Bu fəsildə Əmirəl-möminin əleyhis-salamın xütbələri, fərmanları seçilib və bura o böyük şəxsiyyətin
وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى
Yüklə
16,72 Mb.
səhifə
69/87
tarix
22.10.2017
ölçüsü
16,72 Mb.
#10982
1
...
65
66
67
68
69
70
71
72
...
87
Bu səhifədəki naviqasiya:
وَ ضَنَّ الزَّنْدُ بِقَدْحِهِ
وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ
وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى
«
Səfərə
azuqə
toplayın
və
ən
yaxşı
azuqə
də
pərhizakarlıqdır
.
1
Çünki
o
,
borcunu
vermək
istəmədiyinə
görə
bəhanə
gətirib
bu
gün
-
sabaha
saxladığı
kimi
,
siz
də
cihada
getmək
istəmədiyinizə
görə
yalan
bəhanələr
gətirib
işi
bu
gün
-
sabaha
saxlayırsınız
.
Bu
səhlənkarlığın
nəticəsində
özünüzü
xar
və
zəlil
edirsiniz
.
1
Çünki
siz
öz
əmirinizə
köməklik
vəd
edir
,
düşmənlə
üzləşdikdə
isə
ona
arxa
çevirib
döyüşməmək
üçün
bəhanə
gətirirsiniz
.
2
Allaha
,
Peyğəmbərə
və
haq
olan
İmama
itaətsizlikdə
,
batil
yolda
xeyir
təsəvvür
edirsiniz
?
Belə
deyil
,
Batil
yolla
xeyir
götürməyə
tamah
salmaq
günahlardan
qəflət
,
bilmədən
və
inanmadan
danışmaq
dünya
və
axirətdə
bədbəxtliyə
,
biçarəliyə
səbəb
olar
.
1
Ona
yaxınlaşanı
vurmağa
hazırdır
.
Burada
Təlhənin
fitnə
-
fəsadla
məşğul
olub
,
qürur
və
təkəbbürdən
heç
kəsin
sözünə
qulaq
asmaması
nəzərdə
tutulur
.
1
Özünü
din
libasında
cilvələndirərək
hiylə
və
məkrlə
dünya
malını
ovlamaq
və
var
-
dövlət
toplamaq
üçün
camaatın
yolunda
tələ
qurandır
.
2
Pis
əməlləri
qəbul
etmədiklərinə
və
ya
nalayiq
işlərin
şahidi
olduqlarına
görə
camaatdan
kənara
çəkilmiş
,
təcrid
olmuşlar
.
1
Müqavimət
göstərirəm
.
Deməli
,
mənim
müqavimət
və
igidliyimdə
heç
nə
dəyişməyib
.
Buna
görə
də
azğınlıq
yolundan
dönün
və
mənimlə
müharibədən
əl
çəkin
.
2
Nəhrəvanda
Xəvariclə
döyüşdən
sonra
,
Həzrət
camaata
Kufə
şəhərinin
kənarındakı
Nuxeylədə
toplaşaraq
Şam
camaatı
ilə
müharibəyə
hazırlaşmağı
əmr
etdi
,
onlara
arvad
-
uşaqlarının
görüşünə
az
getmələri
haqda
göstəriş
verdi
.
Onlar
Həzrətin
sözlərinə
əməl
etməyərək
gizlincə
Kufəyə
gəldilər
və
Həzrəti
az
sayda
böyükləri
ilə
orada
tənha
qoyub
,
meydanı
boşaltdılar
.
Kufəyə
gedənlər
geri
dönmədilər
,
orada
qalanların
isə
dözümü
yox
idi
.
Buna
görə
də
Həzrət
Kufəyə
təşrif
gətirib
camaata
xütbə
oxudu
və
onları
cihada
rəğbətləndirdi
.
Onlar
itaət
etmədilər
.
Sonra
Həzrət
onları
bir
neçə
gün
öz
başlarına
buraxdı
və
ondan
sonra
bu
xütbəni
oxudu
.
1
Əmr
ibn
As
və
Əbu
Musanın
Şamla
Mədinə
arasında
və
Şama
daha
yaxın
olan
,
Şamla
İraq
sərhəddində
yerləşən
«
Daumətul
-
Cəndəl
»
qalasında
iki
hakim
təyin
olunma
müqaviləsinə
əsasən
görüşdükləri
və
xəlifəlik
məsələsi
haqda
bir
-
birilə
danışdıqları
vaxt
,
Həzrət
Kufəyə
təşrif
gətirib
onların
hökmlərinin
nəticəsini
gözləyirdi
.
