Bu Muhalefet Şerhi 15 Temmuz Hain Darbe Girişimi Sırasında Şehit Düşen Yurttaşlarımızın Aziz Hatıralarına ve Gazilerimize Adanmıştır

AKP’nin Cemaati Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yerleştirmesi

1. Ecevit İktidarlarının Kamu Yönetiminde Liyakat ve Kariyere Dayalı Bürokratik Sistemin Hukuksal Altyapısını Kurması

Bu Dünyadan göçmüş ve dolayısıyla kendini savunamayacak duruma düşmüş insanların ardından ileri-geri konuşmak yakışık almayacağı gibi sıfatı ve statüsü ne olursa olsun kimseyi de yüceltmez. Söylenenler ve yazılanlar söylendiği ve yazıldığıyla kalır ve sahiplerinin “ne oldukları”nı yansıtır; göçenlerin ardında bıraktığı “nasıl yaşadıkları”na ilişkin eserler/belgeler ise her durumda konuşur ve haysiyet cellâtlığına soyunan değer fukaralarının ipliğini pazara çıkarır.

Atv kanalının 18-19 Haziran 1999 ana haber bülteninde yayımlanan Fetullah Gülen kaseti üzerine gazetecilerin sorduğu soruya Başbakan Ecevit, devlette kadrolaşmak isteyen çeşitli kesimlerin bulunduğunu ve kadrolaşmayı engellemek için merkezi sınavla memur alacaklarını belirttikten sonra “Devletimizi böyle kadrolaşmalardan kurtarmak için alınması gereken önlemler vardır. Biz 56. Hükümet döneminde çok olumlu, yapıcı adımlar attık.” cevabını vermiştir.¹⁰

Gerçekten de Ecevit Azınlık Hükümeti (56. Hükümet, 11.1.1999-28.5.1999), beş aylık kısa ömründe, devlet memuriyetine ilk defa girişi, liyakat ilkesi ile kamu hizmetlerinin gereklerine, memuriyet görevi içinde yükselmeyi ise liyakat ve kariyer ilkelerine dayandırmak için merkezi sınav sistemini getirmiştir. Böylece bir yandan kamu görevlerinde siyasi kadrolaşma hevesi içinde olan Fetullah Gülen Cemaati gibi tarikat ve cemaatlerin önüne liyakat bariyerini koyarken, diğer yandan din bezirgânı siyasal İslamcıların dünyevi çıkarlarına yem ettiği “Emaneti ehline veriniz.” hadisini hayata geçirerek halkın kamu hizmetlerini ehil ellerden gerektiği şekilde alabilmesinin hukuksal alt yapısını kurmuştur.

Şubat 1999’da yürürlüğe giren Yönetmelik¹¹ ile devlet kamu hizmeti ve görevlerine ilk defa atanacaklar için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından merkezi düzeyde yeterlik ve yarışma sınavı yapılması ve sınavda başarılı olanların devlet memuru kadrolarına atanması öngörülmüştür.

Nisan 1999’da ise Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmelik¹² yürürlüğe konulmuştur. Yönetmeliğin amacı, kamu idarelerinin şef, müdür yardımcısı, müdür, şube müdürü, Başmühendis, APK uzmanı, uzman, eğitim uzmanı, çözümleyici, programcı, bilgisayar işletmeni, veri hazırlama kontrol memuru kadrolarına atanmak isteyenlerin, görevde yükselmelerini kariyer ve liyakat ilkeleri ile hizmetin gereklerine bağlayarak objektif esaslara dayandırmaktır. Bunu sağlamak için kamu idareleri, görevde yükselme suretiyle atama yapılacak kadrolara aday olanları, kıdemleri, işteki performansları ve sicil durumlarına göre seçerek en az iki, en fazla sekiz hafta süreli, içinde atama yapılacak kadronun gerektirdiği bilgiler ile Anayasa, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Devlet teşkilatı ile ilgili mevzuat, Devlet Memurları Kanunu ve ilgili mevzuat, Türkçe, dil bilgisi ve yazışma kuralları, halkla ilişkiler ve davranış kuralları konularının olduğu “görevde yükselme eğitimi” kursuna tabi tutacak, kurs sonunda yapılacak sınavda başarılı olanlar, kurumlarınca ÖSYM veya Milli Eğitim Bakanlığına yaptırılacak görevde yükselme sınavına girecek ve sınavı kazananlar doğrudan sınavını kazandıkları kadroya atanacaklardır.

Öte yandan, (merhum) Ecevit’in Başbakanlığındaki 57. Cumhuriyet Hükümeti (28.5.1999-18.11.2002 - DSP, MHP ve ANAP Koalisyonu) tarafından, Mart 2001’de Özel Yarışma Sınavıyla Girilen Meslekler İçin Yapılacak Eleme Sınavı Hakkında Yönetmelik¹³ yürürlüğe konulmuştur. Yönetmelik ile kamu idarelerinin denetçilik, müfettişlik, kontrolörlük, uzmanlık, kaymakamlık, hakim-savcılık, dışişleri meslek memurluğu gibi özel yarışma sınavıyla girilen kariyer meslekler için yazılı ve sözlüden oluşan iki aşamalı sınav, üç aşamaya çıkarılmıştır. Öncelikle ÖSYM tarafından merkezi bir eleme sınavı yapılacak, eleme sınavında belirli bir puanın üzerinde not alanlar arasında yazılı sınav ve yazılıyı kazananlar arasında devamında sözlü sınav yapılacaktır.

Mayıs 2002’de ise Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik¹⁴ yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin amacı, ilk defa kamu hizmeti ve görevlerine atanacakların seçimi ile kamu kurum ve kuruluşlarında özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen mesleklere atanacakların ön elemesi amacıyla yapılacak sınavların ilkeleriyle usul ve esaslarını belirlemektir. Yönetmelik ile kamu hizmeti ve görevine girmek için Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) sınavı öngörülmüş; sınavın ÖSYM’ye yaptırılması kurallaştırılmış; özel yarışma sınavıyla girilen meslekler (A) grubu, diğerleri (B) Grubu şeklinde ikiye ayrılmış; sınavlara ilişkin önceki yönetmelikler yürürlükten kaldırılmıştır.

Bunlarla yetinilmemiş, Ağustos 2002’de yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliğiyle kamu kurum ve kuruluşlarına daimi işçi olarak alınacaklar, Türkiye İş Kurumu koordinatörlüğünde ÖSYM tarafından yapılacak merkezi sınavda başarılı olma şartına bağlanmıştır¹⁵.

2. AKP’nin Kamu Yönetiminde İdeolojik Kadrolaşmanın Yasal Altyapısını Kurması ve Bürokraside AKP Tahribatı

   1. Görevde Yükselme Yönetmeliğinde Yapılan AKP Tahribatı

Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte;

21.9.2004 tarihli ve 2004/8246 sayılı BKK ile yapılan değişiklikle, istisnai memurluklar, Yönetmeliğin kapsamı dışına çıkarılmıştır. Böylece 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 59. maddesine göre, örneğin, herhangi bir belediyenin özel kalem müdürlüğüne KPSS sınavına girmeden doğrudan atanan torpilli kişimiz, bu görevden alındığında memur kadrosuna atanacak iken, yapılan değişiklikle “görevde yükselme sınavı”na girmeden doğrudan belediye emlak müdürlüğü veya imar müdürlüğü ya da gelir müdürlüğü kadrosuna atanabilir hale gelmiştir.

4.1.2006 tarihli ve 2006/9923 sayılı BKK ile yapılan değişiklikle, (a) Anayasa Mahkemesi Başkanlığında 657 sayılı Kanuna tabi tüm idari kadrolar; (b) Adalet Bakanlığında icra müdürü ve müdür yardımcısı kadroları; (c) Sosyal Güvenlik Kurumunda sosyal güvenlik merkezi müdürü, Spor Genel Müdürlüğünde gençlik merkezi müdürü, Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğünde yurt müdürü kadroları;¹⁶ (d) başmüdür, işletme, müessese, fabrika, kombine ve meydan müdürlükleri, taşra teşkilatı bölge ve il müdürleri ile doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşlarının müdür kadroları ve bunların yardımcıları, ilçe müdürü, ilçe idare şube başkanı ve aynı düzeydeki diğer kadrolar Yönetmelik kapsamından çıkarılarak bu kadrolara görevde yükselme sınavına tabi olmadan atama yapma imkânı getirilmiştir.

30.7.2012 tarihli ve 2012/3541 sayılı BKK ile APK uzmanları, Yönetmeliğin kapsamı dışına çıkarılarak bu kadroya sınavsız atamanın önü açılmıştır.

30.7.2012 tarihli ve 2013/4957 sayılı BKK ile hukuk müşaviri kadro ve pozisyonları Yönetmeliğin kapsamı dışına çıkarılmıştır.

6.5.2013 tarihli ve 2013/4957 sayılı BKK ile (a) Anayasa, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, halkla ilişkiler ve davranış kuralları gibi eğitim konuları, AKP’nin Vahhabi Suudi Rejimi orijinli ideolojisiyle bağdaşmamış olacak ki “görevde yükselme eğitimi” ve eğitim sonunda yapılan eleme sınavı yürürlükten kaldırılmış; (b) eleme sınavı kaldırılırken yazılı sınavdan sonra adayların değerlendirilmesinde hiçbir nesnelliği olmayan mülakat şartı getirilmiş ve mülakata atama yapılacak kadronun beş katına kadar adayın çağırılması kurallaştırılmış; (c) görevde yükselme suretiyle atanacaklarda en az iki yıl ilgili kurumda çalışmış olma şartı yürürlükten kaldırılmıştır.¹⁷

30.6.2014 tarihli ve 2014/6579 sayılı BKK ile yazılı sınavda başarılı sayılma için 70 olan puan barajı, 60 puana düşürülmüştür.

17.10.2016 tarihli ve 2013/4957 sayılı BKK ile unvan değişikliğinde yazılı sınav zorunluluğu yürürlükten kaldırılmış; böylece örneğin genel idare hizmetleri sınıfından, emniyet hizmetleri sınıfına veya din hizmetleri sınıfından, milli istihbarat hizmetleri sınıfına sınavsız geçişin yolu açılmıştır.

Bu değişikliklerle görevde yükselme sınavının kapsamı dışına çıkarılan kadrolar yanında, kapsam içindeki kadrolar için de sınav yapmanın hiçbir önemi ve hukuksal değeri kalmamıştır. Çünkü, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünde veya Hazine Müsteşarlığında ya da Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Genel Müdürlüğünde veyahut da herhangi bir kamu idaresinde, örneğin, açık bulunan 3 şube müdürlüğü kadrosu için yazılı sınava katılabilecek toplam şef sayısı –bir kişi aynı anda birden fazla şube müdürlüğü sınavına giremediğinden- zaten 15’ten fazla olamayacaktır. “Görevde yükselme eğitimi” ve sonunda yapılan eleme sınavı ortadan kaldırıldığı ve yazılı sınav baraj notu da 60’a düşürüldüğü için yazılı sınava girenlerin tamamının sınavı kazanacağı açıktır. Bu durumda da 3 şube müdürlüğü kadrosu için 15 şef arasında hiçbir nesnelliği olmayan mülakatı doğrudan yapmak ve atanmak istenen 3 kişiye tam veya tama yakın mülakat puanları vererek kazanmalarını sağlamak ile aynı kişilere yazılı sınav sonrasında tam veya tama yakın mülakat puanları vererek kazanmalarını sağlamak arasında hiçbir farkın kalmayacağı gün gibi aşikardır. AKP iktidarında görevde yükselme sınavı, siyasi kadrolaşmayı perdeleme dışında hiçbir işlevi olmayan, bürokratik bir prosedür haline getirilmiştir.

AKP İktidarlarında devlet kadroları tarikat ve cemaatler arasında paylaştırıldığı ve tarikat ve cemaat bağlantısı olmayanlara tüm kapıların kapatıldığı göz önüne alındığında, Fetullah Gülen Cemaati ile diğer tarikat ve cemaatlerin devleti ele geçirmelerini sağlamak için AKP İktidarlarının hukuksal kanalları nasıl ve ne şekilde açtığı gerçeği tüm çıplaklığıyla ortaya çıkmaktadır.

3.