâr, Kahire, 1955. Gölpınartı, Abdulbâkî, Tarih Boyunca İslâm Mezhepleri ve Şîttik, İstanbul, 1979. H- el-Hâdimî, Muhammed Vehbî b. Hüseyin Efendi, el-Akaidu'l-hayriyye..., Mısır, el-Halebî baskısı, ts. el-Bammâdî, Ebu'l-fedâil Muhammed b. Mâlik el-Yemânî, Keşfu esran'l- Bâtıniyye ve ahbâru'l-Karâmıta, Mısır, 1375. el-Harpûtî, Abdullâtif, Tenkihu'I-kelâm fî akaidi ehl'M-İslâm, İstanbul, 1330. el-Hatîb, Muhibbuddîn, Muhtasaru't-Tuhfe neşrinde: bk. et-Âtûsî. el-Hayyât, Ebu'l-Huseyn Abdurrahîm b. Muhammed, el-İntisar ve'r-red ale' bni'r-Rondî el-mulhıd, nşr. Albert N. Nader, Beyrut, 1957. el-Hıllî.Jbnu'l-Mutahhar el-Hasan b. Yûsuf, Minhâcu'l-kerâme, nşr. Muhammed Reşad Sâiim (Minhâcu's-sünne başında). Kahire, 1382. Huleyf, Fethullah, K. et-Tevhîd mukaddimesi: bk. el-Mâtürîdî. el-Hûyî, Abdurrahîm, Mezâhib-i islâmiyyeden akayid-l İmâmiyye, (Yazılış tarihi, 1327). el-Hvârizmî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Kâtib, Mefâtthu'I-ulûm, Mısır, ts. I- Ihvânu's-safâ', Resâilu Ihvâni's-safâ' ve hullâni'l-vefâ', l-V, Beyrut, Dâru Sadır, ts. el-lsfahânî, Ebu'l-Kasım el-Huseyn b. Muhammed, er-Râğıb, el-Mufredât fî ğarîbn-Kur'ân, Mısır, 1961. Işık, Kemal, Mu'tezİlenin Doğuşu ve Kelâmı Görüşleri, Ankara, 1967. j- İ.A., İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1950 - İbnu'l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah, el-Avâsım mine'I-kavâsım, nşr. Muhibbuddîn el-Hatîb, ?, 1371. İbn Asâkir, Ebu'l-Kasim Alî b. el-Hasan Hibetullah, Tebyînu kezibl'l-muf- terî fî mâ nusibe ile'l-imam Ebi'l-Hasan el-Eş'arî, Dimaşk, 1347 . İbn Bâbeveyh, Ebû Ca'fer Muhammed b. Alî b. el-Huseyn, el-Kummî, eş- Şeyh es-Sadûk, Risâletu İ'tikadâti'l-İmâmiyye (Şîî İmâmiyyenin İnanç Esasları), trc. E. Ruhi Fığlaiı, Ankara, 1978.
ve'l-ulemâ'), Mısır, et-Tıbâatu'l-Munîriyye, ts. İbnu'l-Esîr, Ebu'l-Hasan Alî b. Muhammed İzzuddîn el-Cezerî, el-Kâmil fî't-târîh, I-XII + İ, Beyrut, 1965-1967. İbnu'i-Esîr, el-Lûbâb fi Tehzîbi'l-ensâb, Mil, Beyrut, Dâru Sâdır, ts. İbn Haldun, Ebû Zeyd Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddime -i İbn-İHaldun, trc. l-ll: Pîrîzâde Mehmed Sâhib Efendi, III : Ahmed Cevdet (Paşa), İstanbul, 1275-1277. İbn Hallikân, Ebu'l-Abbâs Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtu'l-a'yân, I-VII + I, nşr. İhsan Abbas, Beyrut, 7-1972. İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed, el-FasI ft'l-milel ve'l-ehvâ' ve'n- nihal, l-V, Mısır, 1321. İbnu'l-lmad, Ebu'l-Felâh Abdulhayy b. Ahmed b. Muhammed el-Hanbelî, Şezerâtu'z-zeheb, I-VIII, Beyrut, ts. İbn Kesîr, Ebu'l-Fidâ' İsmail b. Ömer, İmâduddîn, el-Bidâye ve'n-nlhâye, I-XIV, Beyrut, 1966. İbn Kesîr, Tefsîru'l-Kur'âni'l-azîm, I-VII. Beyrut, 1966. İbn Kudâme, Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed, Muvaffakuddîn, Lum'- atu'l-i'tlkad, Mısır, 1351. İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneveri, el-lhtflâf fi'i-lâfz, Mısır, 1349. İbn Kuteybe, Te'vîlu muhtelifi'l-hadis, Kahire, Dâru'l-kavmiyyeti'l-arabiyye, ts. İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd, es-Sünen, nşr. M. F. Abdul- bakî. Kahire, 1372-1373. İbn Manzûr, Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mukrim el-Efrîkî, Usânu'1-arab, İ-XV, Beyrut, 1968. İbnu'I-Murtazâ, Ahmed b. Yahya, Tabakatu'l-Mu'teziie, nşr. Susanna Di- wald-Wilzer, Beyrut, 1961. İbnu'n-Nedîm, Ebu'l-Ferac Muhammed b. İshak, el-Fihrist, Mısır, 1348. İbn Ruşd, Ebu'l-Velîd Muhammed b. Ahmed, Faslu'l-makal (İbn Rüşd'ün Felsefesi), trc. Nevzad Ayasbeyoğlu, Ankara, 1955. İbn Sa'd, Muhammed b. Sa'd ez-Zuhrî, et~Tabakatu'(-Kübrâ, nşr. İhsan Abbas, I-VIIİ + I, Beyrut, 1960-1968. İbnu's-Subkî (es-Subkî), Ebû Nasr Abdulvehhâb b. Alî, Tâcuddîn, Tabo- katu'ş-Şâfiiyyeti'l-kübrâ, I-VI, Mısır, 1964-1968. İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdulhalım, Mecmûatu'r-resâil, I-V, nşr, M. Reşîd Rızâ, Lecnetu't-turâsi'l-arabî, ts. İbn Teymiyye, Muvafakatti sarîhı'l-ma'kul li sahîhi'l-menkul, l-ll, Bulak, 1321-1322 (Minhac kenarında). İbnu'l-Vezir, Ebû Abdiüah Muhammed b. İbrahim, Tşrcîhu esâlîbi'l-Kur'ân aiâ esâlIbi'l-Yûnân, Mısır, 1349. İlhan, Avni, Mehdîlik, İzmi--, 1977. İrfan Abdulhamîd, Dirâsât, fî'l-fırak ve'l-akaid, Bağdad, 1967. el-İsferâyînî, Ebu'i-Muzaffer Şehfûr b. Tahir, et-Tebsîr fî'd-dîn ve temytzu'I- fırkati'n-nöciye ani'l-fıraki'l-hâlikîn, Kahire, 1359. İsmail Fennî: bk. Ertuğrul. İzmirîi, İsmail Hakkı, Felsefe-i İslâmiyye Tarihi, I, el-Kindî, İstanbul, 1338. İzmirli, Muhassalu'l-Kelâm ve'l-Hıkme, İstanbul, 1335 . İzmirli, Yeni İlırH Kelâm, I-Iİ, İstanbul, 1339/1341 -1340/1343. K- el-Kadî Abdulcebbâr, b. Ahmed Ebu'i-Huseyn, el-Mu'tezilî, ei-Muğnî fî eb- vöbi't-tevhîd ve'i-adl, V. c. nşr. Muhammed el-Hudarî, Mısır, ts. el-Kadî Abdulcebbâr, Şerhu'l-usûli'l-hamse, nşr. Ahmed b. el-Huseyn b. Ebî Haşim ve Abdulkerîm Oeman, Kahire, 1965. Kadri, Hüseyin Kâzım, Türk Lûgctı, İ-IV, İstanbul, 1927-1945. > Kandemir, M. Yaşar, Mevzu Hadisler, Ankara, 1975. el-Kevseri, el-lhtilâf fî'l-lâfz mukaddimesi: bk. İbn Kuteybe. el-Kevserî, Keşfu esrâri'l-Bâtıniyye mukaddimesi: bk. el-Hammâdî. el-Kevserî, Tebyînu Kezibi'l-mufterî mukaddimesi: bk. İbn Asâkir. el-Kevserî, et-Tebsîr fî'd-dîn mukaddimesi: bk. el-İsferâyînî. Koçyiğit, Talat, Mu'tezilede Akılcılık, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1968 yılı. el-Kudâî, Selâme el-Azzâmı eş-Şâfiî, Berâhînu'l-Kitab ve's-sünne en-nâtıka alâ vukuı't-talâkri-mecmûa..., Mısır, 1366. el-Kuraşî, Ebû Muhammed Abdulkadir b. Muhammed, el-Cevâhiru'l-mudıyye fî tabakati'l-Hanefiyye, l-ll, Haydarâbâd, 1332. Kuşçu, Ali, Alâuddın Alt b. Muhammed, Şerhu't-Tecrîd, l-ll (Şerhu'I-Meva- kıf kenarında), İstanbul, 1321. Kutluay, Yaşar, Tarihte ve Günümüzde İslâm Mezhepleri, Ankara, 1968. Köprülü, Fuad, İlk Mutasavvıflar, Ankara, 1966. et-Kütbi, Muhammed b. Şakır, Fevâtu'l-veîeyât ve'z-zeyl aleyhâ, I-IV+I, nşr. İhsan Abbas, Beyrut, 1973-1974. M- Mahmud Şökir, Sükkânu'l-âlemi'l-islâmî, Beyrut, 1396. el-Makdisî, Mutahhar b. Tahir, el-Bed' ve't-târih, l-V, Clement Haurt, Paris, 1899-1916 baskısından ofset, Mektebetu'l-Musennâ neşri, Bağdat, ts. el-Makrîzî, Ebu'l-Abbas Ahmed b. Alî, Takıyuddîn, nl-Hıtat, l-ll, Beyrut, Dâru Sâdır ofset baskısı, ts. el-Malatî, Ebu'l-Huseyn Muhammed b. Ahmed ei-Askalânî eş-Şâfii, et-Tenbih ve'r-red alâ ehli'l-ehvâ' ve'l-bida', ?, 1968. MassEgnon, Lui6, Karmatiler, İ.A. VI. a, s. 352-359. el-Mâtürîdij, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmud, Kftâbu't-tevhîd, nşr. Fethtıllah Huleyf, Beyrut, 1970. el-Mes'ûdi, Ebu'f-Hasen Alî b. el-Huseyn, Murûcu'z-zeheb ve maodinu'l-cevher, I-IV, nşr. M. Muhyiddin Abdulhamİd, Mısır, 1964-1965. Meydan Larousse, Büyük Lügat ve Ansiklopedi, l-XII + l, İstanbul, 1969-1976. Mer, Adam, el-Hadâratu'l-İslâmiyye îî'i-karni'r-râbii't-hicrî ev asru'n-nahda fî'l-islâm, a. trc. M.A. Ebû Rîde, l-ll. Beyrut, 1967. el-Muhmbî, Muhammed Emin b. FazluNah ed-Dımaşkî, Hulâsatu'l-eser fi a'yâni'l-karni'l-hâdî aşer, I-IV, Mısır, 1284 baskısından ofset, Dâru Sâdır, Beyrut, ts. Müslim, Ebu'l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc, Sahıhu Müslim, nşr. M.F. Ab-dulbâkî, I-IV+I, Kahire, 1374-1375. N- en-Nesefı, Ebul-Berekât Abdullah b. Ahmed, et-İ'Mmad fi'l-i'tikad, Fatih ktp. nr. 3085. en-Neseî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb, Sünenu'Neseî - el-Muc- tebâ, I-VIII, Mısır, 1964. en-Nisâbûrî, Ebû Reşîd Saîd b. Muhammed, Fî't-tevhid, nşr. M,A. Ebü Rîde. Mısır, 1969. O, Ö- Oğuz, Muhammed İhsan, Mezheb-I Selef, İstanbul, 19/3 . Öner, Necati, Klasik Mantık, Ankara, 1970. Öztürk, Yaşar Nuri, Hallâc-ı Mansûr ve Eseri (Kitâbu't-Tavâsin), İstanbul, 1976. P, R- ei-Pezdevi, Ebu'l-Yusr Muhammed b. b. Muhammed, Sadru'l-İslâm, (Usû-lu'd-dîn) - Ehl-1 Sünnet Akaidi, trc. Şerafeddin Gölcük, İstanbul, 1980. Ptrizâde, Şeyhülislâm Mehmed Sahib Efeindi, Terceme-I Mukaddime-i İbn-i Haldun, (mütercimin kendi notları). II. c. İstanbul, 1275. er-Râzi, Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu'l-ğayb, I-VIII, İstanbul, 1307-1308. es-Sâbûnî, Ebû Muhammed Ahmed b. Mahmud, Nüreddîn, Mâtüridiyye Akaidi (el-Bidâye fî usûli'd-dîn), trc. Bekir Topaioğlu, Ankara, 1979. S- es-Sehâvî, Ebu'i-Hayr Muhammed b. Abdurrahman, Şemseddîn, el-Mako-sıdu'l-hasenc fî beyâni kesîrin mine'l-ahâdîsi'l-muştehire alâ'I-elsine, nşr. Abdullah Muhammed es-sıddîk ve Abdulvehhâb Abduilâttf, Mısır, 1956. es-Semerkandi, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed, Şerhu Te'vîlâti'l-Mâturîdî» Şehid Ali Ktp. nr. 283. es-Senûsî, Muhammed b. Yûsuf b. Ömer. Hakaiku's-Senûsî, İstanbul Üniversitesi ktp. nr 6270 A.Y, Strothmann R,, Beyönu mezhebi'l-Bâtıniyye mukaddimesi: bk, ed-Deylemî. Strothmann R.. Şia, İ.A. XI. 502-513. es-Subkî: bk. İbnu's-Subki. es-Suyutî, Ebû Bekr Abdurrahman b. Ebî Bekr. Celâleddin, ei-Câmiu's-sağır (e-Munâvî'nin et-Teysır adlı şerhiyle birlikte), l-ll. Bulak ,1286. es-Süveydî, Ebul-Berekât Abdullah Efendi b. el-Huseyn el-Bağdâdı, el-Hucecu'l-kat'iyye li'ttifâkı'l-fırakri-isalmıyye, Mısır, 1323 .şşeŞs-Şâtıbi, Ebû İshak İbrahim b. Musa b. Muhammed el-Gırnâtî, el-İ'tlsâm, l-ll, el-Mektebetu't-ticâriyye baskısı, Mısır, ts, eş-Şâtıbî, el-Muvâfakat fî usûli'l-ahkâm. I-IV, nşr. M. Muhyiddîn Abdulha- mîd. Kahire, 1969-1970. eş-Şehrlstânî, Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdulkerîm, el-MHel ve'n-nihal, l-ll, Kahire, 1961. eş-Şehristâni, Nihâyetu'l-ıkdâm fî llmi'l-kelâm, Alfred Guillaume neşrinden Mektebetu'l-Musennâ baskısı, ts. eş-Şevkânî, Muhammed b. Alî b. Muhammed, Fethu'l-Kadir el-câmir beyne fenneyi'r-rivâye ve'd-dirâye min ilmi't-tefsîr, I-V, Mısır, 1349-1351. eş-Şevkâni, Katru'l-veliyy ala ahâdîsi'l-veliyy, nşr. İbrahim İbrahim Hilâl (Vilâyetullah ve't-tarik ileyhâ adlı şerhle birlikte) Mısır, Matbaatu'l- Medcnî, ts.
fevâid.... Mısır. 1317. T- et-Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerir, Câmiu'I-beyân an te'vîii'l-Kur'ân İ-X, Bulak, 1323-1329. et-Tahâvî, Ebû Ca'fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme, AkîdetuVTahavt, şahsî kütüphanemdeki yazma nüsha. et-Tahâvi, Şerhu'l-akîdeti't-Tahâviy ye (müellifi mechûl), nşr. Nâsıruddtn el-Elbânî, el-Mektebetu'İ-islâmî, ?, ts. Taşköprüzâde, Ebu'l-Hayr Ahmed Efendi b. Mustafa b. Halîl, Isâmuddtn, Mevzûötu'l-ulûm, trc. Kemaleddîn Muhammed Efendi b. Ahmed b! Mustafa, nşr. Ahmed Cevdet, l-ll, İstanbul İkdam, 1313. et-Teftâzânî, Mes'ûd b. Ömer, sa'duddîn, Şerhu'l-Akafd, İstanbul, 1315. «t-Teftâzânî, Şerhu'I-Makasıd, l-ll, İstanbul, 1277. et-Tehânevî, Muhammed A'lâ b. Alî, İbnu'l-Kâdî, Keşşâfu Istılâhâtf'l-funûn l-ll, Kalküta, 1862. et-Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsa b. Sevra, Sünemi't-Tirrniıî, i-V, Kahire, 1356-1385. Topaioğlu, Bekir, İslâm Kelâmcıları ve Filozoflarına Göre ALLAH'IN VARLIĞI (İsbât-ı Vacib), Ankara, ts. (1974). W- Wott, W, Montgomery, İslâmi Tetkikler, trc. Süleyman Ateş, Ankara, 1968. VVensinck, A.J.el-Mu'cemu'l-mufehrese M elfâzı'l-hadîsi'n-Nebevî, I-Vif, Leiden - Brill, 1936-1989 baskısından ofset. Wllzer, İbnu'l-Murtaza'nın Tabakat neşri mukaddimesi: bk, İbnu'I-Murtazâ. Y- Yeprem, M. Saim, İrade Hürriyeti ve İmâm Mâtüridi, İstanbul, 1980. Yeprem, M. Saim ve Güleç, Hasan, İslama Yönelen Yıkıcı Hareketler, Ankara, 1973. Z- ez-Zobîdî, Ebu'l-Feyz Muhammed b. Muhammed Murtazâ, Şerhu'I-İhyâ' -İthâfu's-sâdeti'l-muttakîn bi şerhi esrarı İhyâı ulûmi'd-dîn, l-X, Kahire, 1311 baskısından ofset, Beyrut, ts. ez-Zehebî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mîzânu'Mtldal fî nakdiV-ricâi, nşr. Alî Muhammed el-Becâvî, I-IV, Kahire, 1963. ez-Zlriklî, Hayreddîn, el-A'lam • Karnûsu Terâcim..., I-X, Kahtre, 1954-1959. 1 Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, Damla Yayınevi:238-239. 2 bk el-Bağdadî, el-Fark, s. 295-298; el-İsferâyînî, et-Tebsîr, s. 85-88; el-Gazzâlî, Fedâihu'l-Bâtıniyye, s. 55-58; eŞ-Şehristânî, el-Milel, I, 194-196; ed-Dey-lemî Beyânu mezhebi'l-Bâtıniyye, s. 8-9, 39-58, 62-63; el-Curcânı, Şerhul-Mevâ-kıf III 289-290; el-Muhıtbî, Hulâsatu'1-eser, III, 269; İ.A. II, 340-341. 3 Î.A. V/2, s. 1095; Mahmud Şakir, Sükkânu'l-âlemi'l-İslâmî, s. 25. 4 Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, Damla Yayınevi:245. 5 eş-Şehristânî, el-Milel, I, 156; Ebû Zehra, el-Mezâhib, I, 78-78; Ahmed Emin, Fecru'l-İslâm, s. 272, Zuhru'l-İslâm, IV, 137; R. Strothmann, ed-Deylemî'ye ait Beyânu mezhebi'l-Bâtıniyye eserinin neşri mukaddimesinde, s. z; İ.A. XI, 505, 507; A. Gölpınarb, Şiîlik, s. 88. 6 Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, Damla Yayınevi:245-246. 7 Ebû Zehra, Irak'ın Şia yatağı oluşunun sebeplerini şöyle izah eder: a) Hicaz sünnetin beşiği, Şam Emevî taraftarlarının merkezi idi, ortada Irak kalmıştı, b) Hz. Ali, hilâfeti müddetince orada kaldı, c) Hz. Ali'den sonra Emevî-lerin zulmüne devamlı maruz kalmış bir memleketti, d) Eski din, kültür ve felsefelerin merkeziydi, e) Irak halkı çeşitli inanış ve düşüncelere meraklıydı (el-Mezâhlb, T, 79-81). 8 bk. el-E§'arî, Makalât, I, 60; el-Cîlânî, el-Ğunye, s. 87;; İbn Haldun, Mukaddime, II, 11-12; Ebû Zehra, ag.e., I, 79 vd.; Goldziher, el-Akîde, s. 369, dn. 52; Ahmed Emin, Zuhru'l-İslâm, IV, 140; İ.A. .İdrîsîler. md.; İzmirli, Muhassal, s. 179; Gölpınarh, Şfflik, s. 182. 9 Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, Damla Yayınevi:246. 10 Fuad Köprülü, İsmâiliyye ve Bâtıniyye gruplarının daha çok tasavvuf perdesi altında Suriye'den Anadolu'ya geldiklerini kaydeder. Babaîlerin ayaklanmasında, Ahiler teşkilâtında, Hurufîlik ve Bektaşîlik kareketlerinde Bâtınîliğin birinci derecede rol oynadığını söyler (bk. İlk Mutasavvıflar, s. 176-184. 11 Ebû Zehra, ag.e., I, 82, 89; Ahmed Emin, Zuhru'l-İslâm, IV, 131; İzmirli, ag.e., s. 179; Goldziher, ag.e., s. 245; ez-Ziriklî, el-A'lâm, I, 307; Abdurrahman Bedevi, Gazzâlî'ye ait Fedâihu'l-Bâtıniyye neşri mukaddimesi, s. y-h; Muhibbud-dîn el-Hatîb, el-Âlûsî'ye ait Muhtasaru't-tuhfe neşri, s. 14, dn. 1; I.A., •İsmâîlîler., «Dürzîler. md.; Y. Kutluay, İslâm Mezhepleri, s. 134-135; Meydan Larousse, .Bâbîler», «Bahâîler», «Dürzîler» md. Dr. Muhsin Abdulhamîd, «Hakîkatu'1-Bâ-biyye ve'1-Bahâiyye. (Lübnan, 1389/1969) adıyla bir tedkîk neşretmiştir. Mukaddimesinde, «Bahaîlik, müslümanların manevî değerlerini, hürriyet ve istiklâllerini yok etmek için en kötü şekilde istismara alet olan Bâtınî bir cereyandır, (s. 16) diyor. Kitabın ikinci bölümü «Bâtınîlerin Entrikaları.na tahsis edilmiştir. Sonra da Babîlik ve Bahaîlik sırasıyla anlatılmaktadır. Eserin türkçe tercümesi M. Saim Yeprem ve Hasan Güleç tarafından yapılmıştır (ikinci baskı. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1973). 12 Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, Damla Yayınevi:247. Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|