Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi gistologiya

Morfofunksional klassifikatsiya bóyicha epiteliyning quyidagi turlari 
farqlanadi. 3-jadval 
Epiteliy tóqimasi 
Bir qavatli 
1. bir qatorli 1.yassi 
2.kubsimon 
3.silindirsimon 
2. kóp qatorli prizmasimon 
Kóp qavatli 
1. yassi muguzlanadigan 
2. yassi muguzlanmaydigan. 
3. ózgaruvchan. 
Ishdan maqsad. Bir qavatli, kóp qatorli epiteliy turlarini, tuzilishi va farqli 
tomonlarini órganish. 
Zarur jihozlar: Yassi, kubsimon, tsilindrik epiteliy tóqimalarining 
morfologik tuzilishi, doimiy mikroskopik preparatlar, mikroskop, tablitsa va atlas. 
Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba. Bir qavatli yassi epiteliy (ichak tutqichidan tayyorlangan). 
Preparat organdan yaхlit olib tayyorganligi uchun kichik obьektiv ostida 
qaralganda uning turli qalinlikda ekanlgi kórinadi. SHuning uchun preparatning 
yupqaroq va och sariq rangga bóyalgan joyini topib uni katta obьektiv ostida 
kórish kerak. Bunda qoramtir yoki jigar rang kóp qirrali yassi epiteliy hujayralari 
kórinadi. Har bir hujayrada bitta yoki ikkita yumaloq ovalsimon och binafsha 

---

rangli yadro bóladi. Kumish nitrat tuzi hujayra chegararalariga qoramtir yoki jigar 
rang tus beradi. 
Mikroskop fokusini ózgartirish orqali хuddi shunday yassi epiteliy 
hujayralarining ikkinchi qavatini ham kórish mumkin. Chunki ichak tutqichining 
har ikkala yuzasi ham yassi epiteliy bilan qoplangan. Har ikkala epiteliy orasida 
esa biriktiruvchi tóqima qatlami joylashgan. Preparatda ana shu tóqimaning 
hujayraviy elementlarini mayda qon tomirlarini kórish mumkin. 
21-rasm. Qoplovchi bir qavatli epiteliylar (Aleksandrovskaya bo’yicha, sxema) 
a-bir qavatli yassi; b-bir qavatli kubsimon; v-bir qavatli: prizmasimon; g-bir qavatli ko’p qatorli 
prizmasimon tukchali-tebranuvchi (yolg’on ko’p qavatli); з-biriktiruvchi yumshoq to’qima; и-
qadahsimon hujayra. Г1-bazal qavat hujayralari; Г2-tebranuvchi tukchalar; Г3-oraliq (almash-
tiruvchi) hurayralar;