Cihan bulut elçin SÜleymanov döVLƏt maliYYƏSİ Bakı 2015


PUL-KREDİT SİYASƏTİNİN XÜSUSİYYƏTLƏRİ



Yüklə 0,73 Mb.
səhifə156/171
tarix19.11.2022
ölçüsü0,73 Mb.
#119724
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   171
DovletMaliyesiEnSonHali2015

11.2. PUL-KREDİT SİYASƏTİNİN XÜSUSİYYƏTLƏRİ


Bir çox iqtisadçılar pul-kredit siyasətini milli stabilləşdirmə proqramının əsas hissəsi sayırlar. Doğrudan da pul-kredit siyasıtinin bir çox müsbət cəhətləri var:
Çeviklik və elastiklik. Büdcə-maliyyə siyasətindən fərqli olaraq, pul-kredit siyasəti çox tez bir şəkildə dəyişə bilər. Məs. Federal Ehtiyat Sistemi, demək olar ki, hər gün qiymətli kağızların alışı və satışı haqqında qərarlar verir və bununla da pul təklifinə və faiz dərəcəsinə təsir göstərir.
Siyasi təzyiqdən izolyasiyası. Pul –kredit siyasəti siyasi cəhətdən fiskal siya-sətə nisbətən daha konservativdir. Vergi və dövlət xərclərindəki müxtəlifliklər siya-sətə çox təsir göstərir. Pul-kredit siyasəti əksinə, siyasətə çox da elə təsir göstərmir.
Monetaristlər belə hesab edirlər ki, pul təklifinin dəyişilməsi iqtisadi aktivliyi təyin edən əsas amildir.
Ancaq pul-kredit siyasətinin də çatışmayan cəhətləri var. Onlar, əsasən, aşağı-dakılardır.
Tsiklik asimmetriya. Əgər «bahalı pullar siyasəti» çox cəhdlə keçirilərsə, bu fəaliyyət kommersiya banklarının ehtiyatlarını o səviyyəyə gətirə bilər ki, banklar artıq kredit verə bilməz. Bu, pul təklifinin azaldılmasını bildirir. «Ucuz pullar siya-səti» banklarda müəyyən pul ehtiyatlarının olmasını – yəni kredit verə bilmə qabiliyyəti təmin edə bilər. Ancaq o, qarantiya verə bilməz ki, banklar həqiqətən kredit verəcəklər və pul təklifi çoxalacaq. Bu tsiklik asimmetriya yalnız dərin dep-ressiya zamanı pul-kredit siyasətinin fəaliyyətinə mane ola bilər. Normal period-larda əlavə ehtiyatların çoxalması əlavə kreditlərin verilə bilməsinə imkan yaradır və bununla da pul təklifinin çoxalmasına səbəb olur.
Pul tədavülünün sürətinin dəyişməsi. Pul tədavülü nəzəriyyəsinə görə ümumi xərcləri pul təklifinin pul tədavülü sürətinə olan nisbəti kimi götürmək olar. Tutaq ki, pul təklifi 150 milyard dollar olarsa, onda pul tədavülü sürəti 4-ə bərabər olanda ümumi xərclər 600 milyard dollar, pul tədavülü sürəti 3-ə bərabər olanda isə 450 milyard olacaq. Keynesçilər belə hesab edirlər ki, pul tədavülü sürəti çox vaxt pul təklifinin əksinə dəyişir. Bununla da pul siyasətini tormozlaşdırır. Başqa cür desək, inflyasiya zamanı, pul təklifini azaltmaq lazım gəldikdə, pul tədavülünün sürəti yüksəlməyə doğru meylli olur. Və əksinə, depressiya zamanı, pul təklifini yüksəlt-mək lazım gəldikdə, çox güman ki, tədavülün sürəti azalacaq.

Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   171




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin