Caiz: 6 Câlut: 7

Cemaat:

Sözlükte "insan topluluğu" anlamına gelir. Dini bir terim olarak " namaz kılan kimsenin namazını imamın namazıyla birleştirmesidir."

Cemaat olabilmesi için imam ile bir­likte en az iki kişi olmalıdır.

Yüce Dinimizde, cemaat ve cemaat la namaz kılmaya büyük önem verilmiştir. Peygamberimiz bu konuda şöyle buyur­muştur:

"Cemaatla kılanan namaz yalnız kılınan namazdan yirmîyedi derece daha faziletlidir."

“Bir kimse güzelce abdest alır, sırf namaz için camiye giderse, camiye gi­dinceye kadar atmış olduğu her adı­ma karşılık bir derece yükselir ve bir günahı silinir." ²³

Birgün Peygamber aleyhi's-selâm'in yanına âmâ bir adam gelip:

Ya Resûlullah! Beni mecside götüre­cek yardımcım yoktur, dedi. Evinde na­maz kılmakiçinmüsadebuyu imasını is­tedi. Peygamberimiz (s.a.v)'de ona müsade etti. O adamdönüp giderken:

“Ezan sesini işitiyor musun?” diye sor­du. O adam:

“Evet ya Resûlullah,” deyince:

“Öyle ise davete icabet et!” buyurdu. ²⁴

"Nefsim yedi kudretinde olan Al­lah'a yemin ederim ki, içimden şöye geçiyor: Odun yığılmasını emrede­yim, odunlar yığılsın. Sonra namazı emredeyim. Namaz için ezan okun­sun. Daha sonra bir adamın mümin­lere imam olmasını emredeyim ve na­maza gelmeyenlerin gidip evlerini yakayım.” ²⁵

Kıyamet günü, müslüman olarak Allah'a kavuşmak istiyen kimse nere­de ezan okunursa bu namazlara de­vam etsin. Muhakkak Allahü Teâla, sizin Peygamberiniz için (hidâyet yol­larını açtı. Şüphe yok ki, beş vakit na­maz da hidâyet yollarından biridir. Eğer siz cemaate gitmeyen şu adam gibi evde kalacak olursanız, Peygam­berin izini, sünnetini terketmiş olur­sunuz, peygamberin izini, sünnetini terkederseniz elbette yolunuzu şaşı­rırsınız. Şüphesiz gördük ki cemaat­ten ancak münafık olduğu belli olan münafıklar cemaate devam etmez­ler. Takati olmayanlardan bazı kim­seler, iki adam tarafından koltukla­narak sallana sallana camiye getirilir ve saf arasına sokulurdu.²⁶

"Karyede veya hücrede olsun, üç kimse bir arada bulunduğu halde orada cemaatle namaz kılamazsa, muhakkat şeytan onlara musallat olur. Binaenaleyh cemaate devam ediniz. Muhakkak sürüden ayrılan koyunu kurt yer.²⁷

Cemaate devam, iman ve müslümanlık sembolüdür. Cemaatla kılanan na­mazla müslümanlar, birlik ve beraberliklerini, karşılıklı sevgi ve saygı duy­gularını daha da kuvvetlendirmiş olur­lar. Aralarında dayanışma meydana ge­lir, bilgi alış verişi olur. Herkes birbirin­den haber alı r. Cuma ve bayram namaz­larının cemaatla kılınma mecburiyeti, hac mesiminde bütün dünya müslüman hacılarının bir araya gelmesi, islamda-ki cemaat duygusunun en canlı tablolanndandir.

Cemalullah:

Cemal sözlükte, "dış ve iç güzelliği " anlamına gelir.

Dilimizde çoğu kez dış güzelliği an­lamında kullanılmaktadır. Mecazi an­lamda, güzelliği anlamında kullanılmaktadır. Mecazi anlamda, güzel yüze "cemal" denilir. İnsanda devamlı olan, kemaldir (manevi olgunluktur), cemal değildir. Çünkü cemal (yüz güzelliği) belli birzam an sonra değişir.

Cemal Allah'ın sıfatlarındandır ve Celal sıfatının karşıtıdır. Cemalullah ise, "Allah'ın lütfü, ilâhî lütuf " demektir, Allah'ın kahr ile tecelli etmesine"celal", lütfü ile tecelli etmesine de "cemal" de­nilir.

Gerçek anlamda iman eden ve bu inancının bir gereği olarak salih ameller işlemek suretiyle cennete girmeye hak kazanan bahtiyar insanlar, cennette Allah'ıncemalini göreceklerdir.

Cerirb. Abdullah el-Deceli (r.a)'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:

Şu ayı, nasıl görmekten hiçbiriniz mahrum olmaksızın (yahut birbirini­ze gösterebilmek için sıkışıp üst üste yığılmanıza ihtiyaç kalmaksızın hepinizi zahmetsizce) görüyorsanız, Rabbinizi de öylece göreceksiniz.²⁸

Cemel Savaşı:

İslâm Tarihinde dördüncü halife olan Hz. Ali ile Pey­gamberimizin zevcelerinden Hz. Aişe taraftarları arasında meydana gelmiş ve çok sayıda müslüman kanı dökülmüş olan savaşa verilen isim"dir. Hz.Osman'ın şehid edilmesinden sonra Hz. Ali dördüncü halife oldu. Talha ve Zübeyr, Hz. Ali'ye biat etmeyip Mek­ke'ye gittiler. Hz. Aişe validemizde biat etmemişti. Böylece biat etmeyenler birleşmiş, büyük bir kuvvet oluşturmuş ve Basra'yı ele geçirmişlerdi. Hz. Ali ise, Medine'de kendini emniyette hissetme­diği için 656 yılının Ekim ayında Ku-fe'ye hareket etmiştir. Daha önce Kufe'ye gidip oraya yerleşmiş olan oğlu Hasan, Müslümanların Hz. Ali tarafında birleşmelerini sağlamıştır. Ancak Kufe'de toplamış olduğu kuvvetle, Basra üzerine yürümüş; Ashab-ı Kiram'dan Talha ve Zübeyr müzakereler yapmış ancak neticesiz kalınca savaş başlamış­tı.

Hz. Aişe Validemiz, kendi saflarındaki müslümanları cesaretlendirmek amacıyla deveye binerek savaş meydanına gelmiştir. Mücadele burada başla­dığı için bu savaşa" CEMEL SAVAŞI" adı verilmiştir.

4 Aralık 656 tarihinde hilafet makamı Kufe'de ve Hz.Ali'de kalmıştır.

Cemre:

Sözlükte, "ateş parçası, ve ufacık çakıl taşı" anlamına gelir. Şubat ayında havaya, suya ve toprağa arız olan hareketlerin her birine de cema adı verilir. Bunlara sırasıyle birinci, ikinci ve üçüncü cemreler denir.

Dİnİ bir terim olarak ise Mekke'de Mina'da biribirinden birer ok atımı uzakta üç taş yığınından her birine veri­len isimdir. Bunlara cemre-i ûlâ veya cemre suğra (küçük cemre), cemre-i vusta (orta cemre) veya cemre-i akabe (akabe cemresi) denir. Bu üç cemreyi bayramın ilk üç gününde usulüne göre taşlamak haccın vaciplerindendir. Bu cemrelerden her birine yedişer taş atı­lır. ²⁹

Cenabet:

Uyku veya uyanıklık ha­linde meninin şehvetle dışarı çıkmasın­dan veya cinsel ilişkiden dolayı meyda­na gelen kirlilik halidir. Bu pis durum­dan ancak şartlarına uygun olarak yı­kanmak (boy abdesti almak) suretiyle kurtulmak mümkündür.

Cenab-ı Hak:

Arapçada yön, taraf anlamlarına gelen ve fakat Türkçeye bir saygı ifadesi olarak girmiş olan cenab kelimesi ile gerçek, hakikat, doğru, doğruluk gibi anlamlara gelen hak keli­mesinden oluşan bu birleşik sözcük yüce Allah'ı ifade etmek için kullanıl­maktadır. Hakkın takendisi olan Allahu Teala; Gerçek adalet sahibi olan, doğru olan, batıl olmayan yaratıcı anlam­larında söylenir. Bu sebeple bir kişiye hitap ederken, siz veya zatınız yerine cenabımz demenin pek de doğru olmadı­ğını belirtmek gerekir. Bununla birlikte bir saygı ifadesi olarak, Türkçe veya Farsça tamlamalarda cenab kelimesinin kullanılması normal karşılanmaktadır.