Cumhuriyet Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Ahlak Eğitimi
Yüklə 388,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1. Giriş
Ahlak, insanın “insan” olarak yaşayabilme çabasının bir ifadesidir. Düşü- nen, akıl eden, duygulanan, inanan, gülümseyebilen ve ağlayabilen, yüksek değerler uğruna kendini feda edebilen insanoğlunun bir arada mutlu olabilme serüvenidir. Bu serüvende “ahlak” insanın ‘yaratılış’ına dönüşünün, en üstün varlık olabilme şerefinin olmazsa olmaz şartıdır. Eğitim bilimcilerin birçoğu görüş birliğine varmıştır ki hiçbir şey bilmeden dünyaya gelen insanoğlu, ah- lakı da diğer her şey gibi sonradan öğrenir. 1 Toplum bilimciler ise çocukların davranış kalıplarını çocukluktan itibaren yaşadığı toplumun değerleri ve ya- şantı örnekleriyle edindiğinden söz ederler. 2 Zaten her toplum sahip olduğu değerleri, bu değerlerin taşıyıcıları olan kültürün öğelerini gelecek nesillere vermek, benimsetmek ister. Bunu eğitim öğretim yoluyla büyük oranda okul- larda yapar. Okullar tek başına bir insanı ahlaklı veya ahlaksız kılma iddia- sında olamaz. Çocuğun içine doğduğu ailesi, çevresi, arkadaş grupları, kitle iletişim kaynakları ve diğer birçok faktör bu konuda etkili olabilir. Ne var ki okulun sahip olduğu sorumluluk da hafife alınamaz. Çünkü çocuğun gelişim çağında geçirdiği vaktin büyük bir bölümü okulda geçmektedir. O halde deni- lebilir ki ahlaki duyarlılığa sahip bir toplum olmak ya da olmamak konusunda okullarımızda verilmiş ve verilmekte olan ahlak eğitiminin önemli bir etkisi olabilir. Bu yüzden okullarda verilen ahlak eğitiminin neliği, nasıllığı önem arz etmektedir. Okullarımızda yer verilen ders programlarında ahlak alanına dair nelerin yapıldığı ve yapılmakta olduğunun sorgulanması ve bu bağlamda araştırmalar yapılması önemlidir. Cumhuriyet dönemi boyunca örgün eğitim kurumlarımızda uygulanan öğ- retim programlarına bakıldığında Din Bilgisi, Ahlak Dersleri ve daha sonra Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin ahlak eğitimi alanında önemli bir yere sahip olduğu söylenebilir. Bu makale kapsamında bu derslerin öğretim programları ve ders kitapları aracılığıyla nasıl bir ahlak eğitimi anlayışının esas alındığı incelenmeye ve tespit edilmeye çalışılmıştır. 1 Bkz. Jean Piaget, The Moral Judgement of the Child, Routledge and Kegan Paul, London 1972, Meral Çileli, Ahlak Psikolojisi ve Eğitimi, V Yayınları, Ankara 1986, Nuray Senemoğlu, Gelişim Öğren- me ve Öğretme, Özsen Matbaası, Ankara 1998. 2 Bkz. Durkheim, Ahlak Eğitimi, çev. Oğuz Adanır, Dokuz Eylül Yayınları, Izmir 2004, Mustafa Ergün, Eğitim Sosyolojisine Giriş, Ocak Yayınları, Ankara 1994. |