ÇELİk ahmet çELİK

ÖLÜM VE BEDENSEL ZARARLAR NEDENİYLE

MADDİ TAZMİNAT HESAPLARI
I- KONUYA GİRİŞ
1- İnsan zararlarının gideriminde temel ölçü

Haksız eylem ve hukuka aykırı bir olay sonucu insana verilen zararların gideriminde temel ölçü “hukuksal değerlendirmeler”dir. Zararın “parasal” değerlendirmesi tazminat hesabının son aşamasıdır. Zararı paraya dönüştürmede uygulanacak yöntem (formüller) ne olursa olsun, eğer hukuksal değerlendirme doğru yapılamıyorsa, sağlıklı bir sonuca ulaşılamaz. Hesap formülleri boş kalıplar gibidir. Onların içini doğru bilgilerle doldurmak, zarar hesabının gerekçesini ve alt yapısını sağlam bir biçimde oluşturmak gerekir. Bunu ancak yasaları, yerleşik içtihadı ve öğretideki görüşleri iyi bilen, sorumluluk hukukundaki en son gelişmeleri yakından izleyen, hukuk eğitimi almış ve konusunda uzmanlaşmış bilirkişiler yapabilir.

Hukukçu bilirkişiler konusunda, 6100 sayılı yeni HMK’nun 266.maddesinin yanlış algılandığı kanısındayız. Maddenin ikinci cümlesindeki “Hâkimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz” açıklamasından anlaşılacağı üzere, yargıç “genel hukuk bilgisi” dışında, maddenin ilk cümlesine göre “özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde” bilirkişinin hangi meslek grubundan olduğuna bakmayacak, “özel veya teknik bilgisi” olan hukukçuları da bilirkişi atayabilecektir. Çünkü, tazminat hesapları, yargıcın yapabileceği bir iş olmayıp “özel ve teknik bilgiyi” gerektirmektedir. Yasakoyucunun bu konuda meslek ayrımı yaptığını, hukukçuları dışladığını söylemek mantık dışı olur.
Yaşanarak görülmüş ve denenmiştir ki, insan zararlarının değerlendirilmesini hukuk eğitimi almamış bilirkişiler yapamamaktadırlar. Bu konu onlara bırakılamayacak kadar önemlidir.Yaşama hakkı ve bunun özelinde sağlıklı yaşama hakkı, hukukça öncelikli olarak ve özenle korunması gereken en yüce haktır. Bunu hafife alanlar ve zarar giderimini çıkar hesaplarıyla yozlaştırmaya, yaşam gerçeklerinden kopuk bir takım yapay kuramlarla zarar sorumlularını tazminat ödemekten kurtarmaya çalışanlar insanlık suçu işlemiş olurlar.