CE IŞARETI UYGULAMASI TÜRKİYE’DE NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
“CE” İŞARETİ ÜRÜNE NASIL İLİŞTİRİLİR
GENEL OLARAK ÜRÜNE “CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER
ONAYLANMIŞ KURULUŞ NEDİR?
TÜRKİYE'DEKİ ONAYLANMIŞ KURULUŞLAR
ONAYLANMIŞ KURULUŞ NASIL OLUNUR?
ÜÇÜNCÜ ÜLKELERDEN İTHALATTA CE İŞARETİ
CE İşareti, Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan Yeni Yaklaşım Direktifleri içerisinde yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerine uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir. CE İşareti, "Avrupa Normlarına Uygunluk" anlamına gelen "Conformité Européenne" sözcüklerinin baş harflerinden oluşur. CE İşareti, ürünlerin, amacına uygun kullanılması halinde insan can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini, diğer bir ifadeyle ürünün güvenli bir ürün olduğunu gösteren bir işarettir.
Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında yayımlanan direktiflerde; ürünün tanımı, taşıdığı riskler, sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları, uygunluk değerlendirme prosedürleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmektedir.
CE işareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz, yalnızca ürünün, asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösterir. CE İşareti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli olduğu bilgisini verirken, diğer taraftan, ticari açıdan, ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Bu işareti taşıması gereken, Yeni Yaklaşım kapsamı bir ürünün, bir Avrupa Birliği ülkesine girişi için, üzerinde CE İşareti bulunması zorunludur.
CE İşareti ile İlgili Prensipler
CE işareti ürünün, imalatçı üzerine uygulanabilen Topluluk gerekleri ile uyumlu olduğunu sembolize eder.
Ürüne iliştirilen CE işareti sorumlu kişinin;
ürünün uygulanabilecek tüm Topluluk hükümlerine uyumlu olduğu
gerekli uygunluk değerlendirme prosedürlerinin tamamlandığına dair beyanıdır.
NEDEN CE İŞARETİ ?
CE İşareti AB'nin uyulması mecburi olan bir takım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında ürünlere iliştirilen bir işaret olduğu için, söz konusu mevzuat kapsamına giren ve AB üyesi ülkelerde piyasaya arz edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur.
1996 yılı başında AB ile ülkemiz arasında yürürlüğe giren Gümrük Birliği tarım ürünleri dışında malların serbest dolaşımını öngörmektedir. Ülkemiz Gümrük Birliği ile AB ile ilişkilerinde 3. ülkelerden farklı bir konum kazanmıştır. Bu farklılık AB'ye üye ülkelerle mal satışında tam rekabete girmemizin yanı sıra, mal üretiminde de Birlik içerisinde belirlenmiş standartların Türkiye açısından da zorunluluk haline gelmesidir.
Bu kapsamda Türkiye'de CE süreci üretimin ayrılmaz bir parçası olmuştur, ve Türk malının kalitesini yükseltecektir.
Bu aşamada, Türkiye'de 23 ürün grubunun üreticileri için önceleri sadece AB'ye ihracatta zorunlu olan CE İşareti, bu tarihten itibaren ülkemizde piyasaya arz edilecek ürünler için de zorunlu hale gelecektir.
CE İşaretinin zorunlu olduğu 23 ürün grubu dahilindeki tüm ürünlerin CE İşareti olmadan AB'ye ihracatı mümkün değildir.
Ayrıca 1 Ocak 2004'ten itibaren bu ürünlerin iç piyasaya arzı da mümkün olmayacaktır.
Bu aşamada, Türkiye'de 23 ürün grubunun üreticileri için önceleri sadece AB'ye ihracatta zorunlu olan CE İşareti, bu tarihten itibaren ülkemizde piyasaya arz edilecek ürünler için de zorunlu hale gelecektir.
CE İşaretinin zorunlu olduğu 23 ürün grubu dahilindeki tüm ürünlerin CE İşareti olmadan AB'ye ihracatı mümkün değildir.
Ayrıca 1 Ocak 2004'ten itibaren bu ürünlerin iç piyasaya arzı da mümkün olmayacaktır.
CE İşareti ve Diğer İşaretler
CE işareti, iliştirilmesini öngören ve imalatçılar tarafından uygulanmak durumunda olan bütün direktif yükümlülüklerine uyumu sembolize eden tek işarettir. Üye devletler, CE işaretine ilişkin hedeflere uyum anlamına gelecek, ulusal düzenlemelerine başka bir uygunluk işaretine ilişkin atıf dahil etmeden kaçınmalıdırlar.
Bir ürün;
CE işaretinden daha farklı bir görev ifa ediyorsa;
CE işareti ile karıştırılmaya yol açmayacaksa;
CE işaretinin okunmasını ve görülmesini azaltmıyorsa,
ilave işaretlemeler ve işaretler taşıyabilir.
“CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİ ZORUNLU OLAN ÜRÜN GRUPLARI
potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar,
asansörler,
ev tipi elektrikli buzdolapları, dondurucular ve bunların kombinasyonları için enerji verimlilik gerekleri direktifi,
basınçlı ekipmanlar,
telekomünikasyon terminal cihazları ve uydu yer istasyonları,
gezi amaçlı tekneler,
radyo ve telekomünikasyon terminal ekipmanları,
CE işareti uygulaması Türkiye’de ne zaman başlayacak?
Türkiye ile AB arasında gümrük birliğini tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın (OKK) 8-11. maddeleri, malların serbest dolaşımının en iyi şekilde temini amacıyla ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki AB araçlarının ülkemiz iç mevzuatına dahil edilmesini öngörmektedir. Bu kapsamda, AB’nin ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki mevzuatının listesi ile bu mevzuatın Türkiye tarafından uygulanma koşul ve kuralları 2/97 sayılı OKK ile belirlenmiştir.
Dış Ticaret Müsteşarlığının koordinasyonunda yürütülen çalışmalar neticesinde söz konusu Topluluk mevzuatını uyumlaştıracak olan kamu kuruluşları 15.1.1997 tarihli ve 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiştir. Anılan Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan bu görevlendirme çerçevesinde, ilgili kamu kuruluşları tarafından yürütülmekte olan mevzuat uyum çalışmalarının bir kısmı sonuçlandırılmış, bir kısmının çalışmaları ise devam etmektedir. Uyum çalışmaları devam eden bir kısım AB Direktifi ürünlere CE işaretinin iliştirilmesini öngörmektedir.
Uyumu yapılan teknik mevzuatın hukuki altyapısını oluşturmak üzere, ilgili kamu kuruluşlarının da katkısıyla, Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından hazırlanan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 11 Temmuz 2001 tarihli ve 24459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup; 11 Ocak 2002 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bahse konu Kanuna istinaden hazırlanan "Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik", "CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik" ve "Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik" 17 Ocak 2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak, 11 Ocak 2002 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Ancak söz konusu Kanun ile uygulama yönetmeliklerinin 11 Ocak 2002 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi, ürünlere CE işareti iliştirilme zorunluluğunun da bu tarihte başlayacağı anlamına gelmemektedir. Ülkemizde üretilerek iç piyasaya arz edilecek olan ürünlerin CE işareti taşımasının zorunlu olabilmesi için, ilgili Bakanlıklar ve kamu kuruluşları tarafından hazırlanan ve ürünlere CE işareti iliştirilmesini öngören teknik mevzuatın Türkiye’de yürürlüğe girmesi gerekmektedir.
Bir örnek verecek olursak, makinalarla ilgili AB direktifinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca milli mevzuat haline getirilip Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmasından sonra makinaların iç piyasaya arzında CE işareti taşıma zorunluluğu getirilmiş olacaktır. Bu yürürlük tarihi de 11 Ocak 2002’den sonraki bir tarih olacaktır. Dolayısıyla, söz konusu AB direktifleri ilgili kuruluşlarca iç mevzuat haline getirilip yürürlüğe konmadan, bu direktifler kapsamına giren ve iç piyasaya arz edilen ürünlere Türkiye’de CE işareti iliştirilmesi zorunluluğunun getirilmesi de söz konusu değildir.
“CE” İŞARETİ ÜRÜNE İLİŞTİRİLMESİ
CE İşareti, ürünün AB’nin Yeni Yaklaşım Direktiflerine uygun olarak üretildiğini ve belgelendirildiğini göstermektedir. Diğer bir ifade ile ürünün, temel gerekler olarak tanımlanan ve insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteren bir işarettir.
Topluluk içerisinde yerleşik olsun yada olmasın, imalatçı, ürünün direktif hükümlerine uygunluğundan ve CE işareti iliştirilmesinden nihai olarak sorumlu kişidir. İmalatçı kendi yerine hareket etmesi için Topluluk içerisinde yerleşik bir temsilci atayabilir. İstisnai olarak, ürünü piyasaya arz edecek kişi imalatçının sorumluluklarını almış kabul edilebilir.
CE işareti imalatçı yada onun Topluluk içerisinde yerleşik temsilcisi tarafından iliştirilmelidir.
CE işareti uygun formatta olmalıdır. Şayet CE işareti genişletiliyor veya daraltılıyorsa oranlar korunmalıdır.
CE işareti ürüne veya bilgi levhasına görünebilir, okunabilir ve silinemez şekilde iliştirilmelidir. Bununla beraber bu mümkün değil veya ürünün tabiatından dolayı garanti edilemiyorsa, varsa pakete veya ilgili direktif bazı belgeler öngörüyorsa eşlik eden belgelere iliştirilmelidir.
Uygulanacak direktiflere göre üretim kontrol safhasında bir onaylanmış kuruluş müdahil ise, bunun kimlik numarası CE işaretini takip etmelidir. Kimlik numarası imalatçı veya onun Topluluk içerisinde yerleşik temsilcisi tarafından onaylanmış kuruluşun sorumluluğu altında iliştirilir.
CE işareti:
Bir onaylanmış kuruluşun üretim safhasına müdahil olmadığı anlamına gelen, bir kimlik numarası olmaksızın ( modül A, onaylanmış kuruluşun sadece dizayn safhasında müdahil olduğu Aa1 ve Cbis modülleri ile B ve C modüllerinin bir kombinasyonu)
Onaylanmış kuruluşun sorumluluğu;
Ürünün değişik yönlerine ilişkin testler için (onaylanmış kuruluşun üretim safhasında müdahil olduğu Aa1 ve Cbis1 modülleri)
Ürün kontrolleri ( Aa2 ve Cbis2 modülleri)
Ürünün uygunluğunu değerlendirmek için üretim kontrol safhasında gerçekleştirilen muayene ve testler (F, Fbis ve G modülleri)
Üretimin, ürün kalite güvence veya toplam kalite güvencesinin değerlendirilmesi için ( D, E, H modülleri ve bunların varyantları) aldığı anlamına gelen, bir kimlik numarası ile ürünler üzerinde gözükebilir.
Ürünlerin CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından, CE işaretinin ürüne iliştirilmesinden üretici sorumludur. Üreticinin bu işareti ürüne iliştirmesi için çeşitli alternatifler sunulmuştur :
Düşük riskli ürünler : Bir çok ürün güvenlik açısından düşük riskli ürün gruplarında yer almaktadır. Bu nedenle, üretici uygunluk değerlendirmesini yaptıktan sonra bir beyanname yayınlayarak; ürünün zorunlu güvenlik, sağlık, çevre ve tüketici koruma standartlarına uyduğunu belirtir. Bu beyannamenin normuna uygun olarak düzenlenmesi gereklidir.
Yüksek riskli ürünler : Bu ürünler için üreticinin beyannamesi yeterli değildir. Bu durumda ürünlerin, mutlaka, onaylanmış kuruluşlar (notified body) tarafından test edilmesi gerekmektedir. Onaylanmış kuruluşun incelemesi sonucunda üretici CE işaretine ürününe koyabilir. Son üründe kullanılmak üzere üretilen bütün sistem ve ünitelerin üreticileri, ilgili direktif (kararname) koşullarına uygun olarak komponent ve bileşenlere ait bir dosya ve beyanname ile entegrasyonu gerçekleştirecek üreticilere iletirler. Entegrasyona parça veya bileşen üreten kuruluşlar, ürünlerine CE işaretini vuramazlar.
Üçüncü bir taraf olmak zorunda olan bu test ve/veya belgelendirme kuruluşlarının yapacağı test sonucunda ürünün ilgili mevzuata uygun olduğunun tespit edilmesi halinde üretici yine bir uygunluk beyanı düzenleyerek ürününe CE işaretini iliştirmektedir. Bir ürünün hangi gruba girdiği ilgili direktifte belirtilmekte veya test kuruluşları aracılığıyla tespit edilebilmektedir.
I) CE uygunluk işaretinin iliştirilmesi ve kullanımına ilişkin esaslar aşağıda belirtilmektedir:
Bir ürünün, CE işaretinin iliştirilmesini gerektiren birden fazla teknik düzenlemeye tabi olması durumunda, CE uygunluk işareti, ürünün, ilgili tüm teknik düzenlemelerin hükümlerine uygun olduğunu gösterir.
II) CE uygunluk işareti;
a) İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmediği takdirde, en az 5 mm boyunda "CE" harflerinden oluşur.
b) Bu işaret için öngörülen oranlara ve şekle bağlı kalınmak üzere, küçültülebilir veya büyütülebilir.
c) Ürüne veya veri levhasına iliştirilir. Ürünün yapısı gereği bunun mümkün olmaması halinde, etiketine, ambalajına ve ilgili teknik düzenlemenin ürünün beraberinde herhangi bir dokümanın bulunmasını gerektirdiği durumlarda, bu dokümanlara iliştirilir.
d) Görünür, okunabilir ve silinmeyecek şekilde iliştirilir.
III) CE uygunluk işareti, üretim kontrol safhasının sonunda iliştirilir.
IV) İlgili teknik düzenlemenin gerektirdiği durumlarda, CE uygunluk işaretinin yanında, üretim kontrol safhasında yer alan onaylanmış kuruluşun Komisyon tarafından verilen kimlik kayıt numarası yer alır.
V) Belirli ürünlerin kullanımına ilişkin özelliklerin belirtilmesinin gerektiği durumlarda, CE uygunluk işareti ve onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarasından sonra bir piktogram veya kullanma kategorisini gösteren başka bir işaretleme yer alabilir.
VI) Ürünlere, CE uygunluk işaretinin anlamı ve şekli hakkında üçüncü şahısları yanıltacak başka işaretler iliştirilemez.
VII) Ulusal veya uluslararası bir standarda uygunluğu belirten işaretler CE uygunluk işaretinin görünebilirliğine ve okunabilirliğine zarar vermemek kaydıyla, ürüne, ambalajına veya ekli dokümanına iliştirilebilir.
VIII) CE uygunluk işareti, üretici tarafından iliştirilir. Onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarası, kendi sorumluluğu altında, kendisi veya üretici tarafından iliştirilir.
GENEL OLARAK ÜRÜNE “CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER
Ürününüzle ilgili Yeni Yaklaşım Direktifini/Direktiflerini belirleyiniz.
Şayet mevcut ise, ilgili Uyumlaştırılmış Avrupa Standartlarını tespit ediniz.
Ürününüzün satılabileceği AB üyesi ülke/ülkelerde söz konusu ürünle ilgili hala yürürlükte olan milli kuralların bulunup bulunmadığını araştırınız.
Ürününüzün ilgili Yeni Yaklaşım Direktifinde/Direktiflerinde yer alan temel gereklere uygunluğunu tespit etmek için öngörülen uygunluk değerlendirme yöntemini tespit ediniz (Modül).
Ürününüzün temel gereklere uygunluğunun tespiti için Onaylanmış Kuruluşa başvurulması gerekip gerekmediğini belirleyiniz.
Uygunluk değerlendirme işlemlerinin tamamlandığından emin olmak açısından, talep edilen tüm test ve uygunluk kriterlerini tamamlamak için bir Onaylanmış Kuruluş ile yakın olarak çalışınız.
Teknik Dosyayı ve Direktif/Direktiflerde talep edilen diğer rapor ve belgeleri muhafaza ediniz.
Uygunluk değerlendirmesini müteakip Uygunluk Beyanını ve varsa talep edilen destekleyici delilleri hazırlayınız.
Ürünün üzerine, etiketine, ambalajına veya beraberindeki belgeye “CE” işaretini doğru olarak iliştirdikten sonra ürünü piyasaya arz ediniz.
ONAYLANMIŞ KURULUŞ NEDİR?
Avrupa Birliği mevzuatı, CE işareti taşıması gereken ürünlerden yüksek risk taşıyan ürünlerin, piyasaya arz edilmeden önce konusunda uzman, üçüncü bir taraf olan ve AB Resmi Gazetesinde yayımlanmış kuruluşlar tarafından uygunluk değerlendirmesine tabi tutulmasını şart koşmaktadır. Bu ürünlerin test, muayene ve/veya belgelendirmesini yapmak üzere üye ülkeler tarafından altyapısı yeterli görülen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları arasından seçilerek AB Resmi Gazetesinde yayımlanan kuruluşlar "onaylanmış kuruluş" (notified body) statüsünü almaktadır.
Üye ülkelerce belirlenen onaylanmış kuruluşların listesi Avrupa Birliği Komisyonuna gönderilmekte ve diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla bu listeler AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanmaktadır. Bu kuruluşların teknik açıdan yetkin olmaları gerekmektedir.
Üreticinin, herhangi bir onaylanmış kuruluşa başvurmaksızın da ürününe CE işareti iliştirdiği durumlar bulunmaktadır. Bu husus her bir ürün/ürün grubu için ilgili direktiflerde belirtilmektedir. Bu çerçevede, üreticilerin ürettikleri ürünlerle ilgili direktifleri incelemeleri ve ilgili mevzuatı hazırlayarak yürürlüğe koyacak olan kamu kuruluşları ile yakın ilişki kurmaları büyük önem taşımaktadır.
TÜRKİYE'DEKİ ONAYLANMIŞ KURULUŞLAR?
Ülkemizde henüz faaliyette olan bir onaylanmış kuruluş bulunmamaktadır. Ancak bazı kuruluşlar bu konuda çalışmalarını tamamlamış ve AB onayını beklemektedir.
Ürüne CE işareti iliştirilmesini öngören direktifler halihazırda ülkemizde yürürlükte bulunmadığından, bu mevzuat kapsamında faaliyet gösterecek olan onaylanmış kuruluşlar da ilgili kuruluşlarca henüz tespit edilmemiştir. Ancak söz konusu direktifler ülkemizde yürürlüğe girdiğinde, söz konusu mevzuat kapsamında uygunluk değerlendirmesi yapacak olan onaylanmış kuruluşlar da ilgili Bakanlık veya kamu kuruluşu tarafından görevlendirilmiş olacaktır.
Kamu sektörü ve özel sektörden bu göreve talip olacak kuruluşların, faaliyette bulunmak istenilen ürün grubu/grupları direktiflerini inceleyerek gerekli hazırlıkları yapmalarında büyük fayda görülmektedir.
Üreticilerimiz, ürünlerinin hangi direktif/direktifler kapsamına girdiğini tespit ederek, söz konusu direktifleri incelemeli; gerekiyorsa üretim bandında değişikliğe gitmeli ve belgelendirme için hazırlık çalışmalarına başlamalıdırlar.
Her Yeni Yaklaşım Direktifi ürüne CE işareti iliştirilmesini gerektirir mi?
Halihazır durum itibariyle sayısı 24 olan Yeni Yaklaşım Direktiflerinin üçü ürüne CE işareti iliştirilmesini öngörmemektedir.
Ürüne CE işareti iliştirilmesini öngörmeyen Yeni Yaklaşım Direktifleri aşağıda sayılmaktadır:
Bir test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşunun "onaylanmış kuruluş" olabilmesi için tek şart ilgili yönetmeliklerdeki gerekliliklerin yerine getirilmesidir.
Onaylanmış kuruluş olmak isteyen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşu ilk olarak 23 ürün grubundan faaliyet göstermek istediği alanlarda teknik yapılanmayı hazırlar.
Bu teknik yapılanmanın esası; 17.1.2002 tarih ve 24643 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik, ilgili ürün grubuna ait yönetmelik ve gene ilgili ürün grubunun bağlı olduğu Bakanlık tarafından hazırlanan tebliğlerdir.
Altyapı çalışmaları tamamlandıktan sonra hazırlanan teknik dosya ile ilgili Bakanlığa başvurulur.
Bakanlık gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, imzalanan protokol gereği başvuruyu Türk Akreditasyon Kurumu'na (TÜRKAK) yollar. TÜRKAK başvuruyu inceledikten sonra olumlu/olumsuz veya sadece görüş bildiren raporunu Bakanlığa iletir. Bakanlık bu raporu da göz önüne alarak karar verir.
Bakanlık en son onaylanmış kuruluş isimlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı'na (DTM) bildirir. DTM'de AB Komisyonuna iletir.
Onaylanmış kuruluş AB tarafından da onaylandıktan ve AB Resmi Gazetesi'nde ismi yayınlandıktan sonra faaliyete geçebilir.
ÜÇÜNCÜ ÜLKELERDEN İTHALATTA CE İŞARETİ
3. Dünya ülkesindeki bir imalatçı aynı Üye Ülke dahilindeki bir imalatçı gibi ürünü AB pazarına sürerken CE işareti almak zorundadır. Yeni Yaklaşım Direktiflerine göre ürününü tasarlamalı, üretmeli ve gerekli uygunluk değerlendirme prosedürlerini gerçekleştirmelidir.
Eğer üretici ya da üreticinin temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Yani 3. ülkelerden yapılan ithalatlarda CE İşareti sorumluluğu ithalatçı firmaya aittir. Bir başka deyişle, firmalar ithal ettikleri ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır.
