C. M. Keyns və onun davamçılarının adı ilə bağlı olub, iqtisadi nəzəriyyədə "inqilabi dəyişikliklər" P. Samuel­



Yüklə 2,89 Mb.
səhifə64/114
tarix26.11.2023
ölçüsü2,89 Mb.
#136532
növüDərs
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   114
C fakepathelave vesait

Açıq bazar əməliyyatları Mərkəzi Bankların, o cümlədən də Federal Ehtiyatlar Sisteminin ən çox istifadə etdiyi bir vasitə olub, dövlət istiqrazlarının, qiymətli ka­ğız­ların alqı-satqısını əhatə edir. Açıq bazar əməliyyatları vasitəsilə dövlət istiqrazlarının əhalindən alınması, döv­riy­yədə olan pulun miqdarmı artırır. Deməli bu yolla ölkədə pul təklifi və kommersiya banklarının ehtiyatları artırılır. Pul təklifini azaltmaq üçün isə dövlət istiqraz­la­rının əha­liyə satışı həyata keçirilir. Eyni zamanda qiymətli kağız­ların alqı-satqısı zamanı Mərkəzi Bank əlverişli faizlər tək­lifi ilə kommersiya banklarının vəsaitlərinin həcminə təsir göstərməyə və onların kredit əməliyyatlarını tənzim­ləməyə çalışır.
Cəmiyyətin qısamüddətli dövrdə və uzunmüddətli perspektivdəki inkişafında, inflyasiya ilə işsizlik arasında seçimində mühüm rol oynayan açıq bazar əməliyyatları təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi xarakter daşıyır. Ona görə də təsadüfi deyildir ki, ABŞ Federal Ehtiyatlar Sis­temi Idarə Heyətinin sədri, ölkədə Prezidentdən sonra ikinci ən güclü şəxs hesab olunur.
Bankların ehtiyat normalarının məcburi qaydada müəyyənləşdirilməsi prinsipi, Mərkəzi Bankın ölkədəki pul təklifinə səmərəli təsir göstərməsinin mühüm vasitə­lə­rindən biri hesab olunur. Bankların saxladıqları əmanət­lərə (depozitlərə) nisbətən müəyyənləşdirilmiş minimum ehtiyat məbləği üzrə ciddi tələblər, şübhəsiz həmin bank­ların məsuliyyətini xeyli artırır. Mərkəzi Bankın ehtiyat normalarındakı dəyişiklik edilməsi tələbi, ölkə iqtisadiy­yatında yaranmış real vəziyyətdən irəli gələrək, pula olan tələb-təklifin tənzimlənməsi məqsədini güdür. Ehtiyat­ların artırılması tələbi bankların pul yaratmaq əmsalını aşağı salaraq, pul təklifini azaldır. Əksinə, ehtiyatların azalması tələbi, pul yaratmaq əmsalını artıraraq, pul tək­lifini genişləndirir. Kommersiya banklarının zəruri eh­ti­yat normasının məcburi qaydada müəyyənləşdirilməsi bir tə­rəf­dən bank vəsaitlərinin likvidliyini, yəni ilk tələb­dən ödə­nişini təmin edir; digər tərəfdən isə milli iqti­sadiyyata investisiya qoyuluşlarının tənzimlənmə­sinə, yəni lazım gəldikdə genişləndirilib - məhdudlaşdırıl­ma­sına təsir gös­tə­rir.

Yüklə 2,89 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin