Coğrafya 10 etkiNLİkleri



Yüklə 0,56 Mb.
səhifə3/5
tarix17.01.2019
ölçüsü0,56 Mb.
#97718
1   2   3   4   5



10.SINIF SAYFA 64-65 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

   

Aşağıdaki soruları dünya iklim,fiziki,ve nüfus dağılışı haritalarından yararlanarak cevaplayınız.

 

SORU-1- Kitabınızdaki haritada nüfusun en yoğun ve en seyrek olduğu yerlerden bazıları oklarla gösterilmiştir.Amazon ormanlarının seyrek Batı Avrupa’nın sık nüfuslu olmasının nedenlerini açıklayınız…

 

A-Amazon Ormanları: Yıl boyu bol yağışlı ve aşırı sıcaktır. Buralarda çok sık ve gür yağmur ormanları bulunur. Ormanların tabanları güneş görmez ve aşırı nem, küf ve hastalıklar mevcuttur. Tarım yapılacak arazi yoktur. Burarda yaşam şartları iletişim ve ulaşım çok zordur. Diğer ekonomik faaliyetlerde gelişmemiştir. Bu yüzden nüfus ve yerleşmeye uygun değildirler. 

  
B-Batı Avrupa:


Burada iklim şartları ılımandır. Yağışlar yeterince vardır. Arazileri düz ve tarıma elverişlidir.Buralarda madencilik, endüstri ve ticaret çok gelişmiştir.

 

SORU-2-Diğer dört alandaki nüfus dağılımını inceleyerek yoğun yada seyrek nüfuslu olmalarının nedenlerini açıklayınız.

 

 

Himalaya dağları: Buraları çok yüksek sahalardır. Yüksek olmasından dolayı çok soğuk ve kar yağışlı sert bir karasal iklim özellikleri görülür. Ayrıca belli yükseklerden sonra buzullarla kaplıdır. Yükseklikten dolayı, belli yükseltiden sonra tarım, yerleşme, orman ve üst sınırlara ulaşılır. Arazi dağlık ve engebeli tarım alanları yok denilecek kadar azdır. Dağlık olması ve şiddetli kış şartlarından dolayı ulaşım çok zordur. İklim koşullarının her türlü ekonomik faaliyeti, özellikle tarımı sınırlamasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır.



 

                  www.resimadasi.com/img2017.search.htm



Güneydoğu Asya:
Buralarda sıcak karakterli muson iklimi etkilidir. Sıcaklık ve yağış bol ve tarıma uygun önemli ovalar ve düzlük alanlar bulunur. Ayrıca buralar tarihten kaynaklanan eski dünya olmasından dolayı da eskiden beri terleşme alanlarıdır. Buralarda zengin yeraltı ve yer üstü kaynakları bulunur. Bu bölge ülkeleri nüfus özelliği olarak eğitim seviyesi az ve doğum oranlarının yüksek olduğu ülkelerdir. Bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır. Dünya’nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır.

 


Kutup Bölgesi- Antarktika:
Güney Kutup Bölgesi’nde bulunan Antarktika Kıtası 14 milyon km2 genişliktedir. Soğuk iklim şartlarında oluşan örtü buzulları ile kaplıdır. Gerek iklim şartları olumsuzluğu, gerekse de toprağın olmaması ve diğer geçim kaynaklarının bulunmamasından dolayı, kalın buzullarla kaplı nüfuslanmamıştır. Yani nüfus yönünden boştur.

 

 


Sahra Çölü:Buralar yeryüzünün sıcak ve kurak alanlarıdır. Gerek yağış ve su yetersizliği, gerekse aşırı sıcaklık ve sıcaklık farkları, kum fırtınaları, toprak oluşumunun olmaması gibi nedenlerle başta tarım olmak üzere ekonomik faaliyetlere uygun sahalar değildirler.  insanlarin yaşamasına ve yerleşmesine uygun olmayan bu tür alanlar nüfuslanmamıştır. Yani nüfus yönünden boş alanlardır. Ancak vaha adı verilen sulak yerlerde az da olsa nüfuslanma görülür.




SORU-3-
Nüfusun dağılışında belirtilen yerlerin hangilerinde doğal ekteler etkili olmuştur.            

 

Nüfus dağılışı haritasında bakılarak Amazon bölgesi, Sahra Çölü, Himalaya dağları, Kutup Bölgesi- Antarktika,



    

SORU-4-Dünya nüfusunun genelde kıtaların kenar kesimlerinde yoğun, iç kesimlerde seyrek olma nedenleri nelerdir?

Kıyalarda deniz ve okyanusların etkisiyle ılıman ve yağışlı iklimler vardır. Bu iklimler tarım ürünlerinin bol ve çeşitli olduğu yerlerdir, ayrıca bu kıyılarda akarsuların oluşturduğu en verimli topraklar olan delta ovarlı bulunur. Kıyı bölgelerin dünyanın diğer kesimleri ile bağlantılarını sağlayan ulaşım imkânları geniştir. Bu nedenle kıyılar sık nüfuslu, buna karşılık yağışların az, kuraklığın fazla olduğu, sıcaklıkların yetersiz olduğu iç bölgelerde ekonomik faaliyetler sınırlıdır. Denizden uzaklaştıkça  bu özellikler iyice belirginleşir. Bu nedenle iç kesimlerde nüfus daha seyrektir.

 

SORU-5-Okyanusya kıtası diğer kıtalara oranla az nüfusludur nedenlerini yazınız.

Avustralya kıtası mevcut yaşam bölgelerine uzakta ana karalara bağlantısı olmaması iç  kesimleri dönence çölleri ile kaplı bir özellik gösterir.Nüfus daha çok kıyı kesimlerdeki noktalarda uygun iklim koşullarına bağlı olarak yoğunluk kazanmıştır.

     

SORU-6-Amazon ve Nil Dünyanın en önemli nehirleri iken Amazon Havzası seyrek, Nil Havzası neden sık nüfusludur:

 

Amazon havzası: Buralarda çok sık ve gür yağmur ormanları bulunur.Yüksek sıcaklık ve nem yaşam şartlarını zorlaştırır.Bu bölgede şehirler daha çok 2000 m yükseltide kurulmuştur. Ormanların tabanları güneş görmez ve aşırı nem, küf ve hastalıklar mevcuttur. Tarım yapılacak arazi yoktur. Burarda yaşam şartları iletişim ve ulaşım çok zordur. Diğer ekonomik faaliyetlerde gelişmemiştir. Bu yüzden nüfus ve yerleşmeye uygun değildirler. 

 

Nil Havzası: Amazon bölgesine oranla daha elverişli iklim koşullarına sahiptir. Ayrıca Nil Havzası yağmur Ormanları gibi araziyi sık kaplayan ve tarım alanlarını kapatan bir bitki örtüsüne sahip değildir. Nil Havzasında çok verimli ve düzlük ovalık alanlar mevcuttur. Yaz Kuraklığının yaşandığı alanlara da Nil hayat verir.

Bu yüzden çok sık nüfusludur.

 

 

KONU İLE İLGİLİ EK BİLGİ



 

Dünya üzerinde en sık ve seyrek nüfuslanmış yerler ve nedenleri:

 

Sık Nüfuslanmış Yerler: Dünya nüfusunun büyük bir bölümü uygun yasama koşulları taşıyan ılıman iklim kuşağında toplanmıştır.

 

Muson Asyası: Asya kıtasının güney ve güneydoğusundaki ülkeleri kapsayan bu bölgede, bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır. Dünya’nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır. ( tarım)  Japonya: Sanayileşmenin ve kısmen madenciliğin etkisiyle sık nüfuslanmıştır.



 

Akarsu Havzaları: Tarım koşullarının elverişli olduğu Ganj, İndus, Fırat, Nil gibi akarsu havzaları sık nüfuslanmıştır. Akarsu boyları enleme göre farklı nüfus yoğunluğuna sahiptir. Örneğin sıcak kuşakta Amazon, Kongo nehirlerinin havzası seyrek nüfuslu iken, orta kuşakta, Tuna, Ren, Fırat nehirlerinin havzası yoğun nüfusludur.

 

Güney ve batı Avrupa: Madencilik, endüstri ve ticaretin çok geliştiği Avrupa’nın bütünü sık nüfuslanmıştır.



Amerika: Kuzey Amerika’nın kuzeydoğu kıyıları; Sanayi, tarım imkânları, deniz etkisi, uygun iklim şartları ve ulaşım kolaylığı.

 

Seyrek Nüfuslanmış Yerler

İklim koşullarının olumsuzluğuna bağlı olarak nüfusun çok az olduğu, tenha yerlerdir.

Soğuk Bölgeler: Kuzey Kutup Dairesi içinde bulunan Gröndland, Alaska, Kanada’nın Kuzeyi, İskandinav Yarımadası ve Sibirya’nın kuzey bölgeleri düşük sıcaklık nedeniyle seyrek nüfuslanmıştır.

 

Yüksek Dağlar: İklim koşullarının her türlü ekonomik faaliyeti, özellikle tarımı sınırlamasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır. ( Himalayalar9



 

Sıcak ve Nemli Ekvatoral Bölgeler: Tropikal kuşakta, Amazon, Kongo havzaları gibi alçak yerler, yüksek sıcaklık, aşırı nemlilik, sık ormanlar ve geniş alan kaplayan bataklıklar nedeniyle az nüfuslanmıştır.

 

Nüfuslanmamış Yerler

İklim ve zemin koşulları nedeniyle insanlarin yerleşmesine elverişli olmayan, nüfuslanmamış yerlerdir.

 

Kutup Bölgeleri: Güney Kutup Bölgesi’nde bulunan Antarktika Kıtası 14 milyon km2 genişliktedir. Kalın buzullarla kaplı bir kıta olduğu için nüfuslanmamıştır.



 

Bataklıklar: Bataklık, yağış miktarının fazlalığı nedeniyle, toprağın çok ıslak olduğu, yer yer suların yüzeyde biriktiği yerlerdir. Yerleşmeyi ve ekonomik faaliyeti sınırlandırdıkları için nüfuslanmamıştır.

 

Çöller: Dönenceler çevresindeki Meksika, Büyük Sahra, Arabistan, Kalahari, Avusturalya çölleri ile Asya’nın iç kesimlerindeki Iran, Kızılkum, Kara kum, Taklamakan ve Gobi çölleri, insanlarin yaşamasına ve yerleşmesine uygun değildir. Bu nedenle nüfuslanmamıştır. Ancak vaha adi verilen sulak yerlerde az da olsa nüfuslanma görülür





10.SINIF SAYFA 67 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

   

10.SINIF SAYFA 67 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

 

 



SORU-1-Kitabınızda verilen grafikte gördüğünüz gibi dünya nüfusu kıtalara göre farklı dağılış göstermiştir.

 

Bunun nedenleri nelerdir.



 

Kıtaların genel iklim koşulları,konum özellikleri,yer altı kaynakları bakımından farklılıklar göstermesi nüfus dağılımının farklı olmasında etkili faktörlerdir. Eskiden beri yerleşme sahası olan ayrıca doğum oranları yüksek olan ve insan ömrünün de uzamasıyla Asya, Afrika, Güney Amerika’da hızlı bir artma yönünde değişim yaşanırken,  buna karşılık Avrupa, Kuzey Amerika’da ise doğum oranları düşme eğiliminden dolayı farlılıklar yol açmaktadır. Karaların geniş yer tutması nedeniyle Dünya nüfusunun yarıdan fazlası Kuzey Yarımkürede yaşar.

 

 

SORU-2-Dünya siyasi haritasından yararlanarak harita 3 teki yoğun nüfuslu alanlardaki ülkeleri söyleyiniz.



 

Asya’da; Hindistan, Japonya, Endonezya, Malezya, Bangladeş, Tayvan, Güney Kore, Kuzey Kore, Japonya, Filipinler, Pakistan, Vietnam, Tayland, Birmanya( Burma), Laos, Kamboçya, Nepal, Bhutan

Avrupa’da; İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika, Danimarka ( Gröndland hariç), İtalya, Almanya, İsviçre, Avusturya, İspanya, Portekiz, Gürcistan, Ukrayna, Romanya, Macaristan, Çek Cum. Slovakya, Polonya vb.

Afrika’da; Güney Afrika, Sierra Leone, Liberya, Fildişi Sahili, Gana, Togo, Benin, Nijerya, Senegal, Gine, Zambiya vb.

Amerika’da; A.B.D. doğu kıyıları ve batı kıyıları, Meksika, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Kostarika, Panama, Kolombiya, Venezuela, Brezilya doğu kıyıları,

Avustralya’nın güneydoğu kıyıları,

 

 

SORU-3-Nüfus artışının olumlu olumsuz sonuçlarını araştırıp bir metin haline getiriniz.



