Byudjet hisobi

Me’yoriy usul 
TANNARXNI ANIQLASH
USULLARI 
Oddiy usul 
Bosqichli usul 


Buyurtma 
usul 

Bevosita va bilvosita

oddiy xarajatlar,
bevosita va bilvosita
mehnat xarajatlari,
bevosita va bilvosita
ishlab
chiqarish xarakteridagi
boshqa xarajatlar
Tugallanmagan
ishlab chiqarish

Buyurtma 1

Buyurtma 2

Tayyor
maxsulot

Sotilgan

maxsulot
tannaxi

2 - chizma. Mahsulot tannarxini aniqlashning buyurtma usulining sxematik ko‘rinishi 

Tannarxni aniqlashning bosqichli usuli boshlang‘ich xom ashyo va materiallar ishlab

chiqarish jarayonida bir qator bosqich, faza, pog‘onalardan o‘tadigan tashkilotlarda qo‘llanadi.
Ushbu usulda avval barcha mahsulotlar (ishlar, xizmatlar)ning tannarxi, so‘ngra uning birligi
tannarxi
aniqlanadi.
Bosqichli usul tashkilotning tarmoqqa mansubligiga bog‘liq holda ikki variantda amalga
oshirilishi mumkin: yarim tayyor mahsulotli va yarim tayyor mahsulotsiz variantlarda.
Yarim tayyor mahsulotli variantda har bir bosqich bo‘yicha mahsulot (ishlar, xizmatlar) tannarxi
hisoblab chiqariladi hamda u avvalgi bosqichlar mahsuloti (ishlar, xizmatlar)ning tannarxi va
mazkur bosqich bo‘yicha xarajatlardan iborat bo‘ladi. Oxirgi bosqich mahsulotining tannarxi
barcha tayyor mahsulot (ishlar, xizmatlar) tannarxi hamdir.
Yarim tayyor mahsulotsiz variantda faqat oxirgi bosqich mahsulot (ishlar, xizmatlar)
tannarxigina hisoblab chiqariladi. Bunda xarajatlar avvalgi bosqichlar mahsuloti (ishlar,
xizmatlar)ning tannarxini hisobga olmasdan, har bir bosqich bo‘yicha alohida hisobga olinadi.
Tayyor mahsulot (ishlar, xizmatlar) tannarxiga barcha alohida bosqichlar bo‘yicha uni ishlab
chiqarish
xarajatlari
kiritiladi.
Bir texnologik jarayonda bitta xom ashyo va materiallardan turli xildagi, ulardan har biri o‘zining
sotish narxiga ega bo‘lgan mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) bir vaqtning o‘zida ishlab chiqarilganda
ushbu turdagi mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) birgalikda ishlab chiqariladigan mahsulot (ishlar,
xizmatlar) deb ataladi.
Asosiy mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish jarayonida yuzaga keladigan mahsulot
(ishlar, xizmatlar), sotish qiymati asosiy mahsulot (ishlar, xizmatlar)ga qaraganda juda past
bo‘lgan mahsulot (ishlar, xizmatlar) qo‘shimcha mahsulot (ishlar, xizmatlar) deb ataladi.

Tayyor maxsulot

Sotilgan maxsulot tannarxi

Bevosita va bilvosita

moddiy xarajatlar,
bevosita va bilvosita
mehnat xarajatlari,
bevosita va bilvosita ishlab
chiqarish xarakteridagi
boshqa xarajatlar
Tugallanmagan ishlab chiqarish:
maxsulot A
Tugallanmagan ishlab chiqarish:
maxsulot V