Son
nəticədə
Əmr
ibn
As
Əbu
Musanı
aldatdı
və
qərara
gəldilər
ki
,
hər
biri
minbərə
çıxıb
,
öz
əmirlərini
kənarlaşdırsın
və
xəlifəlik
məsələsini
Şuraya
həvalə
etsinlər
.
Əmr
Əbu
Musanı
özündən
qabağa
saldı
və
o
,
minbərə
çıxaraq
Həzrət
Əmiri
xəlifəlikdən
kənarlaşdırdı
.
Sonra
Əmr
minbərə
qalxaraq
Müaviyəni
xəlifə
təyin
etdi
.
Bu
xəbər
Kufədə
Həzrətə
çatdıqda
o
narahat
olub
qalxdı
və
bu
xütbəni
camaata
oxudu
.
2
Həzrətin
məqsədi
budur
ki
,
hər
zaman
-
istər
xoş
,
istərsə
də
ağır
günlərdə
-
Allaha
ibadət
etmək
lazımdır
.
1
Bu
məşhur
ərəb
atalar
sözüdür
.
Nəsihət
verənin
nəsihətinə
qulaq
asmayaraq
peşmançılığa
düçar
olanlar
barədə
işlədilir
.
Atalar
sözünün
tarixçəsi
belədir
ki
,
Həyrənin
padşahı
Cəzəymə
Əbrəş
Cəzirə
padşahı
Əmr
ibn
Zərblə
müharibə
edərək
onu
öldürür
.
Əmrdən
sonra
qızı
Zəbba
atasının
yerinə
keçərək
onun
intiqamını
almaq
niyyətinə
düşür
və
Cəzəymə
ilə
döyüşmək
istəyir
.
Bacısı
Zubeybə
isə
bunu
ona
qadağan
edir
.
Sonra
Zəbba
məkr
və
hiylə
ilə
atasının
intiqamını
almaq
fikrinə
düşür
.
Cəzəyməyə
məktubunda
yazır
ki
,
mən
qadınam
və
qadınlar
padşahlığa
layiq
deyillər
və
mən
ərə
getməyə
məcburam
.
Səndən
başqa
heç
kimi
özümə
ər
kimi
bəyənmirəm
.
Əgər
camaatın
məzəmmətinin
qorxusu
olmasaydı
özüm
sizin
yanınıza
gələrdim
.
Əgər
zəhmət
çəkib
gəlsəniz
,
mənim
məmləkətim
sizinki
olacaq
.
Məktub
Cəzəyməyə
çatdıqda
o
,
yaxınlarının
böyükləri
ilə
məsləhətləşdi
.
Kənizinin
oğlu
çox
düşüncəli
və
tədbirli
olan
,
heç
vaxt
ehtiyatı
əldən
verməyən
Qəsir
ibn
Səiddən
başqa
hamı
onu
bu
səfərə
həvəsləndirdi
.
Qəsir
fərasətli
olduğuna
görə
bu
dəvətin
hiylə
olduğunu
ehtimal
etdi
.
Cəzəymənin
yaxınlarının
firkinə
qarşı
çıxaraq
onu
bu
səfərdən
çəkindirdi
.
Lakin
Cəzəymə
onun
sözünə
əhəmiyyət
vermədi
və
min
süvari
ilə
hərəkət
etdi
.
Cəzirəyə
yaxınlaşdıqda
Zəbbanın
qoşunu
onu
qarşılasa
da
,
böyük
hörmət
görmədi
.
Qəsir
isə
bu
işdə
məkr
və
hiylə
gördüyünü
,
geri
qayıtmasını
,
Zəbbanın
yanına
getməməsini
işarə
ilə
ona
başa
saldı
.
Cəzəymə
yenə
də
onun
sözünə
əhəmiyyət
vermədi
.
Cəzirəyə
daxil
olduqda
onu
öldürdülər
.
Bu
zaman
Qəsir
«
ey kaş Qəsirin göstərişinə və sözünə əməl olunaydı
»
sözünü
işlətdi
və
bu
söz
ərəblər
arasında
zərbül
-
məsələ
çevrildi
.
Həzrətin
məqsədi
də
bu
idi
ki
,
ey
kaş
Əmr
ibn
As
və
Əbu
Musanın
hakimliyini
qəbul
etməmək
barədə
sözümə
qulaq
asaydınız
və
indi
peşman
olmazdınız
.
Mən
sizə
dediyimi
dedim
.
2
Təcrübəli
nəsihətverən
heç
vaxt
tərəddüdə
düşməsə
də
,
öyüd
verməkdən
imtina
etməsə
də
,
sizin
itaətsizlikdə
və
müxaliflikdə
fikir
birliyiniz
onu
öz
sözlərində
tərəddüdə
düşən
və
nəsihət
verməkdən
imtina
edən
birinə
çevirib
.
Bu
cümlədə
olan
وَ ضَنَّ الزَّنْدُ بِقَدْحِهِ
ifadəsi
camaat
onun
faydalı
nəsihətlərinə
qulaq
asmayıb
,
qəbul
etmədiyinə
görə
öyüd
verməyi
əsirgəyən
,
onların
işinin
xeyir
və
ziyanını
deməyən
şəxs
barədə
işlədilir
.
1
Həzrətin
Durəydi
Həvazənin
qardaşı
adlandırımasının
səbəbi
budur
ki
,
o
əsil
-
nəsəb
baxımdan
Həvazə
qəbiləsinə
gedib
çıxır
.
Çünki
o
,
bəni
Xəşim
ibn
Müaviyə
ibn
Bəkr
ibn
Həvazənlərdəndir
.
Böyük
Allah
Qur
’
ani
-
Kərimin
Əhqaf
surəsinin
21-
ci
ayəsində
buyurur
:
وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ
Yəni
, «
Adın
qardaşını
yad
et
»
Burada
Ad
qəbiləsindən
olan
Hud
peyğəmbər
nəzərdə
tutulur
.
Dorəydin
hekayəti
budur
ki
,
o
qardaşı
Abdullah
ilə
bəni
Bəkr
ibn
Həvazəyə
qarşı
müharibə
etdi
və
çoxlu
qənimət
ələ
gətirdi
.
O
,
qayıdarkən
qardaşı
Abdullah
Mun
’
əricil
-
liva
adlanan
yerdə
bir
gecəliyə
qalmağı
xahiş
etdi
.
Durəyd
isə
nəsihət
üçün
ona
dedi
:
Burada
qalmaq
ehtiyatsızlıqdır
.
Bəni
Həvazənə
adam
və
kömək
gələ
bilər
və
onlar
qəflətən
bizə
hücum
edə
bilərlər
.
Abdullah
qürurlu
olduğuna
görə
onun
nəsihətinə
qulaq
asmadı
və
həmin
gecəni
orada
keçirdi
.
Səhər
tezdən
günəş
çıxdıqdan
sonra
bəni
Həvazədən
çoxlu
adam
onların
başının
üstünü
aldı
.
Abdullahı
öldürdülər
.
Durəyd
isə
çoxsaylı
yara
almaqla
canını
onların
əlindən
qurtardı
.
O
,
sonra
qəsidə
demişdir
və
Həzrətin
misal
gətirdiyi
bu
hissə
qəsidədəndir
.
2
Bu
hekayət
mənim
Müaviyə
və
tərəfdarlarının
müharibədə
vəziyyətinin
ağırlaşdığını
,
buna
görə
də
məkr
və
hiylə
niyyətilə
Qur
’
anları
nizələrə
keçirdiklərini
və
«
Hakim
təyin
etmək
»
Məclisi
yaratmaq
istədiklərini
dostcasına
sizlərə
deməyimin
hekəyəsinə
bənzəyir
.
Siz
mənim
sözlərimə
əməl
etməyib
onların
əməl
və
sözlərinə
aldandınız
.
İki
hakimin
mühakiməsinə
razılaşaraq
israr
etdiniz
və
mən
də
razılıq
verdim
.
İndi
mənim
əleyhimə
çıxmağınızın
ziyanı
sizə
aydın
olub
.
3
Nəhrəvan
Kufəyə
yaxın
olan
yoldakı
çayın
kənarında
,
Hərura
səhrası
tərəfdə
yerləşir
.
Hərura
isə
Kufə
yaxınlığında
bir
kəndin
adıdır
.
Xəvaric
Əmir
əl
-
möminə
qarşı
çıxmaq
üçün
bu
səhrada
toplaşdıqlarına
görə
Nəhrəvan
Xəvaricini
Həruriyye
adlandırırlar
.
O
Həzrətin
Nəhrəvan
Xəvaricilə
müharibə
etməsinin
səbəbi
budur
ki
,
Siffeyn
müharibəsində
Müaviyə
və
tərəfdarlarının
vəziyyəti
ağırlaşmışdı
.
Xüsusilə
də
, «
Hərir
»
gecəsində
hər
iki
qoşundan
otuz
altı
min
nəfər
öldürüldü
. «
Hərir
-
ül
-
kəlb
»
in
lüğəti
mənası
itin
ulamağı
olsa
da
,
igidlərin
döyüş
meydanında
üzləşməsi
də
buna
bənzədilir
.
Xülasə
,
həmin
gecənin
səhəri
Müaviyə
Əmr
ibn
Asın
göstərişi
ilə
hiyləyə
əl
ataraq
,
öz
qoşununa
əmr
etdi
ki
,
beş
yüz
Qur
’
anı
nizələrə
taxaraq
,
Həzrətin
qoşununun
önünə
çıxıb
desinlər
: «
ey
müsəlmanlar
,
döyüşlər
ərəbin
ruzigarına
ölüm
-
itim
saldı
,
bu
qədər
qarşıdurmalar
bizim
və
sizin
qəbilələrinizin
bünövrəsini
sarsıtdı
.
Gəlin
,
Allahın
Kitabına
qayıdaraq
,
bizim
aramızda
hökm
etdiyinə
razılaşaq
,
qarşıdurmadan
əl
çəkək
!».
Onların
bu
hiyləsi
təsirli
oldu
.
İraq
qoşunu
bu
sözlərdən
tərəddüdə
düşdü
və
döyüşdən
əlləri
soyudu
.
Onlardan
on
iki
min
nəfər
üz
döndərərək
Həzrətə
dedi
: «
Malik
Əştəri
döyüşdən
geri
çağır
,
yoxsa
səninlə
döyüşərik
».
O
Həzrət
çarəsiz
qalaraq
Maliki
geri
çağırdı
və
«
Həkəmeyn
»
məsələsi
ortaya
çıxdı
.
Həzrət
həddən
artıq
israr
etmələrinə
görə
onların
hakimliyilə
razılaşdı
.
Onlar
iki
hakimin
rəyini
və
Əmr
ibn
Asın
hiyləsini
başa
düşdükdən
sonra
daha
çox
Həzrətin
əleyhinə
çıxdılar
və
dedilər
: «
Məxluqu
Xaliqin
işlərində
və
xəlifəlik
məsələlərində
hakim
təyin
etdiyinə
görə
,
indi
öz
küfrünü
və
xətanı
etiraf
etməlisən
və
tövbə
etdikdən
sonra
biz
sənə
itaət
edib
sözlərinə
əməl
edərik
.
Həzrət
onlara
nəsihət
vermək
üçün
əvvəlcə
Abdullah
ibn
Abbası
göndərdi
.
Ondan
sonra
özü
onlarla
söhbət
edib
şübhələrini
aradan
götürdü
.
Bundan
sonra
səkkiz
min
nəfəri
öz
sözlərindən
və
qərarlarından
döndü
,
dörd
min
nəfəri
isə
Həzrətlə
döyüşmək
niyyətilə
Nəhrəvana
yola
düşdü
.
Yalnız
ətrafa
qaçan
doqquz
nəfərdən
başqa
onların
hamısı
o
çayın
yaxınlığında
öldürüldü
.
Xəvaricin
və
Nasibilərin
əksəriyyəti
onların
nəslindəndilər
.
Onların
«
Xəvaric
»
adlandırılmasının
səbəbi
Həzrətdən
üz
döndərmələri
, «
Nəvasib
»
adlandırılmalarının
səbəbi
isə
Əhli
-
Beyt
əleyhis
-
salam
və
onların
şiələrinə
qarşı
ədavət
və
düşmənçilikləridir
.
Xülasə
,
Həzrət
döyüşdən
əvvəl
höccətin
tamam
olması
üçün
onları
qorxudaraq
bunları
buyurmuşdur
.
1
Yüklə
16,72 Mb.
Dostları ilə paylaş:
1
...
65
66
67
68
69
70
71
72
...
87
Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir
|
qeydiyyatdan keç
Ana səhifə
Dərs
Dərslik
Guide
Kompozisiya
Mücərrəd
Mühazirə
Qaydalar
Referat
Report
Request
Review
yükləyin