 

Nüfus artışı hızının az olması; 

A-Nüfus sayısı azalır. 

B-Yaşlı nüfus artarak, nüfus dinamik özelliğini yitirir.

C-İş gücü Azalması veya sıkıntısı başlar. 

D-Ülkenin geleceği tehlikeye girer.   

 

Nüfus artışı (artış hızının yüksek olması) olumlu etkilere de yol açabilmektedir.  A-Mal ve hizmetlere talep artar.                              

B-Yeni sanayi kollarının doğmasına yol açar. 

C-İşçi ücretleri düşer                                                  

D-Vergi gelirleri artar.           

E-Piyasa genişler, yeni yatırım sahaları açılır.          

F-Askeri açıdan savunmada önemlidir.    

 

Nüfusun aşırı artması birtakım sıkıntılara neden olur.



1. Milli gelirin büyük bölümünün artan nüfus tarafından tüketilmesine bağlı olarak ekonomik kalkınma hızı yavaşlar. ( Milli gelirin azalması, demografik yatırımların artması)

2.İşsizliği arttırır.

3.Tüketici durumda olan çocuk yaştaki nüfusu ve tüketimi artırıp çalışanların yükünü artırır.

4.Kırsal kesimden kentlere doğru olan göçler yoğunluk kazanır.

5.Gelir dağılımındaki dengesizliği arttırır. ( Düşük gelirli ailelerde çocuk sayısı daha fazladır)         

6-Kişi başına düşen milli gelir payı azalır.

7-Dengeli beslenmeyi zorlaştırır.

8-Eğitim, sağlık ve alt yapı hizmetlerini aksatır, yetersiz kalmasına neden olur. Belediye hizmetleri zorlaşır.

9-Konut yetersizliği; çarpık kentleşme ve çeşitli çevre sorunları ortaya çıkar.

10-Doğal kaynakların aşırı kullanımı ile doğal kaynaklar tez tükenir.

11-Artan nüfusu beslemek için toprağın aşırı kullanılması toprak erozyonunu hızlandırır.



10.SINIF SAYFA 68 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

   

LİSE 2. SINIFLAR SAYFA 68 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

 

 


 

 

 

Dünya nüfus artış oranları

 

Yıllar

Artış Oranları (%)

 

1950

1,47

 

1955

1,89

 

1960

1,33

 

1965

2,07

 

1970

2,07

 

1975

1,73

 

1980

1,69

 

1985

1,70

 

1990

1,58

 

1995

1,38

 

2000

1,22

 

2005

1,15

 

Soru-1- Nüfus arştı Hangi yıllar arasında daha yüksektir?

1965- 1970 yılları arasında daha etkilidir.

 

SORU-2-Nüfus artış oranları hangi yıllardan itibaren düşmeye başlamıştır?

197o den sonraki  yıllardan sonra düzenli bir şekilde düşmeye başlamıştır.

 

SORU-3-En az artışlar hangi yıllar arasında olmuştur?

2000- 2005 yıllarda en az olmuştur.

 




10.SINIF SAYFA 69 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

   

LİSE 2 SAYFA 69 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

 

 



 

Ülke

Doğum Oranı %0

Ölüm Oranı %0

Doğal artış

Çin

21

7

14

Hindistan

31

10

21

Fransa

13

10

3

Japonya

12

8

4

Kenya

47

10

37

Meksika

17

6

11

İngiltere

14

12

2

ABD

14

9

5

Türkiye

  2004



19,1

6,2

12.9

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

SORU-1-Boşlukları doğal artış oranları ile doldurunuz.

 

SORU-2-Doğal artış oranı en yüksek ülke hangisidir.

 ( Kenya)

 

SORU-3-Doğal artış oranı en az olan ülke hangisidir?

( İngiltere)

 

SORU-4-En dengeli nüfus hangi ülkeye aittir?

( İngiltere)

 

 

Gelişmiş ülkelerde doğum oranlarına örnekler.



         

Rusya’da Kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 1.27 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),
           

İsveç’te kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 1.53 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),
Çin’de Kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 1.82 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),
ABD’de kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 2.06 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),

İngiltere’de Kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 1.73 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),
Japonya’da kadın başına  Ortalama çocuk sayısı: 1.41 çocuk/1 kadın (2001 tahmini),

 

Gelişmemiş ülkelerde bu oranlar ileri ülkelere göre yüksek olmakla beraber son yılarda önemli düşüşler olmaktadır. Bu ülkelerde doğurganlık oranı 1970 lerde 6,7 den, 2,6 ya kadar düşmüştür. Gelişmemiş ülkelerde doğum oranlarına örnekler:

                

Zimbabwe’de kadın başına Ortalama çocuk sayısı 3.28 çocuk  (2001 tahmini) ,

Ugandada kadın başına Ortalama çocuk sayısı 6.88 çocuk (2001 tahmini),

Sudan’da kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 5.35 çocuk
Somali’de kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 7.11 çocuk

Suudi Arabistan’da kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 6.25 çocuk,

Hondurasta kadın başına  Ortalama çocuk sayısı: 4.15 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

Türkiyede  kadın başına Ortalama çocuk sayısı: 2.46 bebek (2002 tahminleri), 2004 yılı için - 2,21 




10.SINIF SAYFA 70 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

   

LİSE 2 SAYFA 70 ETKİNLİK ÇALIŞMASI -1-

 

SORU-1-Doğurganlık oranlarında düşüşün nedenleri nelerdir?

1-     Eğitim seviyesinin artması,

2-     Nüfus planlamasının yapılmaya başlanması,

3-     Kadının çalışma hayatındaki yerinin artması,

4-     Sanayileşme ve kentleşmenin etkileri,

5-     Kişi başına düşen milli gelir miktarının artması ve yaşam şartlarının iyileşmesi,

6-     Erken evlenmelerin önlenmesi            

            

Doğurganlık hızı, eğitime, kültüre ve ekonomik gelişime bağlı olarak değişir. Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayalı olduğu, eğitim ve kültür düzeyinin geri olduğu ülke ve bölgelerde doğurganlık hızı fazladır. Ayrıca kırsal kesimde doğurganlık hızı kentlere göre daha yüksektir. Doğurganlık oranları kadınların yaşı ve eğitimi, çalışma hayatındaki yerine göre değişir. Kadınların eğitimi yükseldikçe, yaşı arttıkça, çalışma hayatında yer aldıkça doğum oranları düşmektedir. 

 

SORU-2-Nüfusun değişiminde etkin olan faktörler nelerdir?   

          

1- Doğumlar.   2- Ölümler.   3- Göçler.  4- Ülke sınırlarında meydana gelen değişmeler.

  

 



SORU-3-Ülkelerin hayat standartlarının yükselmesi doğum ve ölüm oranlarını nasıl etkilemektedir?

 

Ülkelerde hayat standardı yükseldikçe sanayileşme ve kentleşme arttıkça  sağlık ve beslenme şartları iyileşmeye, eğitim seviyeleri artmaya ve kadınlar çalış hayatına girmeye başlayacaktır. Bu özellikler doğum oranlarının azalmasına neden olacaktır.



 

Yine mevcut şartların iyileşmesi insan ömrünü uzatacak insan ölümlerini azaltıcı etkide bulunacaktır.

 

 Etkinlik Çalışması:-2-



 

Ülkelerin nüfus artışları sadece doğum ve ölümlere bağlı değildir.

 

Jamaika

Hong-Kong

Doğum oranı

%0 27

Doğum oranı

%0 18

Ölüm oranı

%0 6

Ölüm oranı

%0 5

Doğal artış

%021

Doğal artış

%0 13

Gerçek yıllık nüfus artışı

%0 12

Gerçek yıllık nüfus artışı

%0 33

 

 Jamaika iş imkanlarının yetersiz olduğu daha çevre bölgelere işçi göçü veren bir özellik gösterirken,Hong-Kong ise daha çok mevcut gelişimi ile çevre bölgelerden göç alma özelliği göstermiştir.

Burada Jamaika’da doğal artış %0 21 iken Gerçek artışın %0 12 olması bu ülkenin dışarı göç verdiğini gösterir. (% 09 nüfus göç vermiştir); Buna karşılık Hong- Kong ta ise doğal artış % 013 iken, gerçek artışın % 33 olması burada ülkenin dışarıdan göç aldığını gösterir.


Yüklə 0,56 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin