Çocuklarin ve gençlerin fiZİksel, sosyal, ZİHİnsel ve ruhsal özelliKleri

ÇOCUKLARIN ve GENÇLERİN FİZİKSEL, SOSYAL, ZİHİNSEL VE RUHSAL ÖZELLİKLERİ

ÇOCUKLARIN ve GENÇLERİN FİZİKSEL, SOSYAL, ZİHİNSEL VE RUHSAL ÖZELLİKLERİ

• İnsan, dünyaya gelme şansını elde ettiği andan itibaren devamlı bir değişim ve gelişme içindedir. Bedensel, sosyal, zihinsel ve ruhsal,açılardan meydana gelen bu değişmeler hayatın çeşitli dönemlerde biri diğerinden daha önemli veya hızlı olsa da, her zaman vardır.

• Çocukluk ve gençlik dönemi ise bu değişmelerin en hızlı olduğu dönem olarak bilinmektedir. Bir alanda gelişmede oluşan aksaklık veya eksikliklerin, diğer alanları da etkilediği bilinmektedir.

• Zaten bu alanları birbirinden kesin sınırlarla ayırmak da mümkün değildir.

ÇOCUKLARIN ve GENÇLERİN FİZİKSEL, SOSYAL, ZİHİNSEL VE RUHSAL ÖZELLİKLERİ

• Tüm bu gelişme süreci içinde, bireylerin kendi gelişme düzeyleri doğrultusunda çeşitli ilgi ve ihtiyaçlara sahip olacakları, karşılanmayan ihtiyaçların ise sorun alanları olarak ortaya çıkacağı kaçınılmaz bir gerçektir.

• Bu nedenle, çocuklarla ve gençlerle çalışan izci liderlerinin bu yaş gruplarının gelişim özeliklerini bilmeleri; bu özelliklerden doğan ilgi, ihtiyaç ve sorunlara bilinçli ve duyarlı bir yaklaşım gösterebilmeleri için gerekli olmaktadır.

FİZİKİ GELİŞİM

• Kişiler yaşa göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilirler. En yaygın olanı kronolojik, fiziksel ve akıl yaşıdır.

• Kronolojik yas, kişinin takvime göre, yani yaşadığı yıla göre belirlenir.

• Akıl yaşı, çevreye uyum sağlaması ve belli sorunları çözebilmesi ile ilgilidir.

• Fiziksel yaş ise bedenin büyüme ve olgunluk basamaklarını gösterir.

FİZİKİ GELİŞİM

• Lider, grubunun ilgi ve ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile bir etkinlik programı yaparken, özellikle fiziksel yaş ile ilgilenmelidir.

• Erken yaşlarda, ergenlik öncesinde ve ergenlik sırasında çocuk ve gençlerin fiziksel ve motor özelliklerini iyi bilen bir lider, ancak onların gelişimine uygun bir pogram hazırlayabilir. Bu nedenle izciliğin tüm dönemlerinde çocuk ve gençlerin fiziki gelişimi hakkında bilgi sahibi olması gerekir.

FİZİKİ GELİŞİM

• A.Erken Yaşlar

• Okul öncesi dönemde çocuk koşma, tırmanma ve atlamayı içeren pek çok fiziksel beceriyi geliştirir. Bu beceriler sadece fiziksel gelişmeyi sağlamakla kalmaz, aynı zaman'da sosyal ilişkilerde de bir temel oluşturur.

• Motor beceriler, tüm çocuklar için çok önemli olup; onların bağımsız olarak hareket edebilmelerinde yardımcı olur. Bu beceriler aracılığı ile zaman ve mekan konularında fikir geliştirmeleri, ağırlık, güç ve denge kavramlarını an­lamaları söz konusu olur.

• Ergenlik öncesi yaşlarda çocuklar, yaşamları boyunca kullanacakları temel becerileri kazanırlar

FİZİKİ GELİŞİM

• B. 6-9 Yaşlar

• Bu çağlarda fiziksel gelişim.hızlıdır. Bu dönemde çocuklar;

• 1. Çok hareketlidirler. Boşalım sağlayabilecekleri, motor güçlerini alabilidiğince kullanabilecekleri oyunlara ihtiyaç duyarlar.

• 2. Kas kontrolleri yeterince gelişmemiştir. Bu. nedenle çabuk yorulurlar. Hareketli oyunlardan sonra sık dinlenme vermek, güçlerini aşan görevler vermemeye dikkat etmek (Ağırlık taşıma gibi) yararlı olur.

FİZİKİ GELİŞİM

• 3. Sık sık kaza yaparlar. Becerilerine güvenleri gelişmiş olduğundan ataktırlar, çoğu zaman gelecek tehlikeleri hesaplayamazlar. Faaliyetlerin bu riskleri ortadan kaldıracak şekilde planlanması gerekir.

• 4. Kemik gelişimleri tamamlanmamıştır. Bu nedenle şiddetli tazyiklere dayanamazlar. İtiş, kakış, birbirlerini yaralayacakları vurdulu kırdılı oyunlar sırasında dikkatle izlenmelidirler.

FİZİKİ GELİŞİM

• C. 10-12 Yaşlar

• 1. Gelişme kızlarda erkeklerden daha hızlıdır;

• 11-14 yaşlar arasında kızların erkeklerden daha uzun ve daha ağır oldukları görülür. Bu durum çocukların sosyal gelişimini de etkiler.

• 2. Hızlı büyüme veya yavaş büyümeye bağlı olarak bir takım rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Lider çocukların kendilerinde oluşan fiziksel değişmelere uyum sağlanmasında yardımcı olmalıdır.

• 3. Cinsiyet rollerine yönelik iç çatışmaları meydana gelebilir. Kız veya erkek olmanın kişinin bir insan olarak ne olduğu ve ne yapacağını kesin olarak belirleyemeyeceği konusu üzerinde durulmalıdır.

FİZİKİ GELİŞİM

• 4. Motor koordinasyonları iyidir. El kol becerileri de artmıştır. Bu nedenle ufak amaçlar doğrultusunda çalışmak çocuklar için kolay ve eğlendiricidir. El sanatlarına ve faaliyetlerine ilgi duyalar.

• 5. Faaliyetlere aktif olarak katılma ihtiyacındadırlar. Çizmek, resim yapmak, model yapmak, seramikle uğraşmak gibi çalışmalar yaratıcılıklarını artırır.

• 6. Kızlarda buluğa erme dönemidir. Bu yaşlarda cinsellikle ilgili sorunlarına kesin, duygusal olmayan cevaplar beklerler. Film gösterileri veya bu koriuda aydınlanabilecekleri mesleki kişilerle görüştürülmeleri yararlı olabilir.

• 7. Cinsel dürtüler şiddetlenir. Ergenlik yıllarında genç, beden ve kaslarını kullanmadan en yüksek güce erişir. Motor becerileri giderek artar.

FİZİKİ GELİŞİM

• D.13-15 Yaşlar:

• 1. Tüm kemik. sisteminde sıralı bir büyüme görülür. Önce el ve ayaklar,­sonra kol ve bacaklar büyüme gösterir. Bunu enine büyümede hızlanma izler. Kalçalar, göğüs kemikleri ve omuzlar genişler.

• 2. Sakardırlar, çarpar, kırar, dökerler. Çünkü hızlı büyüme, kasların koordine bir biçimde çalışmasını azaltır. Daha önce kazanılan denge, yeni boyutlara uymaz. Bu nedenle sakarlıklarını anlayışla karşılamak gerekir.

• 3. İştahlıdırlar, çok yerler. Hızlı büyüme söz konusu olduğu için kalori gereksinimi artmıştır. Kilo alma hızlanır.

• 4. Cinsel organlarda hızlı gelişme görülür. Buna bağlı olarak cinsel merakları artar.

FİZİKİ GELİŞİM

• 5. Karşı cinse ilgi duymaya başlarlar. Kızlı erkekli piknik ve partiler, bilgi yarışmaları yararlı olur.

• 6. Genel olarak sağlıklıdırlar. Ancak yeterli kalori alamadıkları durumlarda Tüberküloza yatkınlıkları artar

• 7. Beden sporlarına yatkındırlar. Sporda başarı kazanma arzuları yüksektir.

SOSYAL GELİŞİM

• Sosyal gelişim ikisinin içinde yaşadığı toplumda yer ve rol alma sürecidir.

• İnsanların etkileşim içinde olduğu her an, sosyal gelişim gerçekleşir. İnsanoğlu devamlı toplumsallaşma (sosyalleşme) süreci içindedir. Toplumsallaşma "Kişinin içinde bulunduğu ortama uygun davranışlar geliştirmesi" olarak tanımlanabilir.

• Toplumsallaşma "Bireyin kişi haline dönüştürüldüğü süreç"tir.

• Toplumsallaşma "Bireyin kişi haline dönüştürüldüğü süreç"tir.

• Bu süreç içinde kişi doğup, yaşadığı ve büyüyüp geliştiği toplumun bir üyesi haline gelmektedir. Bebeklikte başlayan toplumsallaşma önce aile, daha sonra yakın çevre, arkadaş grupları, okul ve öğretmenler ile toplam ve kitle iletişim araçlarından etkilenir.

SOSYAL GELİŞİM

• Sosyal gelişme,

• Diğer insanları anlama,

• saygı duyma,

• taktir etme;

• yardım etme ve yardım alma,

• birlikte çalışma gibi yeteneklerin geliştirilmesi;

• başkalarını dinleme,

• kendini anlatabilme,

• davranışlarım kontrol edebilme ve başkalarının davranışlarını yorumlayabilme,

• geleceğe yönelik arkadaşlıklar kurabilme gibi becerilerin kazanılması sürecidir.

SOSYAL GELİŞİM

• A. Erken Yaşlar

• Bilindiği gibi sosyal gelişme süreci öncelikle aile içinde başlar. Ebeveyn bu süreç aracılığı ile kendi aile özelliklerini çocuklarına benimsetir.

• Anne,ve baba ile özdeşleşmenin, yakın akraba çevresinin bu gelişmede önemli bir yeri vardır. Bu nedenle sağlıklı ortamda yetişen çocuk, sağlıklı bir gelişme kaydeder.

SOSYAL GELİŞİM

• B. 6-9 Yaşlar

• 1. Arkadaş edinmede seçicidirler. Genellikle tek arkadaşla mutlu olurlar. Arkadaş edinmelerine yardımcı olmak gerekir.

• 2. Kavgacıdırlar.Oyunda kaybetmeyi sevmedikleri için saldırganlıklar yaparlar.

• 3. Küçük gruplarla organize oyunları severler. Fakat kurallara fazla ağırlık

• verdikleri için takımı bozabilirler.

• 4. Geçimsizdirler. Sık sık bozuşur, barışırlar. Birbirlerinin zayıf yönleri ile

• (Şişko, kalas, kıl kuyruk... gibi) alay ederler.

• Bu yaş grubuna göre eğitimci, lider her şeyi bilen, yanılmayan kişidir.Lider, çocukları kişisel özellikleri ile tanıyabilen, onların öğrenmesine araştırmasına rehberlik edebilen tutarlı, olgun, esnek ve hoşgörülü bir kişi olmalıdır.

SOSYAL GELİŞİM

• C. 10-12 Yaşlar

• 1. Akran grupları güçlenir.Davranışların oluşmasında büyüklerden çok arkadaşlar önem kazanmaya başlar. İlkokulun ilk yıllarında aile ve öğretmenlerin koydukları standartlar önemli olduğu halde, ilkokulun son yıllarında bu konuda arkadaşların fikri birinci derecede önem kazanır.

• 2. Kişiler arası etkileşimin gelişmesi sonucunda başkalarının duygularını daha iyi anlamaya başlarlar.

• 3. Kendi davranışlarını analiz etmeye başlarlar.

• 4.Nasihatler pek işe yaramaz. Belirli davranışlar karşısında diğer kişilerin gösterdiği reaksiyonlar, onları daha çok etkiler.

SOSYAL GELİŞİM

• 5.Kız ve erkekler ayrı oynamayı tercih ederler. Erkekler yarışlı takım oyunlarını, vurdulu-kırdılı filmleri sever, kızları "çıt kırıldım, sulu gözlü" bu­lurlar. Kızlar ise erkekleri kaba, saygısız olarak nitelendirirler. Cinsel ko­nulardan kaçarlar. .

• 5. Yeni şeyler öğrenme, kazanma, üstün olma, arkadaş grup­larında lider olma isteği öne çıkar.

• 6. Koleksiyon merakı artar. Pul, kartpostal, kağıt peçete vb. gibi araçları biriktirmeden, değiş tokuş yapmaktan büyük zevk alırlar.

• Bu dönemde çocukların yaşıtıymış gibi davranmaktan çok, liderin onların duygularını anladığını hissettirmesi yararlı olur.

SOSYAL GELİŞİM

• D.13-15 Yaşlar

• Her şeylerini arkadaşlarıyla paylaşma eğilimi artar. Ancak bir veya iki arkadaş ile diğerlerinden daha yakın bir ilişkiye girme, onlarla sırdaş olma dav­ranışı baskındır.

• 2. Ana-babayla giderek uzaklaşma, buna karşılık arkadaşlarla birlikte her türlü tehlikeyi göze alma, hatta arkadaş grubunda kalma için kendisine ters gelen şey­leri dahi yapma davranışı görülür.

• 3. Maceradan zevk alırlar. Tehlikelere göğüs germe, planlar yapma ve uy­gulamalar çok ilgilerini çeker.

SOSYAL GELİŞİM

• 4. Örgütlenmiş gruplara giderek daha fazla, ilgi duymaya başlarlar. Bu tür grupların üyesi olma eğilimi bu çağda başlar.

• 5. Kız-erkek karma arkadaş gruplarına yönelirler. Karşı cinse ilgi duymaya başlarlar. Grup içinde karşı cinsten arkadaşlarla birlikte olmaktan zevk alırlar.

• 6. Fiziki yapılarına, dış görünüşlerine, giyimlerine önem verirler.

ZİHİNSEL (KAVRAMSAL) GELİŞİM

• Zihinsel gelişim kavramı bir kültürden diğerine bazı değişiklikler göstermesine karşın, temelde kişinin düşünme yeteneğinin çeşitli basamaklardan geçerek gelişmesidir: Bu gelişim daha büyük yaratıcılık; hayal gücü ve bilgi sahibi olmak için daha fazla istek duymak ile tamamlanır.

• Zihinsel gelişim, zamanla artan bir yetenektir. Okumak, yazmak, sayıları anlamak ve hesap gibi ana becerileri kazanmayı içinde alır.

ZİHİNSEL (KAVRAMSAL) GELİŞİM

• A. 10-12 Yaşlar

• Özel yetenekler ile akademik performans konusunda, cinslerarası farklılaşma bu yaşlarda başlar.

• Kızlarda konuşma, ifade becerisi, erkeklerde matematiksel beceriler daha fazladır.

ZİHİNSEL (KAVRAMSAL) GELİŞİM

• 3..İnsanlar arasında cinsiyete bağlı olmadan kavramsal ele alışlardaki farklılıklar, bu yaşlarda belirmeye başlar.

• 4. Bazı çocuklar belirgin olarak atılgandır, diğerleri ise daha yavaştır. Atak olanlar sorulara çabucak düşünüp cevap verirler. Diğerleri ise konuşmadan önce bir süre beklerler.

• 5. Alternatif cevaplardan en doğru olanını seçmeye çalışırlar. Atak olanlar, diğerlerinden daha, çok hata yaparlar. Bu yapı farkları ilkokul döneminde başlar, hayat boyu devam eder.

• 6. Somut düşünceden, soyut düşünceye geçiş vardır. Yani soyut kavramları da anlama becerisi gelişir.

ZİHİNSEL (KAVRAMSAL) GELİŞİM

• B. 13-15 Yaşlar

• 1. Dikkati artar, hafızası iyi çalışır.

• 2. Liderlik yeteneği kazanmaya başlar.

• 3. Düşünür, yaratıcı ve eleştiricidir. Tartışmaya ilgisi artar.

• 4. Özgür bir ortam buldukları takdirde ilgilerini ve becerilerini geliştirirler. Ancak kısıtlayıcı bir ortamda, bunların ortaya çıkması güçleşir.

DUYGUSAL (RUHSAL) GELİŞİM

• Gelişim, organizmada iç ve dış etkenler sonucu, birbirine bağlı ve düzenli bir biçimde ortaya çıkan, ilerleyici bir dizi değişiklikler olarak tanımlanabilir. Büyümeden ayrı olarak gelişme, yeni beliren yetenekler ve davranış örüntüleri ile gerçekleşir. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi, gelişimin göstergesi davranıştır ve gelişim bir bütündür.

DUYGUSAL (RUHSAL) GELİŞİM

• A. 9-12 Yaşlar

• 1. Arkadaş gruplarının kararları ile, yetişkinlerin kurallarının çatışması gerginlik , güçlük yaratır. Çocuklar, bu nedenle suç bile işleyebilirler.

• 2. Bu çağda davranış bozuklukları tepe noktasındadır. Ancak çocukların çoğu uyum sağlamada kendi yollarını bulurlar. Erkek çocuklar psikiyatrik te­daviye kızlardan daha çok (İki misli) ihtiyaç gösterirler.

• Davranış bozukluğu gösterme nedeni; aile, sosyal baskılar, psikolojik ge­lişme sorunları veya davranışlara karşı ailenin gösterdiği tolerans değişiklikleri olabilir.

• 3. Tik, tırnak yeme gibi sorunlar sıklıkla bu çağda yaşanır. Bu çocuklarda kuruntular, saplantılı düşünceler sıklıkla görülebilir. Sayı sayma tutkusu (Yoldan geçen araçları, karşısındakinin düğmelerini sayma gibi), çiz­giler üstünde yürüme, bir davranışından dolayı annesinin ölümüne yol açma, korkusu … gibi.

DUYGUSAL (RUHSAL) GELİŞİM

• B. 13-15 Yaşlar

• 1.Aile dışı sevgi kaynakları arama, arkadaşlarla bütünleşme bu dönemin en önemli özelliğidir. Her şeyi arkadaşlarla, yapma, birbirini denetleme davranışı, egemendir.

• 2. Anne-babaya yönelik duyguları iki yönlüdür. Hem onların kendilerine destek olmasını isterler, hem 'de onlara karşı koyarlar. Anne-babaya hiç ihtiyaç duymadıklarına kendilerini inandırırlar. Onları eleştirir, söylenenin tersini yaparlar.

DUYGUSAL (RUHSAL) GELİŞİM

• 3. Diğer ilişkilerinde de dostluk ve düşmanlığın bir arada yaşandığı görülür. Çünkü 'hoşgörüleri azdır. Kendilerinden farklı olanı (Giyim, davranış gibi) kolay kolay kabullenmezler.

• 4. Kimlik arayışı içindedirler. Kendileri ile ilgili olarak başkalarının görüşleri ile kendi görüşlerini karşılaştırma eğilimi içindedirler. Kimlik kaybı korkusu vardır.

• 5. Cinsel gelişim sonucunda meydana gelen fiziksel gelişmeleri psikolojik olarak da kabullenerek, cinsel kimlik kazanırlar. Yani erkek kız olarak kendi cinslerini benimserler.

• 6. Yeniden karşı cinse ilgi duymaya başlarlar.

12-15 Yaş Grubundaki Çocukların Ortak İhtiyaçları

• 1- Hareket, yarışma, çekişmeye dayalı oyun ve etkinlikler.

• 2- Çevreyi tanıma ve gezi ihtiyacı.

• 3- Bir akran grubunun üyesi olma ihtiyacı.

• 4- Liderlik yapma fırsatı yakalamak.

• 5- Değerler manzumesi (Kendi grubunun değerlerine dayalı ve onlara ahlaki ilkeleri kabul ettirmelerinde yardımcı olan değerler manzumesi.)

• 6- Bağımsızlık duygusu ve ufuklarını genişletici etkinlikler.

• 7- Macera yaşama ihtiyacı.

12-15 Yaş Grubundaki Çocukların Ortak İhtiyaçları

• 8- Düşüncelerini açıklayabilme fırsatını yakalama ihtiyacı.

• 9- Kapasitelerine göre zorlu fiziksel etkinlikler.

• 10- Kendi kendisini yöneten gruplar içinde bulunma ihtiyacı.

• 11- Diğer gruplarla ilişki kurma fırsatını yakalama ihtiyacı.

• 12- Toplum değerlerini ve gerçeklerini öğrenme, değerleri sorgulama imkanları.

• 13- Kendi ideallerini yerleştirme imkanları.

• 14- Çevresine farklı görünme ihtiyacı.

BU İHTİYAÇLARI İZCİLİK YOLU İLE KARŞILAMAK İÇİN YAPILABİLECEK AKTİVİTELER

• 1- Spor çalışmaları, takım oyunları, arazi oyunları.

• 2- Açık hava faaliyetleri ve geziler.

• 3- Cazip ve çekici faaliyetler.

• 4- Oba sistemi içinde rol alabilme.

• 5- Aşama Sistemi ve Uzmanlıklar

• 6- Müzik, el becerileri, halk oyunları, modern dans çalışmaları.

• 7- Gözlem, inceleme, koleksiyon yapma.

• 8- Teknik aletleri kullanma.

• 9- Diğer izci üniteleri (kız-erkek) ile birlikte faaliyetler düzenleme.

• 10- Uzay bilgisi.

• 11- Bilgisayar.

• 12-Proje çalışmaları için Ergin izcilerle işbirliği sağlama.

BU İHTİYAÇLARI İZCİLİK YOLU İLE KARŞILAMAK İÇİN YAPILABİLECEK AKTİVİTELER

• Bu çalışmalara; değişen yaşam koşullarından değişen ilgiler doğrultusunda yapılacak çalışmaları da katabiliriz.

• İhtiyaçlar gencin sosyal çevresine gör değişeceğinden, ihtiyaçları saptayıp buna cevap verecek çalışmaları bulmak lidere düşmektedir. Yukarıda verilen liste genel düşünülerek yapılmıştır. Ülkemiz koşullarına coğrafi ve sosyal çevreye göre değiştirilir.