Charta de Logu



Yüklə 269,72 Kb.
səhifə21/21
tarix26.10.2017
ölçüsü269,72 Kb.
#14011
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21

173-De ponni sinnu.


Item ordinamus: qui alcuna persona no usit no deppiat ponne sinnu supra sinnu nen ad fogu nen ad origa ad bestiamini alcño:et si alcuna persone fagherit et ponnerit de sos predictos sinnos et esseret bestiamini de sa corte paghit pro s'unu.X et si esseret de clesia o de atera persone paghit pro s'unu V et maquicia a sa corte liras xxv.et si non pagat ipsu o atera persona pro se infra dies XV decat esser iuygadu seguet silli sa manu destra pro modu quilla perdat.

174-De terminis.


Volemus et ordinamus: qui nexuna persone de qualunca gradu o istadu usit nè presumit istrumari lacanas de terra qui sunt suinadas agenas et quindiat istrumari et ad leuari temenes et prouadu silliat esser legitimamente paghit de maquicia a sa corte nostra liras xxv. sensa mìa alcuna et mendat sa terra at avere istrimadu et si non paghit infra dies XV de qui at esser iuygsdu seghit illi sa manu destra.

175-De qui comporarit.


Constituimus et ordinamus: si alcuna persona andarit et comporarit dae cherachu over terrali qui istarit cum ateri alcuna causa de su donnu suo cussa tali personi qui nd-at comporara dae cussos de cussas ditas causas isquiendo qui cussu non averit libertadi de bender siat tenudu cussu qui diat comporari de restituiri su qui at averi comporadu a su pubillu et paghit de maquicia liras x.a sa corte nostra.

176-Qui furarit.


Item ordinamus: qui si alcuna persona de qualunca gradu o conditioni qui at esser prouadu qui at leuari over furari ad mala voluntadi de su pubillu dae alchunu cuyli de alcunu pastori alcunu istergiu over attera causa qui in cussu cuyli esseret et legitimamenti silli at esser pauadu paghit de maquicia a sa camera nostra secundu qui in su capidulo de qui furat dae domo si contenit et mendit su dannu a su pubillu, et si nò pagat infra dies.xv.dequiat esser iuygadu seghitsilli una origa in totu quilla perdat.

177-Qui se allogat.


Volemus et ordinamus: qui cun alcunu homini sat allogari cum ateri pro seruiri ad iornada et luat inganari ad cullu qui at auiri in promissu cussu tali homini qui siat allogari et ad ingannari sa jornada et nò at seruiri siat tenudo cussu tali homini de pagari su ispendiu ad cussu homini qui lu at auiri allogadu et mendit su dannu et paghit de maquicia a sa camera nostra pro donnya bolta qui silliat prouari sodhus XX per homini.

178-De triulari.


Constituimus et ordinamus: qui cun sos asones in tempus de treulari ant impromittiri ad alcuna persone detreulari sariola et lu ant ingannari paghint cussos talis asones over asone su despendiu qui su pubullu de sa ariola at auiri factu et issos manalis qui at auiri allogadu pro sa dita ariola et paghit su dannu qui li interuenerit de su lauori et de maquicia a sa camera nostra llrs.v.et siat tenudu de fagheri sa ariola de nou. Et in simili pena si intendat su pubillu de sa ariola qñ ingannarit a su asone qui noli lassarit treulari sa ariola.

179-De sos bubarris.


Item ordinamus: qui sos bubarris de sos boes domados qui ant esser in sas villas siant tenudos sos homminis de sas villas cullos qui ant auiri boes domados de cuniari beni su dittu bubarri et cuniadu qui at esser et provididu et di haveret in su ditu bubarre alcña parti qui nò esseret bene cuniadu secundo sos ateros et dae cussu logu essirit alcunu boe et fagherit dannu cussa persone qui tocat in parti qui no l'at hauiri cuniada secundu de supra paghit cussa tali personi cussu dannu qui at esser factu pro cussos bois et de maquicia a sa corte nostra liras v.et paghit sa tentura qui at esser facta a sos ditos boes.

180-De sa muda de boes.


Volemus et ordinamus: qui pusti qui at esser missida sa muda de sos boes: et si alcuna persona de sa villa bi baturit alcunu boe furisteri a su armentu qui cussu pubillu de su ditu boe lu depiat clobari a boe istanti de sa villa et sendo clobadu secundu de supra su ditu boe torrarit sendo clobadu cussu boynargiu qui at auiri in guardia sos ditos boes siat tenudu cusu tali boynargiu detorrari berbu sa note qui at esser mancadu su dictu boe a su pubillu et si su dictu boynargiu nò torrarit berbu a su pubillu sa noti qui at mancari su ditu boe qui cussu tali boynargiu siat tenudu de torrari a su armentu su dictu boe ad ispesas suas, et si nò lu torrarit paghit su dannu a su pubillu de su ditu boe.

181-De boes de mala fama.


Constituimus et ordinamus: si in casu haverit in su armentu de sos boes domados alcunu boe qui esseret de mala fama qui cussu pubillu de cussu boe de mala infama siat tenudo delo clobari ad boe qui nò siat de mali infama et si cussu pubillu decussu tali boe non lu boleret clobari cussu tali boe segungu de supra et cussu boe intrarit in alcunu logu et fagherit dannu et essert mortu faghendo dannu su boynargiu nò siat tenudo de lu pagari.

182-De boynargius.


Item ordinamus: qui si alcunu boynargiu qui haverit boes in guardia li fuirit alcunu iuhu over boe dae sos boes qui teneret in guardia cussu tali boynargiu siat tenudu qui su die quilli at esser fuidu su dictu iuhu over boe qui su nocte qui at torrari lu depiat dari ad intendiri ad su pubillu de su dictu iuhu, over boe quilli esseret fuidu ad malauogia sua et si gasi faghit su dictu boynargiu non siat tenudu ad pena alcuna et si gasi non fagheri secundu desupra siat tenudu cussu tali boynargiu detorrari su ditu iuhu over boe ad ispesas suas a su armentu dessos boes domados.

183-ki sos Officialis siant tenudos donnya annu a circai su bestiamen pro su bestiamen angienu.


Constituimus et ordinamus: ...

184-De Bestia de intradura


Constituimus et ordinamus: qui quando alcuna bestia de intradura ad benere ad alcunu armentu de bacas over truma de ebbas over de ateru bestiamini et cussu pastori non lu conosquirit de qui at essere su dictu bestiamen qui cussu tali pastori over pastoris lu deppiant relevari infra dies tres a sa corte nostra over a su officiali a tali ki si potzat ischiri de qui at esser et cussu pastori qui non lu at revelari secundu qui in su dictu capitulu si contenit siat illu appelladu pro fura et siat condennadu secundu qui in su capitulu de qui furat si contenit.

185-Fura de abitatzione.


Item ordinamus: qui cun alcunu de lito over maleficiu de fura sat faghere in abitatzioni qui cussu tali maleficiu qui at esser factu si depiat dari a su cuyli qui at esser plus approbe hui at esser factu su dictu delittu et cussu depiat provari quillu at auiri factu infra dies XV et si non provat paghit su dannu ad cui at esser factu et de maquicia a sa corte nostra liras XV Et simili si intendat in su ditu capitulu pro sos lauoris qñ non ant isquiri qui auirit factu su dannu quillu diant a su bstiamini qui ad esser plus ad pressu de su lauori et cussu paghit su dannu qui at esser factu et simili sa tentura.

186-Qui tocarit bestiamen.


Volemus et ordinamus: qui nexuna persona de calunca gradu o conditioni non deppiat nen presumat tocari nè borcari deladus alcuna bestia qui acatarit morta si pastori non est quillu mirarit pro su sinnu et totu cussos qui lant mirari et pastori non siant paghint cussos talis personis over persona su dannu a su pubillu de su bestiaini er de maquicia a sa corte nostra secundu qui in su capitulu de qui furat si contenit tota borta qui silli at provari legittimamenti.

187-De su Pastori chi siat cretidu a sagramentu suo dessa fura, chi s'illi at a fagheri, si est de bona fama.


... 

188-De su Cani over Jagaru, chi fagheri dannu in alcunu bestiamini.


Item ordinamus et costituimus: si in cantu alcunu cani de loru over iagaru andarit ad posta sua et fagherit dannu in alcunu bestiamini su pubillu de cussu tali cani over jagaru qui fassat cussu dannu siat tenudu de pagari su dannu qui at aviri factu a su pubillu de su bestiamì si legittimamenti si provat qui cussu cani over iagaru auirit factu ateru dannu sensa cussu ad alcunu bestiamì.et si non si provarit qui cussu cani over iagaru non avirit fatu ateru dannu si non cussu qui su pubillu de su cani over de su iagaru si nò bolit pagari su dannu qui at auiri fatu qui det su cani a su pubillu de su bestiamini provadu qui nò avirit fatu ateru dannu si nò cussu secundu de supra.

189-Qui narrit paraula criminosa.


Volemus et ordinamus: qui si alcuna persona over personis narrit a atera persona alcuna paraula criminosa qui cussu over cussa persone cui at narri tali paraula criminosa lu deppiat bogari inclaru infra dies VIII et si in claru no lu bogat legitimamenti siat cussa persona ad qui at esser naradu sa dita paraula criminosa si est pro mayas siat bruiadu. Et si esserit rufiania et provadu silli est legitimamenti paghit cussu ad qui at esser provadu a sa corte nostra de maquicia liras XXV et si cussu ad qui sat narri cussa paraula criminosa nò silliat provare legitimamenti infra su ditu apres paghit cussu qui at aviri naradu et at pusti ad cussa persona cussa simili pena et siat condennadu secundu qui in su ditu capitulu si contenit pro li narri mayariu paghit liras una infra dies XV de qui at esser iuygadu et si nò pagat seghit silli sa limba pro modu qui la perdat et pro li narri rufianu paghit liras XXV.

190-Qui narrit corrudo.


Item ordimus: qui si alcuna persona narrit ad atera personas corrudu over atera paraula iniuriosa quidi essirit criminosa siat condennadu cussu qui at narri cussa tali paraula ad pagari a sa corte nostra liras XXV sibillu provat, et si nobillu provat liras XV.

191-Qui fagheret ficas.


Volemus et ordinamus: qui si alcuna persona fagherit sas ficas over quillu ismentirit over ylli narrit atera paraula iniuriosa daenanti de su officiali cussu qui at faghere secundu de supra siat condennadu ad pagari a sa corti nostra pro donnya paraula liras V.

192-Qui narrit injuria ad officiali.


Constituimus et ordinamus: qui si alcuna persona narrit alcuna paraula iniuriosa ad alcunu officiali nostru faghendo sos factos nostros over quilli levarit sa prea dae manus cussa tali persona qui at fagheri secundu de supra paghit a sa corte nostra pro maquicia si legitimamenti indest bintu liras XXV et si nò pagat infra dies XV de qui at esser iuygadu pro sa paraula iniuriosa silli seguit sa limba et pro levari sa preda de manus seghint illi sa manu destra (deretta).

193-Qui offenderit mayori.


Item ordinamus: qui si alcuna persona offendirit mayori over minori officiali nostru et illu offendet in presoni et samben di esserit et provadu li at esser legittimamenti siat impicadu pro issa gula pro modu quindi morgiat sensa misericordia nixuna et si samben noli bogarit et li arsarit colpu paghit de maquicia a sa corte nostra liras I et si non pagat infra dies XV de qui at esser iuygadu seghint illi sa manu destra pro modu quilla perdat.

194-De bestiamen.


Volemus et ordinamus: qui totus cussos qui ant aviri bestiamen domado over rude tengant modo de guardarello o fagheri illu guardare secundu qui in sos capidulus de supra est narado, et icussos boes domados et armentu de bacas domadas at aradu o covallus o ebbas o molentes domados qui sant acatare in lavore nadu infini assa prima die de jennargiu cussos pubillos dessu lauore hue sant acatare o armentargiu o homini suo over jurado de pardu tenerellos at poder et presentarellos a su maiore:et pro ciascaduna dessas ditas bestias paghit su pubillu si nò las at auiri missidas in muda o in corda o in guardia ultra cussu qui si contenit in su ateru capiduu de miterellos in muda paghit sodhus VI pro donnya bolta qui acatados ant esser et si in muda over acorda ant esser missidos over dadus a guardis paghit sos dictos soddus VI per bestia su pastore, et si tenne forti su bestiamen non si at poder ischiriant et connoschire de qui at esser sat poderet si connoschire non lu ant poder benne at a su maiore de sa Villa et declarare su ditu bestiamini et declarado quilli at aviri et denunciando de sa quale denunciatione siat cretidu su acatadore a su sagramentu suo ad fagheri pagare daessu pubillu de su bestiameni over pastores qui ant esser in culpa secundu quest naradu soddus VI pro bestia pro ciaschuna bolta quilloy ant esser biidos et acatadus comente et quillis auerit tentos de sa quale condennatione deppiat auer et appat su acatadore sa terza parti. Et dae sa prima die de iernargiu inante sensa indi fagheri clamo over denunciatone alcuna inante lu possat et depiat lensari et ochire in su lauore quillat acatare sensa pena mittendo boghi o faghendo clamo de cusso bestiame qui at aviri mortu over lensadu de presenti quillu possant ischiri in sa villa o in sa habitatione de sa quale at esser mortu si in saltu non at poder acatare personas quillu possat declarare.ma cussa die nò passit sat esser hora debita over sa seguente die qui su ditu clamo nò fassat a su maiore et a sos jurados de sa villa sa bestia over bestias de qui ant esser quillas ant cognoschere su pilamì.ma declarit et narit qui auirit lensadu bestiamen in su lauore quillat auiri lenzadu. Et si morrit intro de lauore suo over datiri siat decussu quillat aver morto over lensadu et si morret foras de lauore siat de su pubillu de sa bestia qui at esser morta:et pro cussos pegus quilloy ant esser acatados qui non ant esser mortos et apidos que su pubillu de su lauore no los at aviri bñ q'esseret lensados paghit su apreciu qui at aviri fatu in su lavore su pubillu over pastore de su bestiamen a su pubillu de su ditu lauore. Et siant eèr una bestia qui silloy at acatare cussa deppiant ochire over lensare et siant esser plus:duas bestias pro bolta et non plus. De bestiamen rude. Et si ad esser alcunu bestiamen rude de sos predictos qui sundo naradusin su capidulu de supra sant acatare ine nadu gosi infini a sa prima die de ienargiu comenti et poscha si possat et deppiat ochire seghendolus daessu lauori gosi foras de lauore comenti et intro de lauore hue los ant poder conseguire in sas ardationes de sos lauores.et siant de cussos qui l'ant ochire veramente qui cussu quillat ochire deppiat fagheri clamu et denunciatione a su maiore et juradus de cussa villa hue sat ochier secundu quest narado in su capitulu de supra de su bestiamen domado:et niente de minussu pubillu de si bestiamen over su pastore qui at esser inculpa paghit su apreciu et danu qui su dictu bestiamen ad auiri fatu. Bestiamen menudo. Et si ad esser alcunu bestiamen minudo cio est berbeghes porcos de gamma o cabra qui sant acatare in lauore nadu depiat esser maxellada sa gamma donnya bolta de pegus.v.sant esser dae X pegus insusu et dae X pegus ingiosso ii.pegus et paghit su dannu apretziu a su pobillu de su lauore su pastore. Porchu mannali. Et issu porcho mannali qui silloy at acatare lu ochiant et si at de cussu qui l'at ochire et si morret inante de compliri a domo de su pubillu et si ochier nò lu a poder denunciar illu a su maiore et paghit su pubillu de su porco sodhus II pro ciascuna bolta qui lloy at esser acatadu et issu apreciu et dannu qui at aviri factu a su pubillu de su lavore et siat inde cretidu su acusadore a su sagramentu suo et appat inde sa mesidadi de sos dictos sodhus II a sa corte et is s'ateras mesi dadi appat su acusadore. Maxellos e apressos. Et simigiantemente si intendat qui fagherint et deppiant de ciascaduno de sos bestiamen de penas maxello apressos et condennationes qui sant acatare auire fatu et fagherint dannu in su lavore qui at esser portadu et misidu in ariola infini a qui nd-at esser levado in totu.

195-Bingias.


Constituimus et volemus: nos obuiari et dari remedio a sa malicia de multus qui supta specie et colore de sa guardia de bingias ortos et lavores nò possant tenne nen damnigiare indebitamente su bestiamen domado over rude. Ordinamus: que nexuna persona de qualunca gradu istadu over ordini siat deppiat over presumat bestiamen alcunu miter in bingias ortu over lauores istudiosamente pro intentione qui loy siat mortu over tentu over leuarellu daessu pastu over ochirellu in pastu pro se over pro atero et dari ad intendere quillu appat mortu over tentu in bingia over orto o lauore et icussu a qui at esser acatadu o uer prouadu legitimamenti. Et intendat si qui siat proua legittima dae unu testimongio in suso incustu articulo tantu non obstante qui dae subra narat qui siat cretidu a su sagramentu suo su acusadore:deppiat esser condennadu et paghit pro dogna bolta a sa camera nostra liras XV infra dies XV de qui l'at esser provadu, et si nò las pagat siat fustigadu. Et issu simili si intendat decussu qui at mitter in pardu de siilu over in pardu de mindas bestiamen over su pastore non poderet auere sa dicta pena et bolerent qui deberet jurare cussa persona ad qui de cio avirit suspectu cussa persona siat constricta a jurare et qui in cio non siat culpabili et sillu jurat siat indi liberadu de sa dita pena:et si jurare nò at boler qui nò appat factu cussu qui su pubillu over pastore de su predictu bestiamen li at apponne paghit sa pena qui desupra est narado et declarado.

196-De arari.


Item ordinamus: qui nexuna persona usit over presumat arari in logu over parti hue usit et istit bestiamen rude pro fagheri narboni over pro atero modu et si alcuna persona illoe ararit cussa persona quillat arare illu cungit pro si forte modu qui bestiamen no loy possat fagheri damno. Et si puro bestiamen illoy intrarit et fagherit illoy dannu nen tenne nen ochiere silloy possat:nen etiam deus aperssari su dmanu qui ant auiri fatu exceptu qui si poderet prouare legittimamente qui istudiosamenti esseret apertu et ischungiadu pro alchuna persona:in su quali casu su quilli auirit apertu over iscungiadu depiat pagare et satisfagere su dannu over apreciu qui at auiri factu su bestiamini quilloy at esser intradu veramente qui pro custu capidulu non pro iudichit adi cussos qui ant auiri saltus arengados foras de ardationes de villas ma cussos quillos ant auiri sos dictos saltos et ant arari incussos et bestiamen at intrari in su laore quilloy at esser qui su pubillu de su saltu possat maxellari in su pastu et apreciu over tenturas su pubillu de su bestiamen pagare non deppiat.

197-Guardia de bestiamen.


Volemus et ordinamus: qui totu sos asones bacargios boynargios et pastores de qualunca bestiamini siat deppiant guardare su bestiamen qui ant auiri in guardia pro si factu modu qui nò fassant dannu in bingia ortos over lavores, et si fagherit dannu qui su dictu bestiamen at auiri factu secundu qui de supra est narado in sos ateros capidulos veramente si intendat que su pubillu de su bestiamini possat auere et appat regressu contro su pastore lieru qui siat o servo qui cum paraula de su donnu suo siat allogadu de su dannu qui su dictu bestiamini at auiri factu et qui at auiri fatu et qui at aviri pagadu over quilli convegnat pagare et de su bestiamen quilli at esser mortu over levadu su quali pastore siat tenudo de pagare et paghit su dictu bestiamì et dannu et si non auirit daeunde poderet pagare su officiali siat tenudo de tenerellu et mandare a prexione su secundo pastore at petitzione de su pubillu de su ditu bestiamini. Et istit in prexione infini at qui at auiri satisfactu su dannu qui ad auiri recivido de su dictu bestiamimi de cussu quilliat esser conuintu over li conuegnat pagare. Et gosi si intendat de su seruu qui at esser allogadu cun paraula de su donnu suo comente et de su liberu si su donnu de su servu non at boler pagare su dannu qui at aviri recivido su pubillu de su bestiamen.Et si aueneret qui alcunu de sos ditos pastores over guardianusde bestiamini si partirit over fuhirint de su servitziu pro dannu qui auirint fatu su bestiamini quilli at esser acomandadu over pro alcuna atera causa inantes de su tempus de sa allofatione et promissione qui at auiri fattu esseret complidu. Bolemus et comandamus qui pro tenore de su presente capitulo:qui in calunca logu sat poder acatare over conseghere intro dessas terras nostras quillu deppiant tenne et mandarellu a prexione de cussu quillat aviri condutu over allogadu over procuradore over homini suo.

198-De allogare su bestiamini.


Constituimus et ordinamus: qui sus officialis de sas terras deppiant in cussas contradas villas et loghos qui ant aviri ad officiu ad aconsare et allogare su bestiamen de sa corte qui at esser in su officiu qui at auiri qui non possat auire nen recivire dannu in logu alcunu. Et issas terras boydas over bingias qui ant esser in castigu over ortos de sa corte faghirellos bñ aconciare e lauorari qui lamentu non sindi possat auiri. Et icussu officiali qui in ciò ad esser negligente et in culpa deppiat pagare et paghit et sasfassat totu su dannu qui sa corte ad reciviri et at muntare pro sa negligentia quilloy ad aueri apidu non obseruando sas ordinationes qui de supra sunti factas.
Yüklə 269,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin