Çevre ve insan yard. Doç. Dr. Nalan Akış



Yüklə 445 b.
tarix06.03.2018
ölçüsü445 b.
#44665


ÇEVRE VE İNSAN

  • Yard. Doç. Dr. Nalan Akış


‘’ITAI- ITAI BYO’’



ITAI- ITAI



ITAI- ITAI

  • 1961 konsey

  • 1963 Sağlık Bakanlığı- Eğitim Bakanlığı araştırma

  • 1968 ‘kronik kadmiyum zehirlenmesi’



ITAI- ITAI

  • 1968 mahkeme

  • 1971 şirket suçlu

  • Sağlık tazminatı, tarımsal tazminat, nehrin kirliliğinin önlenmesi için tazminat



AMAÇ

    • Bu dersin sonunda 1. sınıf öğrencileri çevre ve insan sağlığı arasındaki ilişki konusunda bilgi sahibi olacaklardır.


ÖĞRENİM HEDEFLERİ

  • Bu dersin sonunda öğrenciler;

  • Çevreyi tanımlayabilecek,

  • İnsan sağlığına etki eden çevresel etmenleri sayabilecek,

  • Çevre hastalık ilişkisini tanımlayabilecek

  • Çevre sağlığı hizmetleri ve bu hizmetlerde sağlık personelinin rolünü söyleyebilecek

  • Küresel çevre sağlığı sorunlarını sayabileceklerdir.



ÇEVRE

  • Kişi üzerindeki dış etkilerin bütünü



HASTALIK NEDENLERİ

  • BÜNYESEL NEDENLER

  • (Metabolik, genetik, hormonal..)

  • 2. ÇEVRESEL NEDENLER



ÇEVRESEL NEDENLER

  • FİZİKSEL NEDENLER (sıcaklık, ışın, sular, atıklar, gürültü, konut sağlığı)

  • KİMYASAL NEDENLER (toksik maddeler)

  • BİYOLOJİK NEDENLER (mikroorganizmalar, asalaklar)

  • TEMEL MADDE EKSİKLİKLERİ (vitaminler, aminoasitler, yağ asitleri)

  • PSİKOLOJİK ETKENLER (stres)

  • SOSYAL, KÜLTÜREL, EKONOMİK NEDENLER (TB)



ÇEVRE SAĞLIK İLİŞKİSİ

  • İnsan dış çevrenin etkilerine genetik yapısı ile cevap verir.



ÇEVRE SAĞLIK İLİŞKİSİ

  • Hastalıklar için zemin hazırlayabilir

  • (hava kirliliği- astım)

  • Doğrudan hastalık nedeni olabilir (asbest- mezotelyoma)

  • Bazı hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır (kış- solunum sistemi hastalıkları)

  • Hastalıkların seyrini ve sonucunu etkiler (hava kirliliği-astım,KVH)



SUYLA BAĞLANTILI HASTALIKLAR

  • Kirli sulardan kaynaklanan hastalıklar

  • Su yetersizliği veya su bulunmayışından kaynaklanan hastalıklar

  • Gelişimi suyla ilgili etkenlerin oluşturduğu hastalıklar

  • Su ile bağlantılı vektörlerle oluşan hastalıklar



Kirli sulardan kaynaklanan hastalıklar

  • Tifo, kolera, viral hepatit, basilli dizanteri, amipli dizanteri



Su yetersizliği veya su bulunmayışından kaynaklanan hastalıklar

  • Trahom, basilli dizanteri, amipli dizanteri, scabies, impetigo, konjunktivit



Gelişimi suyla ilgili etkenlerin oluşturduğu hastalıklar

  • Şiztozomiazis



  • Su ile bağlantılı vektörlerle oluşan hastalıklar: Sıtma



Dünyadan bazı sayılar...

  • 2,2 milyon kişi diyareye bağlı hastalıklar nedeniyle ölüyor

  • % 88’i temiz su olmamasına bağlı



  • 500 milyon kişi trahom riski altında

  • 6 milyon kişide trahom nedeniyle görme bozukluğu var

  • Temiz su sağlama ve hijyen kurallarına uyma ile %27 azaltılabilir



  • 133 milyon kişide intestinal parazit var (ascarıs, kancalı kurt)

  • Her yıl 1.5 milyon kişide hepatit A görülüyor



  • Bangladeş’te 35-77 milyon kişi arsenikli su içmek zorunda

  • 1.5 milyon kişide arseniğe bağlı deri lezyonları var





ÇEVRE SAĞLIĞI

  • Çevre koşullarının korunması, insan ve toplum sağlığına zarar vermeyecek duruma getirilmesi çabalarının tümü



ÇEVRE SAĞLIĞININ KONULARI

  • İçme ve kullanma suyu

  • Hava kirliliği

  • Atıklar

  • Gürültü

  • Radyasyon

  • Aydınlatma

  • Havalandırma



ÇEVRE SAĞLIĞININ KONULARI

  • Vektör ve kemirici kontrolü

  • Besin sağlığı

  • Konut

  • Mezarlıklar

  • Sağlığa az ya da çok zararlı olabilecek kuruluşlar

  • Çalışma koşulları

  • Kazalar ve önlenmesi



ÇEVRE SAĞLIĞI EKİP HİZMETİ SUNULMASINI GEREKTİRİR



ÇEVRE VE HEKİM

  • Çevre anamnezi almalı

  • Mesleksel ve çevresel tehlikeleri bilmeli

  • Danışmanlık yapabilmeli



ÇEVRE ANAMNEZİ

  • Kişinin yaşadığı toplum

  • Ev

  • Hobiler

  • Meslek

  • Kişisel alışkanlıklar

  • Beslenme anamnezi



Asbestli Toprak Kanser Yapıyor, Köylüler Tedbir Alınmasını İstiyor

  • Konya’nın Yassıkaya köyünde nedeni bilinen ölümlerin yüzde 23.5’i, Eskihisar köyünde ise yüzde 66.7’si kanserden…



ASBEST

  • Mineral

  • Yalıtım maddesi, dayanıklı

  • Ak toprak, Çorak toprak, Gök toprak, Çelpek, Höllük veya Ceren toprağı



ASBEST

  • Kesin kanserojen

  • Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) (Internatıonal Agency For Research On Cancer)



Çevre anamnezi

  • Çevresel hastalığın tanı ve tedavisi

  • Çevresel tehlikelerin belirlenmesi, hastalıkların önlenmesi

  • Danışmanlık (korunma)

  • Etkilenim- hastalık arasında yeni ilişkiler…





ÇEVRE KİRLİLİĞİ

  • Dünyanın herhangi bir katmanında belli bir maddenin (kirleticinin) birikerek, doğal yoğunluğundan daha üst düzeye çıkması



KÜRESEL ÇEVRE SAĞLIĞI SORUNLARI

  • Asit yağmurları

  • Sera etkisi

  • Ozon tabakasının delinmesi

  • Ötrifikasyon

  • Erozyon



ASİT YAĞMURLARI

  • SO2, HF (hafnium), HNO3 (nitrik asit)

  • H2SO4, H2SO3 (sülfüroz asit)



SERA ETKİSİ

  • SERA GAZLARI (GREEN HAUSE GASSES (GHGS)

  • CO2, azot oksit (N2O), metan (CH4), hidroflorokarbon (HFC), perflorokarbon (PFC), Kükürthegzaflorid (SF6)

  • DÜNYA ISINIYOR



OZON TABAKASI DELİNDİ



ÖTRİFİKASYON

  • Yerüstü sularının azot ve fosfordan zenginleşmesi



EROZYON

  • Toprakların üst tabakasının özellikle yağmur suları ile derelere, oradan da denizlere akması



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin