CəMİYYƏt və tarix ustad Şəhid Mütəhhəri

MÜNDƏRİCAT

ÖN SÖZ 2

BİRİNCİ FƏSİL 5

CƏMİYYƏT 5

CƏMİYYƏT NƏDİR? 5

İNSAN TƏBİƏT ETİBARİLƏ İCTİMAİ VARLIQDIRMI? 6

CƏMİYYƏT ZAHİRİ VÜCUDA MALİKDİRMİ? 11

CƏMİYYƏT VƏ ADƏT-ƏNƏNƏ 20

İCBAR YA İXTİYAR? 24

İCTİMAİ QÜTBLƏŞMƏLƏR VƏ BÖLÜMLƏR 28

MAHİYYƏT BAXIMINDAN CƏMİYYƏTLƏRİN NECƏLİYİ 34

CƏMİYYƏTLƏRİN GƏLƏCƏYİ 38

İKİNCİ FƏSİL 50

TARİX 50

TARİX NƏDİR? 50

ELMİ TARİX 58

1. NƏQLİ TARİX MÖTƏBƏRDİRMİ? 59

2. TARİXDƏ SƏBƏB AMİLİ 61

3. TARİXİN TƏBİƏTİ MADDİDİRMİ? 67

TARİXİ MATERİALİZMİN ƏSASLARI 70

1. MADDƏNİN RUH ÜZƏRİNDƏ ÜSTÜNLÜYÜ 70

2. MADDİ EHTİYACLARIN MƏNƏVİ EHTİYACALARDAN ÜSTÜNLÜYÜ 73

3. İŞİN DÜŞÜNCƏYƏ NİSBƏTƏN ÜSTÜNLÜK PRİNSİPİ 75

4. İNSAN SOSİOLOGİYASININ PSİXOLOGİYADAN ÜSTÜNLÜYÜ 78

5. CƏMİYYƏTİN MADDİ CƏHƏTİNİN MƏNƏVİ CƏHƏTİNDƏN ÜSTÜNLÜYÜ 82

NƏTİCƏLƏR 91

TƏNQİDLƏR 110

1. SÜBUTSUZLUQ 113

2. YARADICILARIN FİKİR DƏYİŞMƏLƏRİ 114

3. BAZİS VƏ ÜSTQURUMUN İCBARİ UYĞUNLUĞUNUN İNKARI 124

4. SİNFİ DAYAQLARLA İDEOLOJİ DAYAQLARIN UYĞUNSUZLUĞU 126

5. MƏDƏNİ İNKİŞAFIN AZADLIĞI 127

6. TARİXİ MATERİALİZM ÖZÜNÜ İNKAR EDİR 129

İSLAM VƏ TARİXİ MATERİALİZM 131

İSLAM NƏZƏRİNDƏN TARİXİ MATERİALİZM NƏZƏRİYYƏSİNİN TƏRƏFDARLARI 132

İRAD VƏ TƏNQİDLƏR 144

MEYARLAR 173

1. DƏVƏT STARTEGİYASI 174

2. MƏKTƏBİN ADI 183

3. QƏBUL ŞƏRAİTİ VƏ MANEƏLƏR 185

4. CƏMİYYƏTLƏRİN TƏRƏQQİ VƏ TƏNƏZZÜLÜ 188

TARİXİ İNKİŞAF VƏ ONUN DƏYİŞDİRİLMƏSİ 191

TARİXDƏ ŞƏXSİYYƏTİN ROLU 202

1 Bax.-Əl-mizan.4-cü cild, səh-102.

1 Bəqərə surəsi, 79-cu ayə. Ali-İmran surəsi, 112-ci ayə.

2 Şəms surəsi, 14-cü ayə.

1 Nəhcül-bəlağə. 199-cu xütbə, Şüəra surəsi, 157-ci ayə.

1 İctimaiyyətdə fikrin əsas mərhələləri kitabı, səh-117.

1 Əl-mizan. 4-cü cild, səh-112.

1 İctimaiyyətdə fikrin əsas mərhələləri kitabı, səh-26.

2 İctimaiyyətdə fikrin əsas mərhələləri kitabı, səh-27.

1 Maidə surəsi, 54-cü ayə.

1 Nur surəsi, 55-ci ayə.

2 Ənbiya surəsi, 105-ci ayə.

1 Hücurat surəsi, 13-cü ayə.

1 İctimaiyyətdə fikrin əsas mərhələləri, səh-110.

1 Əhzab surəsi, 21-ci ayə.

2 Mümtəhinə surəsi, 4-cü ayə.

1 Marks və marksizm, səh-249.

2 Həmin mənbə, səh-37 və 38.

1 Ey. Eç. Kar, «Tarix nədir?» səh-144-145.

1 Həmin mənbə, səh-146.

1 İctimaiyyətdə fikrin əsas mərhələləri, səh-27.

2 Həmin mənbə, həmin səhifə.

1 Andre Piter, «Marks və marksizm» səh-39.

1 Tarixi materializm, səh-37.

1 İbni Sina, «İşarələr» kitabının 8-ci fəslində bu barədə geniş izah verib.

1 Marks və marksizm, səh-40-41.

2 Marks və marksizm, səh-40-41.

3 Həmin mənbə, səh-39.

1 Marks və Marksizm, səh-246.

2 Marks və Marksizm, səh-247.

3 Marks və Marksizm, səh-3.

1 Marks və Marksizm, səh-248.

2 Marks və Marksizm, səh-32-33.

3 Marks və Marksizm, səh-32-33.

1 P.Nikitinin «İqtisad elminin əsasları» kitabına bax.

1 Engels, «Meymunun insan olmağında əməyin rolu» kitabı.

2 Marks və Marksizm, səh-39.

1 Tarixi fəlsəfə baxımından Məhdinin inqilabı kitabı.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-225.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-345.

1 Alman ideologiyası, səh-61.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-314.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-222.

2 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-282.

1 Marks və marksizm, səh-245.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-218-219.

2 Dörd fəlsəfi traktant, səh-54-55.

1 Dörd fəlsəfi traktant, səh-58-59.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-368.

2 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-348.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-173.

1 Marksdan Maoya qədər islahatlar, səh-239.

2 Sosiologiyada düşüncənin əsas mərhələləri, səh-102.

1 Alman ideologiyası.

1 Yazıçının sağlığında, İranda olan ruhani hərəkatı nəzərdə tutulur.

1 Təhrim surəsi, 11-ci ayə.

1 Nisa-97, İbrahim-21, Səba-31-37, Ğafir-47-50.

1 Nazilat 17-19, Taha 44-45.

1 Bu toplunun ikinci hissəsi «Tohid dünyagörüşü» kitabı, səh-51-53.

1 İbrahim surəsi, 42-ci ayə.

1 Marks və Marksizm, səh-39.

1 Saffat 171-173-cü ayə.

1 Əl-mizan, Ali-İmran surəsinin axırıncı ayəsinin təfsiri.

1 Munafiqun, 8-ci ayə.

1 Bəqərə-283.

2 Mutəffifin-14.

3 Bəqərə-7.

4 Həcc-46.

5 Fussilət-44.

6 Şəms-10.

7 Zuxruf-23.

8 Əzhab-67.

9 Ənam-116.

1 Hud-116, Ənbiya-13, Muminun 33 və 64-cü səh.

1 Tarix nədir? Kitabına bax.