167-ci xütbə İmam Əli əleyhis-salamın xilafətində bey’ət edildikdən sonra buyurduğu kəlamlarındandır. (TəlhəiləZübeyrbey’ətlərinipozaraqBəsrəyəgetdilər, oradafitnəvəçaxnaşmayaradaraqmüsəlmanlarınmallarınıqarətetdilərvəyaxşıinsanlarıöldürdülər.) Səhabələrdən bir dəstəsi o Həzrətə dedi: Kaş ki, Osmana qarşı (onuöldürməyə) toplaşanları cəzalandıraydın (vəbey’ətlərinipozankimsələrinheçbirbəhanələriqalmayaydı). İmam əleyhis-salam buyurdu:
Qardaşlar (dindaşlar)! Mən sizin bildiyinizdən xəbərsiz deyiləm (bəlkəhəmkeçmişi, həmgələcəyi, həmdəindinibilirəm). Lakin mənim (Osmanıöldürənlərdənintiqamalmağa) necə gücüm çatar, halbuki (onuöldürməküçün) toplaşmış (vəbuçaxnaşmanıdayaradan) dəstə öz güclülüyünün son həddində qalmaqdadır və biz onlara deyil, onlar bizə ağalıq edirlər?!1 Bilin! Osmanı öldürənlər sizin qullarınızın kömək olduğu və çöldə yaşayanlarınızın birləşdiyi bir dəstədir (buişihamıəlbirolaraqgörüb). Onlar sizin aranızdadırlar (hələMədinədənxaricolmayıblarvəəgərməqsədinizibaşadüşsələr), sizə istədikləri əziyyəti verərlər (vəheçkəsinonlarınqarşısınıalmaqqüdrətiyoxdur). İstədiyiniz şeyə gücünüz var? (Bubarədəfikirləşibonlarlavuruşmaqüçünbirköməknəzərdətutmusunuz? Sizinistədiyiniz) bu iş nadanlığa əsaslanan bir işdir və onların (çoxlu) kömək və yardımçıları var (ki, ehtiyaclarıolanzamanonlardanköməkistəyirlər). Camaat bu intiqam söhbəti ortaya gələndə bir neçə dəstə olur. Bir dəstə sizin gördüklərinizi görür (nəzərləribudurki, gərəkintiqamalınsın). Bir dəstə sizin görmədiyinizi görür (deyirki, gərəkonunqatillərinəköməkedilsin). (Digər) bir dəstə (isə) nə bunu, nə də onu görür (buişdəsusubdayanıbvəheçbirnəzəriyoxdur). Buna görə də (Osmanınqatillərindənintiqamalmaq, əhəmiyyətionunöldürülməsindəndəçoxolanbirböyükfitnə-fəsadınyaranmasınasəbəbolacaq. Odurki,) xalqın rahatlıq tapması, qəlblərin öz yerində qərar tutması və haqların münasib yerdə asanlıqla alınması üçün səbrli olun. Mənim yanımda sakit və rahat olun (tələsməyinvəbucüröyüd-nəsihətverməyin), sizə necə əmr verəcəyimə baxın (göstərişlərimətabeolun). Güc və qüvvəni məhv edərək aradan aparan və süstlük və xarlıqla nəticələnən bir iş görməyin. Tezliklə, nə qədər ki, yumşaqlıqla mümkündür bu işi yumşaqlıq və mülayimliklə düzəldəcəyəm. Başqa bir çarə və çıxış yolu tapmadığım zaman (mülayimlikbirfaydaverməyəndə) isə, «son dərman dağlamaqdır».1 168-ci xütbə İmam Əli əleyhis-salamın Cəməl əhli (dəvəyəminmişAişənintərəfdarları) Bəsrəyə gedən zaman buyurduğu xütbələrindəndir.
Allah (bəşəriyyətüçün) doğru yol bələdçisi olan Peyğəmbəri natiq (xeyirvəşəryoluaçıqlayan) Kitab (Qur’ani-Kərim) və bərqərar (qiyamətəkimiqalacaqvəəyriliyinyoltapabilmədiyi) iş (dinvəqanun) ilə göndərdi. Onunla müxalif olan kəsdən başqa heç kəs məhv olmaz. Həqiqətən (HəzrətPeyğəmbərinsünnəsikimigöstərilən) naməlum və qaranlıq bid’ətlər Allahın onlardan qoruduğu (onlaraəməletməməyənailetdiyivənəticədəsalamatqalan) kəs istisna olmaqla (insanlar üçün) məhvedicidir. Allahın höccətinə (İmaməleyhis-salama)tabe olmaq sizin (dinvədünya) işlərinizin qorunmasıdır. Buna görə də məzəmmət və məcbur edilmiş olmadan ona tabe olun.1 And olsun Allaha, (ya) gərək (mənə) tabe olasınız, ya da Allah haqq xilafəti sizdən başqasına keçirsin. Beləliklə, o, sizdən başqasına (Bəni-ÜməyyəvəBəni-Abbasa) qayıdana kimi, heç vaxt onu sizə qaytarmaz.
Həqiqətən onlar (Təlhə, ZübeyrvəonlarıntərəfdarlarıOsmanınintiqamınıalmaqüçündeyil) mənim xilafətimə razı olmadıqlarına görə toplaşaraq bir-birlərinə kömək edirlər və mən sizin birliyinizə xələl gəlməsindən (dininizdəziddiyyətyaranaraqtəfriqəyədüçarolmağınızdan)qorxmayana kimi (onlarınitaətsizliklərinə) səbr edirəm (ki, bəlkəpeşmanoldularvəhələdəbusəbrimdəqalmaqdayam). Çünki əgər onlar (gerçəkləşdirməkistədikləri) bu zəif və səhv fikri sona çatdırsalar (davametdirsələr), müsəlmanların (dinvədünyaişlərinin) nizam-intizamı bir-birinə dəyəcək (onlarınbirlikvəvəhdətkəndirləriqırılacaq). Həqiqətən onlar Allahın onu əta etdiyi şəxsə paxıllıq etdikləri və həsəd apardıqları üçün bu dünyanı (xilafətvəəmirliyi) istəyirlər. Buna görə də hökmləri (İslamınhökmlərini) başıaşağı çevirmək (Allahınmənəməxsusetdiyixilafətiməndənalmaq) istəyiblər. (Əgərbizətabeolsanız) sizin bizim boynumuzda olan haqqınız Allahın Kitabına və Onun Peyğəmbərinin (səlləllahuəleyhivəalih) davranış üsuluna əməl etmək, Onun haqqını əda etmək (göstərişləriniyerinəyetirmək) və Onun hökmlərini ucaltmaqdır (yaymaqdırki, bunlarınnəticəsindənicattapasınız).