Edebiyat /8
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Beş hececiler topluluğunun üyeleri: Orhan Seyfi Orhon, Halit Fahri Ozansoy, Faruk Nafız Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç
2012 temmuz sınavında çıktı.
Beş hececiler şiir anlayışı
• Yurt güzelliklerini işlemek
• Duygusal şiiri benimsemek
• Halk şiiri geleneğinden yararlanmak
2012 mayıs sınavında çıktı.
Ahmet Haşim
• Deneme türü eserleri: Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan eserleri edebiyatımızdaki ilk örnekleri sayılmaktadır.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Yedi Meşaleciler: Beş Hececilere tepki olarak ortaya çıkan edebi topluktur.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Yedi Meşaleciler topluluğu: Sabri Esat Siyavuşgil, Ziya Osman Saba, Yaşar Nabi Nayır, Muammer Lütfi, Vasfi Mahir Kocatürk, Cevdet Kudret, Kenan Hulusi Koray
Ziya Osman Saba: İçinde bulunduğu Yedi Meşaleciler edebi topluluğunun en güçlü şairiydi. Şiirleinde kader, ölüm ve küçük mutlulukları da işleyen şairdir.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Ahmet Hamdi Tanpınar: Şiirlerinde işlediği konular Ölüm, Rüya, Zaman
2012 temmuz sınavında çıktı.
Necip Fazıl Kısakürek:
Ömer Bedrettin Uşaklı: Şiirlerinde en çok deniz temasını işleyen şairimizdir.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Toplumcu şiir içinde yer alanlar: Rıfat Ilgaz, Cahit Irgat, A. Kadir, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Ahmet Arif, Atilla İlha
2012 mayıs sınavında çıktı.
Garip şiir akımı: Orhan Rıfat, Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday
2012 mayıs sınavında çıktı.
Orhan Rıfat Eserleri: Kadınlar Arasında
2012 mayıs sınavında çıktı.
Varlık : Garipçilerin, düşüncelerini yazarak Garip akımını başlattıkları derginin adıdır.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Orhan Veli Kanık: Dalga
Melih Cevdet Anday: Yağmur altında
Oktay Rıfat: Öteki yaz
Oktay Rıfat: Şiirlerinde nesneleri en çok sevinç uyandıran yanlarıyla görür.
Orhan Veli: Garip topluluğu içinde yer alır.
2012 mayıs, temmuz snavında çıktı.
Asaf Halet Çelebi: Sade şiirlerinde Doğu mistisizmi ile tasavvufu birleştiren şairimizdir.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Fazıl Hüsnü Dağlarca: İlk şiirinden sonra hayal ve sembollerle dolu şiirler yazdı
Cahit Külebi: 1940 – 50 yılları arasında çok derinden duyduğu Anadolu’yu, aşk hasret ve üzüntülerini anlatan lirik şiirlerle yazdı
Behçet Necatiğil: İçe dönük bir kişiliğe sahip olan ve şiirlerinde büyük şehrin içinde kaybolmuş insanın kırık, karanlık, karmaşık duygularını yansıttı
Necati Cumalı: Şiirlerinde günlük hayatın sıkıntılarını ve yaşam sevincini öne çıkardı
İkinci Yeni akımın öncüleri: Cemal Süreyya, Edip Cansever, Turgut Uyar, İlhan berk, Ece Ayhan
2011 temmuz, 2012 mayıs, temmuz sınavında çıktı.
Cemal Süreyya: Şiirinde en çok göz alıcı öge dil ve imgedir.
Edip Cansever: Dünyanın, insanın karmaşıklığını hep kendine dönerek çözmeye çabalayan bir şairdir.
Turgut Uyar: Hep acının tarihini, coğrafyasını araştırdı şiirlerinden
Ece Ayhan: İmgeli görüntülerle yüklü dizeleriyle ikinci Yeni’nin özgün şairidir.
Sezai Karakoç: Gerçekçi Üslupla Türk- İslam mistisizmini ifade eden orijinal şiirler yazdı.
Çağdaş Türk şiirinde Ceyhun Atuf Kansu, Bedri Rahmi Eyupoğlu, Sabahattin Kudret Aksal, Salah Birsel, Metin Eloğlu, Mehmet Başaran, Gülten Akın, Hilmi Yavuz, Ümit Yaşar Oğuzcan, Ataol Behramoğlu, Mustafa Irgat, Erdal Alova, Eniz Batur, Abdülkadir Budak, Yaşar Miraç, Murathan Mungan, Haydar Ergülen, Turgay Fişekçi, Ahmet Erhan, Sunay Akın, Seyhan Erözçelk, Ali Asker Barut, küçük İskender de günümüz şiirinin ustaları arasında yer alır.
HİKAYE / ROMAN
Kemal Tahir: Özelliği sosyal konuları tarihi plan içinde ele almasıdır. Onun romanları, gücünü insanlara yeni bir açıdan bakmaktan çok, tasvir ve üslübundan alır.
Aziz Nesin: Tiyatro, roman ve küçük hikae türünden eserler yazmış olan Aziz Nesin, toplum hayatını aksayan yönlerini, olayları, tipleri gülünç gösteren bir mizah üslubuyla anlattı.
Haldun Taner: Hikaye ve yunlarında ince ironi ve sanat endişesi göze çarpar.
Halikarnas Balıkçısı
• Anı türünden eserleri: Mavi Sürgün
• Halikarnas Balıkçısı takma adı ile hikaye ve romanlar yaşmış olan Cevat Şakir Kabaağaçlı, eserlerinde tabiatı ve insanı bir şiir duygusu içinde anlatır.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Yaşar Kemal: Eserlerinden tabiat ve insan sevgisinin ağır bastığı yazar, romanı destana yaklaştırmıştır.
Eserleri: İnce Memed, Ölmez Otu
2012 mayıs sınavında çıktı.
Tarık Buğra: İnsanı kendi bireyselliği ve kişiliği içinde ele alır.
Necati Cumalı: Sosyal konuları işlerken güzellik duygusunu, insan sevgisini bırakmayan yazarlardan biri
Saik Faik Abasıyanık: Alemdağ’da Var Bir Yılan adlı hikaye kitabında gerçek, rüya ve hayali iç içe ele aldı.
Halide Edip Adıvar: Doğu ve Batı sentezini en başarılı şekilde yapabilen, psikolojik konulara ağırlık veren yazarlarımızdan biridir.
Reşat Nuri Gültekin: Eserlerinde Anadolu ve kasaba ve şehirlerini fon olarak almış, insanları sorunlarıyla işlemiştir.
Eserleri : Çalıkuşu, Yaprak dökümü
2012 mayıs,temmuz sınavında çıktı.
Peyami Safa:
• Romanlarında olaydan çok tekniğe yer verdi.
• Uygarlığın yarattığı bocalamayı, sosyal çatışmayı dile getirdi
Sabahattin Ali: Anadolu köy ve kasaba hayatının acıklı hallerini gerçekçi ve gözlemci bir şekilde işlemi ve “Kuyucaklı Yusuf” adlı eseri yazmıştır.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Memduh Şevket Esendal: Emekleriyle yaşayan küçük insanları konu edindiği hikayeleriyle ön plana çıkan “Mendil Altında” hikayesiyle tanınan yazar
2012 temmuz sınavında çıktı.
Abdülhak Şinasi Hisar: Geçmiş özlemiyle yüklü, bireyci eserleriyle öne çıktı.
Mahmut Makal:
• Çok partili döneme geçişi izleyen yıllarda ve 1950’lerde ise yazarlar daha çok köy gerçeklerine yöneldiler.
• Mahmut Makal’ın köy notlarını topladığı Bizim Köy’ü Köy Enstitülü yazarları benzeri örnekler üretmeye yöneltti.
Köyü konu alan eserleri veren yazarlar: Ferit Edgü, Demir Özlü, Yusuf Atılgan, Nezihe Meriç, Erdal Öz
2012 temmuz sınavında çıktı.
Günümüzde daha çok gerçekçi bir çizide gelişen Türk hikaye ve romanına anılan adların yanı sıra Tarık Dursun K., Füruzan, Adalet Ağaoğlu, Leyla Erbil, Tomris Uyar, Selim ileri, Demir Özlü, Nedim Gürsel, Murathan Mungan, Latife Tekin, Enis Batur, Oğuz Atay yer aldılar.
Orhan Pamuk: Eserleri Benim Adım kırmızi,
2012 temmuz sınavında çıktı.
Yaban: Bu romanın konusu, halk-aydın kopukluğudur.
2012 temmuz sınavında çıktı.
TİYATRO
Necip Fazıl Kısakürek: Bir Adam Yaratmak” adlı tiyatro eserini kaleme alan yazar
2012 temmuz sınavında çıktı.
Tiyatro türünde eser verenler: Haldun Taner, Güngör Dilmen, Turan Oflazoğlu
2012 temmuz sınavında çıktı.
Murathan Mungan:
• 1980’den sonra tiyatro eseri veren yazarımızdır.
• Eserleri : Taziye, Mahmut ile Yezida (tiyatro),
2012 mayıs, temmuz sınavında çıtı.
Müsaphizade Celal
Tiyatro eserleri: İstanbul Efendisi
2012 temmuz sınavında çıktı.
Mehmet Baydur
• Yirmiye yakın oyunuyla eleştirel bir bakış geliştiren yazar
• Eserleri: Oyunların renkli dünyasında sanatçılar, Sözde aydınlar, Bilim adamları, kabadayıları, Astronotlar, Cumhuriyetin kızı, yalnızlığın oyuncakları
2012 mayıs sınavında çıktı.
Güngör Dilmen Eserleri: Midasın Kulakları, Deli Dumrul, Ben Anadolu ve İttihat Terakki.
2012 mayıs sınavında çıktı.
Cevat Fehmi Başkut
• Döneminin en popüler yazarı olan sanatçı
• Oyunlarında toplumun güncel sorunlarını seyircinin kolayca tanıyabileceği durumlar içinde ele almıştır.
• Eserleri: Pados, Büyük Şehir ve Harputda Bir Amerika
2012 mayıs sınavında çıktı.
Adalet Ağaoğlu’nun oyunları: Evcilik oyunu, Çatıdaki Çatlak, Kendini Yazan Şarkı
2012 mayıs sınavında çıktı.
Oyunlarla Yaşayanlar: Oğuz Atay’ın ölümünden sahnelenen tek tiyatro oyunu.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Refik Erduran: Ayı masalı
Sabahattin Kudret Aksal: Kral üşümesi
Adalet Ağaoğlu: Çatıdaki çatlak
Katip Çelebi: Cihannüma
2012 temmuz sınavında çıktı.
DENEME
F. Bacon: “düzenli” denemenin ilk örneklerini vermiştir
2012 temmuz sınavında çıktı.
Selah Birsel ve Nurullah Ataç: Ülkeminze “deneme” türünün gelişmesine öncülük etmişlerdir.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Cumhuriyet dönemi: Bu dönemde Deneme türü, asıl gelişimini göstermiştir.
2012 temmuz sınavında çıktı.
MAKALE
Makale: Bilim, sanat, kütür ve başka konularda bilgi vermek, bir düşünceyi ortaya koymak yada savunmak amacıyla yazılan kişisel görüşlerini de yansıttığı gazete ve dergi yazılarına verilen ad.
2012 temmuz sınavında çıktı.
İyi bir makalenin özellikleri
• Öne sürülen düşünce inandırıcı bir şekilde açıklanmış olmalıdır.
• Anlatım yalın ve yoğun olmalıdır.
• Sonuç kısa da olsa belirtilir.
2012 temmuz sınavında çıktı.
İlk makale: Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayınlanmıştır.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Başmakale: Gazetenin ilk sayfasında ve genellikle ilk sütununda yayımlanan makalelere denir
2012 temmuz sınavında çıktı.
GEZİ YAZISI
Gezi yazıları: Seyir defteri, Anadolu Notları, Bu diyar baştan başa
2012 temmuz sınavında çıktı
Nasuh Mahruki: Günümüz gezi yazarlarından biridir.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Seyahatname: Gezi yazısının diğer adı.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Sefaretname: Başka ülkelere görevli olarak giden elçilerin kaleme aldıkları metinlere denir.
2012 mayıs sınavında çıktı.
HATIRA (ANI)
Babürname: Anı Türünden yazılmış ilk eserdir.
2012 temmuz sınavında çıktı.
FIKRA
Cumhuriyet dönemi fıkra yazarları: Burhan Felek, Falih Rıfkı Atay, Halide Edip Adıvar
2012 temmuz sınavında çıktı.
Köşe yazısı: Günlük olayları, memleket sorunlarını veya herhangi bir konuyu ele alan gazete yazılarına verilen addır.
2012 temmuz sınavında çıktı.
Faik Sabri Duran Eserleri: Akdeniz’de Bir Yaz Gezintisi
2012 temmuz sınavında çıktı.
| 
