Cumhuriyet dönemi edebiyati (1923-1940)

Oyun:

Kahraman, Deli, Korkunçlar, Bir Kilo Namus, Cengiz Hanın Bisikleti, İp Oyunu, Karayar Köprüsü, İkinci Bas­kı, Aman Avcı, Ayı Masalı, Direkler Arasında, Uçurtma­nın Zinciri, Kartal Tekmesi, Kelepçe, Turp Suyu, Cana­var Cafer, Tamirci, Hayal, Yemenimin Uçları, Açıl Su­sam Açıl, Seher Vakti

Roman:

Yağmur Duası (Köy kalkınmasının nasıl olması gerek­tiğini anlatmak için yazılmıştır.)

Anı:

Gülerek; İblisler- Azizler- Kadınlar

RECEP BİLGİNER (1922-2005)

• Gazeteci ve tiyatro yazarı olan sanatçı gazeteciliğe, 1944 te Vatan gazetesinde başlamıştır. Akın ve Tasvir gazeteleriyle Düşünce ve Yeni Çağ adlı dergileri çı­karmıştır. Daha sonra tarihsel konulu oyunlar yazmaya başlayan sanatçının pek çok oyunu İstanbul Şehir Tiyatrosu ile Devlet Tiyatroları tarafından sahnelenmiştir.

• Eserleri:

• Oyun:

• Gazeteciden Dost, Ben Devletim, İsyancılar, Utanç Dünyası, Sarı Naciye, Yunus Emre, Mevlana, Politika­da Bir Sarıçizmeli, Hapiste Bir Gazeteci, Zenginler Hü­kümeti gibi kitaplara imza attı. Hapisliğim, İnsan Bir Düşüncedir, Hapiste Bir Gazeteci, Zenginler Hüküme­ti, Soruların Gündeminde, Unutulmasınlar Diye diğer yapıtlarıdır.

NECATİ CUMALI (1921-2001

• Çağdaş Türk edebiyatının en verimli ya­zarlarından biri olarak kabul edilirŞiirsel dili ve ayrıntıları ustaca kullanma­sıyla kendini kolayca okutturur.

• Necati Cumalı'nın öykülerinden, romanların­dan ve tiyatro eserlerinden birçoğu televizyon dizisi ve sinema filmi olarak da değişik yönetmenler tarafından ekrana getirilmiştir. "Susuz Yaz "dan yola çıkılarak 1963 yılında yapılan ve Metin Erksan'ın yönettiği film 1964 Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı Ödülü'nü almıştır. Bu ödül Türk sinemasının o zamana kadar uluslararası yarışmalarda aldığı ilk önemli ödüldür.

• Şiirde biçim özgürlüğü, yaşamsallığa somut yöneliş, yalın açık, dolaysız, içten; ama şairaneliğe pek yaklaş­ mayan yer yer düzyazıyı andıran bir söyleyişi vardır.

Eserleri:

• Şiir:

• Kızılçullu Yolu, Harbe Gidenin Şarkıları, Mayıs Ayı Not­ları, Güzel Aydınlık, Denizin İlk Yükselişi, İmbatla Ge­len, Güneş Çizgisi, Yağmurlu Deniz, Başaklar Gebe, Ceylân Ağıdı, Aşklar Yalnızlıklar, Kısmeti Kapalı Genç­lik, Aç Güneş, Bozkırda Bir Atlı, Yarasın Beyler, Tufan­dan Önce, Aşklar Yalnızlıklar, Kısmeti Kapalı Gençlik, Bütün Şiirleri <

• Öykü:

• Yalnız Kadın, Değişik Gözle, Susuz Yaz, Ay Büyürken Uyuyamam, Makedonya 1900, Kente İnen Kaplanlar, Dilâ Hanım, Revizyonist, Yakub'un Koyunları, Aylı Bı­çak, Uzun Bir Gece

• Roman:

• Tütün Zamanı, Yağmurlar ve Topraklar, Acı Tütün, Aşk da Gezer, Üç Minik Serçem, Viran Dağlar

• Oyun:

• Mine, Nalınlar, Derya Gülü , Yaralı Geyik

• Oyunlar II (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)

• Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)

• Oyunlar III (Nalınlar, Masalar, Kaynana Ciğeri)

• Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol)

• Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası)

• Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Ver­mekte)

• Deneme:

• Niçin Aşk, Senin İçin Ey Demokrasi, Etiler Mektupları, Niçin Af, Şiddet Ruhu, Ulus Olmak

• İnceleme:

• Muzaffer Tayyip Uslu

• Günce:

• Yeşil Bir At Sırtında

HALDUN TANER (1915-1986)

• Öyküleri ve-oyunlarıyla çağdaş Türk ede­biyatının öncü yazarlarından olan Haldun Taner, düşün ve kültür insanı olarak da aydınlanma düşüncesinin oluşumunda etkili olmuştur. Toplumun aksak, bozuk, düzensiz, ek­sik, çürük yanlarını kişilerden hareketle yansıtır. Kültü­rün en etkin araçlarından biri olan "ironi"yi kullanır.

• Haldun Taner, tiyatromuza sayısız oyun kazandırmak­la kalmamış, birçok oyunuyla, Türk tiyatrosunu ileriye götürmüştür. Sürekli olarak yeni şeyler deneyen, ken­dini aşmaya çalışan biridir. Eleştiriyi güldürüyle yoğur­muş, izleyiciyi güldürürken hem sarsmış, hem şaşırt­mış, hem de düşündürmüştür.

Akılcı ve yergicidir. O, epik tiyatronun ülkemizdeki ku­rucusudur. Öykülerinde, büyük kentin çeşitli kesimlerinden seçilmiş değişik tiplerin, davranış tutarsızlıklarının, çelişkilerinin, içtensizlikleri­nin yansımasını görürüz. Öykülerinde insan sevgisi ön plandadır. Güçlü bir dili vardır. Yapı ve kurgu ustasıdır. —

• Akılcı ve yergicidir. O, epik tiyatronun ülkemizdeki ku­rucusudur. Öykülerinde, büyük kentin çeşitli kesimlerinden seçilmiş değişik tiplerin, davranış tutarsızlıklarının, çelişkilerinin, içtensizlikleri­nin yansımasını görürüz. Öykülerinde insan sevgisi ön plandadır. Güçlü bir dili vardır. Yapı ve kurgu ustasıdır. —

• Toplumsal değişimin ve dönüşümün sancılarından

• Bu oyun Türkiye'nin yanı sıra Almanya, İngiltere, Çekoslovakya, eski Yu­goslavya'nın çeşitli kentlerinde oynanmıştır. Daha son­raki dönemlerde konularını güncel olaylardan alan si-yasal-sosyal taşlamaların ağır bastığı oyunlar yazmış­tır. Zeki Alasya ve Metin Akpınar ile Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nu, Ahmet Gülhan ile Tef Tiyatro Grubu'nu kurmuştur. Türk ortaoyunu ve tuluat tiyatrosu öğelerin­den de yararlanarak toplumsal olayları alaylı bir dille eleştirdiği oyunlarıyla büyük başarı kazanmıştır.