Carl gustav jung

KAREN HORNEY
Horney' in insanlara bakış açısı Freud'dan daha iyimserdir. Ona göre insan biyolojik güçlerin kurbanı değildir. Ona göre psikanaliz, içgüdülerin sınırlılıklarından kurtulmalıdır. İnsan, doğuştan benliğini gerçekleştirmek için bir potansiyele sahiptir. Ancak çocukluğumuzda güvenlikle ilgili gereksinimlerimiz karşılanmamışsa bunun yapılması mümkün olmaz. Horney' e göre karakter yapısı, sadece çocukluk yıllarında oluşmaz. Ergenlikte, orta yaşta, hatta yaşlılıkta bile (çok az kişide) gelişme devam eder. Ancak bazı kişilerde çocuklukta durabilir. Bir diğer farklı görüş, kadınlarda penise gıpta olayının olmadığı düşüncesidir. Ona göre kadın psikolojisinde güven eksikliği ve sevgi ilişkilerine aşırı önem verme söz konusudur.
Freud'dan farklı olarak ödipal çatışmanın anne-baba ile çocuk arasındaki cinsel-saldırgan bir çatışma olduğuna inanmaz. Asıl sorun anne-baba-çocuk ilişkisindeki reddetme ve aşırı koruma gibi temel tutum hatalarının sonucu olarak yerleşen sıkıntılardır.
Ona göre cinsellik ve saldırganlık asıl önemli olan güdüler değildir. Güven gereksinimi insan davranışında temel etkendir.
Temel Tema (Temel Güven) : Horney' in temel kavramı temel anksiyetedir. Bunun anlamı çocuğun kendini saldırgan bir dünya içinde yardımsız ve yalnız hissetmesidir. Çocuğun temel güven duygusu, yakın aile ilişkileri sıkıntı yaratıyorsa bozulur. Çocuk yardımsız ve yalnız hissetme duygusuyla başa çıkabilmek için stratejiler geliştirir.

Bu stratejiler boyun eğicilik, saldırganlık, uzaklaşma, kendini önemli hissetme ve başkaları olabilir. Özel bir strateji olmuşsa bu kişiliğin merkezi olur. Hatta bir gereksinim halini alır. Horney; e göre temel anksiyete, bütün insan ilişkilerinin temelinde vardır. Kişi bundan korunmak için veya bununla yüzleşmek için bazı yöntemler geliştirir. Temel anksiyeteye karşı geliştirilen bu yöntemlere 10 Temel Nevrotik Gereksinim adını vermiştir.

10 Temel Nevrotik Gereksinim

1. Duygusallık ve Onay Gereksinimi: Burada diğer insanların beklentilerinden aşırı etkilenme, bunun sonucu olarak kendiside dahil hiç kimseden hoşlanmama vardır. Bu kişiler reddedilmeye karşı aşırı duyarlı olup diğer insanlarla duygusal bağlantı kurmaktan korkarlar.

2. Yaşamda Güçlü Bir Eş Bulma: Bu kişiler yalnız ve terkedilmiş olmaktan korkarlar. İncinmemek için aşırı itaatkar olurlar. Eğer diğer insanlar onun yaşamına giriyorlarsa, onlardan kendisine bebek gibi bakmalarını beklerler. Kendi isteklerini bastırırlar, kendi kimliliklerinin özelliğine önem vermezler.

3. Kişinin Yaşamını Dar Sınırlarla Çevirmesi: Çok dar sınırlar içerisinde varlıklarını ortaya koyarlar. Kendilerini hiç riske etmezler. Yeni kapılar açmazlar. Bir insan olarak kendilerini geliştirmezler. Onlar için gelişmekten çok güvenlik önemlidir.

4. Güç Gereksinimi: Bu şu sözle ifade edilebilir: "Eğer güç sahibi olursam diğer insanlar beni incitmez." Bu türde güç diğer insanları dışlama, kontrol etme ve yönetme tutumlarını kapsar. Temelinde yardımsızlık duygusu yatar. Bu tür kompensasyonda (telafi) diğer insanlar üzerinde üstünlük kurarak güvenliklerini sürdürmeyi hedeflerler. Bu insanlar güç kazanırlarsa aşağılık duygularının görülmez olacağını zannederler.

5. Diğer İnsanları Kullanma: Kişinin kendi gereksinimleri için başkalarını kullanma eğilimidir. Kişi kendi ego değerini arttırmak için başka insanlarla ilişki kurar ve onları değil kendisini düşünerek ilişkiyi düzenler.

6. Prestij Elde Etme: Prestij ve elde etme tek başına bir nevrotik gereksinim değildir. Ancak kişi kendini değerli bulmayı, sahip olduğu prestijle sınırlandırmışsa bu nevrotiktir. Sürekli olarak dışarıdan, kendilerinin değerli olduğunun doğrulanmasını isterler.

7. Kişisel Hayranlık Gereksinimi: Sürekli olarak diğer insanlara hayranlık uyandıracak bir tablo sunmaya çalışırlar. Böylece düşük benlik değerinin yarattığı acı hissedilmez.

8. Kişisel Başarı Gereksinimi: Kişi kendisini kendisine kabul ettirmek ve anksiyeteden korunmak için, kompülsif tarzda, aşırı bir dürtüyle başarı elde etmeye çalışılır. Gerçekçi olmayan standartlara, mükemmeliyetçiliğe sahiptirler. Hiçbir başarı onları doyurmaz. Başka yolla edemedikleri sevgiyi böylelikle kazanmaya çalışır.

9. Benlik Yeterliliği ve Bağımsızlık İçin Gereksinim: Bağımsızlık gereksinimi nevrotik değildir. Ancak kendisini diğer insanlardan ayırma, doyumlu ilişkiler elde edebilmek için sürekli bir arayış içinde ise nevrotiktir.
10. Mükemmel Olmak İçin Hata Yapma Korkusu ve Bundan korkma Korkusu: Bu kişiler "eğer ben mükemmel olursam kimse beni eleştiremez" diye düşünürler. Bu kişiler sürekli kendi açıklarını ararlar. Aşırı hassasiyete sahip olup kendilerini gizlemeye çalışırlar.

Horney' e göre bu nevrotik gereksinimler listesi, kişiyi temel anksiyeteden korumak için kişinin geliştirdiği mantıksız yaşam yaklaşımlarıdır. Her kişi bu eğilimlerden birkaçına sahiptir.

Ancak eğer bunlar kişinin anksiyete ile başa çıkmasında kompülsif bir tarz oluştururlarsa, o zaman nevrotik olurlar. Yaşam içinde kişi bunlardan birine kompülsif bir tarzda sarılmışsa nevrotiktir.
NEVROTİK EĞİLİMLER ve 3 KARAKTER TİPİ

Horney nevrotik gereksinimleri 3 genel nevrotik eğilimle sınıflandırmıştır:

1. 
   İnsanlara Yönelen Kişiler: Kendilerine göre mükemmel tiplerdir. Bu bireyler diğer inanların onayı ve yakınlığı için büyük bir gereksinim duyarlar. Kendilerini onlar olmaksızın yardımsız ve zayıf hissederler ve aşırı bağımlı davranırlar. Kendi özgüvenleri, diğerlerinin onlar için olan düşünceleri ile bağlantılıdır. Nadiren atak olurlar. Kendi gereksinimlerinden çok başkalarının onları kabulünü düşünürler. Temelde yetersizlik duygusu vardır.
   
2. 
   İnsanlara Karşı Agresif Tip: Birinci tipin tam karşıtıdır. Diğer insanların temelde saldırgan olduğu düşüncesi, hayatta kalmak için sürekli mücadele etme felsefesi vardır. Diğer insanları böylelikle kontrol etmeye çalışırlar. Aşırı uyanıktırlar. Diğerlerinin açığını ararlar. Yaşamı bir oyun gibi görürler. Dışarıdan özgüvenli görünürler. Bunun altındaysa gerçekte güvensizlik ve sıkıntı vardır.
   
3. 
   İnsanlardan Uzaklaşan Tip: Diğer insanlar gibi duygusal alanda mesafeli olmaya özen gösterirler. Benlik yeterlilikleri fazla gibi görünür. Diğer insanlara gereksinim duymazlar. Bu sahte özgüven, yakınlığın yaratacağı anksiyeteden kaçmak içindir. Abartılmış tarzda özenlik, diğer insanları işlerine karıştırmama eğilimindedirler. Diğer insanlarla aralarına duvar örmek için çok fazla enerji harcarlar. Duygularını saklayarak dışarıya sürekli mantıklı izlenim vermeye çalışırlar.
   

İdealize Benlik
Horney' in benlik kavramı oldukça önemlidir. Ona göre herkes gerçek veya idealize bir benlik imajı oluşturur. Normal kişiler için bu benlik imajı iyi ya da kötü yanları bir arada kapsayan, gerçekçi bir değerlendirmeye dayanır. Kişilik içerisinde bir bütünlük duygusu yaratır. Diğer insanlarla ilişkilerde bu olgu üzerine dayanır. Gerçekçi benlik imajı, yaşantılara ve değişime açıklık özelliği taşır. Katı değildir, amaçlar doğrultusunda ve yeni farkındalıklar karşısında değişime uğrayabilir. Nevrotik kişiler, temel anksiyetelerinin çokluğundan dolayı insanlara yönelme, insanlardan uzaklaşma ve insanlara karşıt yönelimlerini bir arada bütünleştiremezler. Nevrotikler gerçek dışı ve katı bir benlik görünüşüne sahip olup, kabul edilmesi zor olan gerçeği inkâr ederler. Bu idealize benlik imajı, kalıp tarzda model insan olma, buna özenme anlamındadır.
Bu ideal benliğe ulaşamadıkça, sürekli olarak özgüven kaygısı yaşarlar, diğer insanlara aşırı bağımlıdırlar. Benliklerinden şüphe ederler, çatışma ve anksiyete yaşarlar. Bu illüzyon benlikte büyük stres yaşatır. Kişiyi sürekli olarak benlik imajını korumaya yöneltir.
Horney' in psikanalitik danışma yaklaşımları

Danışanlar, Horney' in 10 nevrotik gereksinimini, 3 karakter tipini ve idealize benlik imajı düşüncesini, danışma atmosferi içinde belirleyebilir. Danışman, danışanı, hangi tarz davranış için güdülemiş olduğunu fark etmesi için zorlar. Örnek; bir danışanın temel problemi diğer insanların ondan hoşlanmasını sağlamaya çalışmak ise bu onay gereksinimini, onun yaşam etkinliklerini nasıl etkileyebildiğini göstermek gerekir. Eğer nevrotik gereksinimlerini bir takım kategoriler altında sınıflamak istemiyorsa, davranışının genel olarak anlamı konusunda tartışabilir. Danışmanlar: nevrotik eğilim çerçevesi içinde insanları değerlendirebilirler. Örnek; insanlardan uzaklaşan kişiler, insanlardan uzaklaşma yolu ile kendilerini güvende olmaktadırlar. Bu tür kişilere soru sormak gerekir. Acaba tüm sosyal koşullarda insanlarla arana bu tür engeller koymak zorunda mısın? Neden bu kadar fazla güvenceye ihtiyacın var? Danışanlar kendi tablolarına bakmaktan korkarlar. Şunu öğrenmek isterler. Kendi benlik imajları gerçekçi midir değil midir? Psikolojik danışman insanlara, kendilerine bakarken dürüst olmayı sağlatır. Bu dürüstlük değişmeyi beraberinde getirir. Değişmeyi engelleyen İllüzyonları fark etmeyi sağlatır. Bu insanlar, şöyle olmalıyım kavramını terk etmeye zorlanmaktadır. Yani ne isen osun şeklindedir. Danışma gerçekçi olarak, kişinin kapasitesini ve hedeflerinin layık olabilir düzeyde olmasını sağlamaktır. İnsanlar evrensel olarak onay beklentisi içindedir. Kendilerinden hoşlanmak, sevgi kazanmak için çaba göstermek ve bunun için insanlardan yardım istemek durumundadır. Ancak bu yönelimde itaat ve bağımsızlık yerine otonomiyi seçmelidirler. Son olarak danışmanlar, bireylerin kendi saldırganlık eğilimlerinin, yarışmacılıklarının, kendilerinin daha iyi hissetmek için yaptıkları hatalı davranışlar olduğunu fark etmelidirler. Diğer insanlara karşı olan insanlar, bu özelliklerde inkar ettiklerini keşfetmelidirler.

Terapi teknikleri: Horney, Freudian tekniklerden rüya analizi ve serbest çağrışımı, kişiliğin anlaşılmasında kullanır. Ancak biliyoruz ki Horney aynı zamanda, geçmişten çok şu anı vurgulayan bir kuramcıdır. Yinede geçmişe ilişkin materyalin önemini reddetmez. Temel olarak kişinin güncel olarak kullandığı nevrotik gereksinimlerin etkisini keşfetmelidirler. Ona göre terapistler, danışan için hangi teknik uygunsa onu kullanmalıdırlar.